Wereldtentoonstelling van Antwerpen.
Onderwijs.
IV.
In ons vorig nummer hebben wij reeds gezegd, dat, onder de vrije onderwijsgestichten, de Broeders der Christelijke Scholen vooal uitmunten. Het zijn de twee bloeiende gestichten van Malonne en Carlsburg, kost- en normaalschool tevens, welke in de Antwerpsche tentoonstelling vertegenwoordigd zijn. Voor wie deze inrichtingen kent, is dit reeds genoeg gezegd. Waar mannen, als broeder Mémoire, Alexis, Achille en Marianus werkzaam zijn, kan geen slecht werk geleverd worden.
Het is recht aangenaam die wel verzorgde schrijf- en teekenboeken der leerlingen te doorbladeren. Er zijn daar albums te zien, in groot getal en in groot formaat, albums welke eenen volledigen leergang van teekenkunde inhouden, van de eenvoudige lijnteekening af, tot de ornamenten, solieden, projectiën, perspectief, bouworders, werktuigen, enz. Ook bemerken wij, bij de uitgestalde werken van Malonne, een merkwaardig geschiedkundelijk album van het gesticht zelve, en verder een kruidboek, bevattende, met aanduiding hunner namen, 1000 verschillende planten, tusschen Samber en Maas opgezocht en verzameld door de leerlingen-onderwijzers.
Bij de uitstalling van Carlsburg bemerken wij, onder veel andere merkwaardigheden, eene reeks van 23 kaarten, eene volledige en methodische studie der provincie Luxemburg voorstellende. De eerste vier kaarten zijn gewijd aan de studie der gemeente Carlsburg, de vijfde aan het kanton Paliseul, de twee volgende aan het arrondissement Neufchateau en de overige van 8 tot 28 aan de provincie Luxemburg, welke onder alle opzichten beschouwd wordt. - Dit heeten wij de rechte methode voor het onderwijs der aardrijkskunde: zijne eigene streek ter plaats waarnemen, bestudeeren en door teekening op eene kaart afbeelden, en daarna zijne waarnemingen en studiën trapsgewijze, van graad tot graad, uitbreiden. Op die wijze krijgen de leerlingen vastbepaalde begrippen, en worden in staat gesteld om bij middel van beschrijvingen en kaarten ook de verst afgelegene landen wel te leeren kennen.
Wat deze studie nog werkelijk komt ondersteunen is, dat de leerlingen ook de hoogten van den bodem waarnemen en in 't klein leeren afbeelden. Zoo zien wij het gesticht van Carlsburg en geheel de gemeente en relief, in verheven vorm, voorgesteld.
Een leermiddel, ongetwijfeld door de Broeders van Carlsburg uitgevonden, is hetgene tentoongesteld is onder den naam van appareil démonstratif pour l'application des traits de force dans le dessin. (Bewijstuig voor de toepassing der zware lijnen in de teekening.) - Bij middel van beweegbare stukken hout, in elkander schuivende, kan men op een effen vlak verschillende meetkundige figuren min of meer doen uitsteken, zoodat het licht, zijdelings of van boven stralende, altoos één of meer lijnen als beschaduwd en dus zwaarder doet uitkomen. Dit tuig is dus zeer practisch en doeltreffend.
Ook het gesticht van St. Vincentius à Paulo, te Mechelen, bestierd door de Broeders van O.L.V. van Barmhartigheid, heeft eene zeer schoone verzameling schrijfboeken en teekeningen tentoongesteld. Onder de schrijfboeken munten die van het boekhouden bijzonder uit door goede orde en groote sierlijkheid. De teekeningen onderscheiden zich ook door de overgroote zorg, met welke zij tot in de kleinste bijzonderheden zijn afgewerkt.
De kostschool St. Victor, van Alsemberg, onder het bestier derzelfde Broeders, onderscheidt zich in hare tentoongestelde werken door dezelfde goede hoedanigheden. Jammer maar dat al de opschriften der schrijfboeken