Wereldtentoonstelling van Antwerpen.
Onderwijs.
III.
Thans zouden wij moeten spreken over de vrije onderwijsgestichten. Onder deze bekleeden hier te Antwerpen, evenals vroeger reeds te Parijs, te Londen en te Weenen, de inzendingen van de Broeders der Christelijke Scholen de eerste plaats.
Wij zijn gelukkig in onze Illustratie eene plaat te kunnen mededeelen, den gelukzaligen De La Salie, stichter der christelijke scholen, voorstellende te midden zijner leerlingen. Geven wij dus vandaag iets meer over dezen grooten weldoener der menschheid.
Jan Baptist de la Salie was van edele afkomst en werd te Reims geboren in 1651. Hij wordt in Frankrijk terecht beschouwd als de stichter der lagere school, de inrichter van het ware volksonderwijs. Hij was de eerste, die het zoogenaamd gelijktijdig of klassikaal onderwijs invoerde. Hij leerde den kinderen al wat hun voor 't latere leven dienstig was: lezen, schrijven, moedertaal, rekenen, meetkunst en teekenen.
De la Salie, priester en doctor in de godsgeleerdheid, kon zeker het lager onderwijs niet begrijpen zonder godsdienst. Van zijne leerlingen goede christenen en tevens bekwame burgers, behendige werklieden maken, was 't doel dat hij beoogde.
En dit is nog het doel zijner volgelingen, de Broeders der Christelijke Scholen; en daarin ligt ongetwijfeld het groote geheim van hunnen goeden uitslag.
De la Salie gaf zijn ontslag als kanunnik te Reims, verkocht zijn vaderlijk erfgoed en deelde het den arme uit en wijdde zich gansch aan zijne nieuwe stichting, welker leden, als ware ‘Broeders,’ allen in armoede leefden en zich kosteloos toelegden op het onderwijs der onwetende jeugd. Met vele moeilijkheden hadden de Broeders te kampen. Dit belette niet, dat de ieverige stichter aanhoudend nieuwe huizen opende en scholen inrichtte om meesters aan te kweeken, welke scholen de eerste normaalscholen zijn geweest. Ook was De la Salle de stichter der kostscholen of pensionaten.
Hij had het geluk, ondanks velerhande wederwaardigheden, zijn werk voor goed gevestigd te zien, en stierf in het moederhuis te Saint-Yon, den 7 April 1719, in den ouderdom van 68 jaren. Op dit tijdstip telde zijne stichting zeven en twintig huizen, 274 broeders en 9885 leerlingen. Thans zijn de Broeders verspreid in alle landen van Europa, en tellen zelfs reeds vele scholen in Amerika.
De schilderij, waarnaar onze gravure vervaardigd is, werd door den algemeenen overste der christelijke scholen te Parijs besteld, en onderscheidt zich door eene algemeene uitdrukking van liefde en zachtmoedigheid. De kinderen zijn bevallig om hunnen meester gegroepeerd, en over het geheel ligt een geest van aandacht en bezieling, die ons innig aan het harte grijpt!
Willem Raets.
(Wordt vervolgd.)
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd