De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 2

[p. 137]

[Nummer 18]

Onze gravures.

De H. Maagd.

de h. maagd, naar guido reni.

Het feest der Onbevlekte Ontvangenis, door de Kerk den 8 December gevierd, geeft aan het meesterlijke afbeeldsel der H. Maagd op onze eerste bladzijde eene dubbele aantrekkelijkheid. Talrijk zijn de gebeurtenissen uit het leven der Moeder-Gods, die geschikt zijn om tot onderwerp van boeiende, stichtende en ingrijpende kunstsamenstellingen te dienen. Haar beeld alleen echter bezit op zich zelven reeds zulken rijken schat van godsdienstig gevoel en poëzij, dat het schier op al de prinsen der kunst eene onwederstaanbare aantrekkingskracht uitgeoefend heeft. In Maria toch vereeren wij al wat de vrouw rein en edel aan zich heeft: Zij is het ideaal der vrouwelijke volmaaktheid. Of wij Haar beschouwen, zooals de Italiaansche meester Guido Reni Haar hier wedergeeft, als het eeuwige toonbeeld der maagdelijkë zuiverheid, of als de hoogste uiting der liefhebbende, zelfopofferende en lijdende moeder, altijd is Zij de wederspiegeling van al de verhevene gevoelens, die het vrouwenhart op elken leeftijd tooien kunnen. Het heidendom aanbad in de vrouw alleen het uiterlijke schoon, dat de zinnelijkheid streelt; maar het kristendom heeft den troon van de wulpsche godin der liefde omgestooten en in zijne plaats het altaar opgebouwd der H. Moeder-Maagd, die met Haar de vrouw uit haren slaafschen en vernederenden toestand opgericht en tot het vereerde wezen verheven heeft, dat zij in de kristene samenleving is. De kunstenaars der oudheid vermochten in hunne vrouwenbeelden slechts weder te geven, wat zij in hun model zagen: een schepsel met fijnbesneden gelaatstrekken en slanke, weelderige lichaamsvormen, tot genot van den man aan dezes zijde geplaatst. Den kristenkunstenaar is het gegeven in de figuur van de Moeder des Heilands de veelzijdige en de hoogste innerlijke waarde van de vrouwennatuur af te malen. Een heerlijk voorbeeld van die gave kunnen wij in Guido Reni's Madonna aanschouwen.

[p. 138]

Het zoo engelachtig schoone gelaat zijner H. Maagd, weerspiegelt al de verhevene deugden, waarvan Zij het toonbeeld was: eenvoud, minzaamheid, maagdelijke gemoedsreinheid, godsvrucht, kortom een zoo hemelschen zielenadel, dat hij zelfs den ongeloovigen vol eerbied en ontzag de knie zou doen buigen.

Ijs in de rivieren.

Ofschoon wij herhaaldelijk door ouden van dagen hooren getuigen, dat onze winters, wat vorst en sneeuw betreft, niets te beduiden hebben bij de kou van het jaar zooveel en zooveel vergeleken, wil het geloof, dat zulk een strenge vorst nooit meer over ons regeeren zal, er toch maar niet in. We weten nu eenmaal dat de tiran, die ons dwingt om twee frakken over elkaar aan te trekken, in huis overal te stoken, en die, erger nog, onze rivieren en kanalen (die machtige hulpmiddelen van verkeer) onbruikbaar maakt, dat die tiran, evenals alle dwingelanden, verschrikkelijk grillig is en dit met gewone koningen gemeen heeft, dat hij niet altijd juist op het oogenblik komt, waarop men hem verwacht.

Al scheen dit jaar in November het zonnetje soms ook zoo vriendelijk als op een zomerschen dag, dit bewijst volstrekt niet dat we ongemerkt van den Herfst naar de Lente zullen overgaan.

Onze oostelijke naburen vertrouwen onze zoogenaamde, zachte winters evenmin als wij, getuige een kostbare maatregel door eenige Duitschers in 1871 genomen, om op de knevelarijen van den wintervorst eenigszins voorbereid te zijn. Zoodra deze zich krachtig doet gelden, veranderen de groote riviermondingen aan de noordkust van Duitschland, door de opgestuwde schotsen in ijsvelden, die de scheepvaart onmogelijk maken, wijl het ijs door de werking van ebbe en vloed, in de Haffe somtijds tot eene dikte van 10 à 12 voet aangroeit.

Toen nu bij den strengen vorst in Januari 1871 de haven van Hamburg, de riviermond der Elbe, door de ijsmassa's ontoegankelijk was geworden en zoodoende de koophandel in die stad nagenoeg stilstond, sloegen eenige voorname kooplieden de handen aan het werk om eene zoo hinderlijke stremming in het verkeer voor het vervolg te voorkomen.

Zij schreven eene prijsvraag uit voor een ijsbreker, waarvan de uitslag luidde, dat aan den ingenieur Ferdinand Steinhaus werd opgedragen een ijsbreker te bouwen, naar het plan door dien beroemden scheepsbouwmeester ingezonden.

Het moest geen schip zijn met een puntigen boeg, zooals sommige oningewijden verwachtten, want zulk een bouw zou wel geschikt zijn om door het ijs heen te snijden, maar tevens om tusschen de schotsen vast te raken. De Noord-Amerikaansche ijsbreker, bestemd om in een regelmatig gevormd ijsvlak eene vaargeul te snijden, vermocht tegen het ijs in den Elbemond zooveel als niets. Steinhaus vervaardigde een boeg, die bij het werken van de schroef - de bedoelde ijsbreker is een schroefboot - over het ijs heenschuift en dit zoodoende onder den zwaren last doet bezwijken. Een moeielijk vraagstuk was het, bij deze constructie den hoek te bepalen, dien de steven met het grondvlak moest vormen.

Was die overgang min of meer bol dan zou het schip te ver over het ijs glijden en blijven zitten; was die scheiding te kantig dan moest de ijsbreker tegen de schotsen afstooten. Steinhaus heeft hier het ware midden weten te vinden en om eene zware drukking op het ijs te verkrijgen den boeg eenigszins topzwaar gemaakt, door de machien van 600 paardenkrachten zoo ver mogelijk naar den voorsteven aan te brengen.

De ijsbreker, geheel uit ijzer samengesteld, heeft twee stoomketels, die elk afzonderlijk desnoodig de machien voldoende kunnen voeden. Tusschen de machien en de ketels bevindt zich de steenkolenbergplaats, die dwars over de geheele ruimte van het schip loopt, 100 ton kolen kan bevatten en door een tunnel met de machienkamer verbonden is. Achter deze kamer zijn verplijfplaatsen voor de bemanning aangebracht, welke uit 14 personen bestaat. Zes van hen bedienen de machien en de acht overigen zijn op het dek werkzaam. De kapiteinskajuit en de stuurstoel zijn op het dek uitgebouwd, dat door verwarmingsbuizen wordt verhit, wijl het anders al zeer spoedig met eene ijslaag zou overtrokken zijn. Tusschendeks aan een achtersteven, is een waterballastruim aangebracht, waardoor men den diepgang aan den achterkant van 11 voet, 6 duim (Engelsche maat) op 16 voet, 10 duim kan brengen. Het vullen en leegpompen geschiedt door stoomkracht binnen den tijd van 10 minuten. Door vulling en lediging van dit waterruim aan den achtersteven, doet men den boeg naar welgevallen rijzen en dalen.

In December 1871 werd de ijsbreker, door Steinhaus ontworpen, te water gelaten. De boot had eene lengte van 130 voet (Engelsche maat) eene breedte van 82 voet en in het midden eene diepte van 16 voet, 6 duim.

Het vaartuig kostte den ondernemers 190.000 mark, maar deze kosten zijn zeker niet te hoog, wanneer men bedenkt, dat het schip uitmuntend voldeed. IJsmassa's van 8 à 10 voet dikte werden zonder veel moeite stuk geslagen en zelfs door plaatsen waar het ijs 15 à 16 voet dik was, baande de boot zich een doortocht. Het schip verrichtte in 30 minuten tijds het werk, waaraan 1000 werklieden eene week lang zouden hebben moeten arbeiden.

Bij eene der eerste proefnemingen maakte het in eene vaste ijsmassa binnen 5 uren tijds eene vaargeul ter lengte van twee Duitsche mijlen, hetgeen een veertiental schepen in de gelegenheid stelde om Hamburg te bereiken. Niet alleen beweegt het zich geheel vrij tusschen de opstuwende schotsen, maar kan bovendien sleepdienst verrichten.

Zien we op de eene onzer gravures het menschelijk vernuft tegen de elementen kampen, de andere toont ons het woedend element in zijne woeste kracht geheel aan zich zelve overgelaten. Vriendelijk beschijnen de millioenen sterren aan den helderen hemel het heerlijk Moezeldal, het schilderachtig gelegen Beilstein, maar geene vredige stilte daalt met den nacht over het winterlandschap neder. Wild en woest golft de aangroeiende stroom het dorpje voorbij en krakend schuiven de ijsschollen, door het water opgejaagd, over elkander. Hier stooten zij elkander te pletter, ginds hoopen zij zich op, om met vereende kracht den oeverkant weg te scheuren, elders vormen zij een dam, waartegen de golven niets vermogen en schuimend teruggeworpen zich wreken op het omringende land, dat dan weldra in eene zee wordt herschapen.

Wanneer de ruïne van Beilstein, eenmaal de bakermat van een adellijk geslacht van denzelfden naam, welks geschiedenis tot in de vroege middeleeuwen opklimt, wanneer die ruïne kon spreken, zou zij ons veel te vertellen hebben van de Moezel, van die rivier daar beneden, welke iederen Zomer zoo liefelijk het lachend dal besproeit en iederen Winter, tot een stortvloed aangegroeid, den omtrek doet siddereu voor hare wassende macht.

Onze beide gravures stellen wintergezichten voor; maar hoe geheel verschillend zijn die twee tooneelen!

Hier het woeste element, dat den mensch met vrees vervult en het werk zijner handen, zijn eigendom bedreigt, ginds de mensch, die zegeviert in den strijd tegen de hinderpalen, welke het barre jaargetijde hem in den weg legt; hier de plaats bij uitnemendheid geschikt voor bespiegeling en fantasie, ginds de vrucht van denken en werken; hier reiken schilder en dichter elkander de hand, ginds de koopman en de nijveraar.

De koning der wedrennen.

De koning der wedrennen, de overwinnaar van alle harddravers is op het oogenblik de geheel zwarte, zevenjarige Russische hengst Corsyr, waarvan de heer Z.H. Everts te Zalt-Bommel de gelukkige eigenaar is. Voor weinige weken nog werd hem uit Parijs de niet te versmaden som van 37.000 franks voor het prachtige dier geboden; maar voor zulk eene kleinigheid doet men geen afstand van de eer, op alle wedrennen den prijs weg te dragen, en de heer Everts sloeg dan ook het aanbod van de hand.

Trouwens, Corsyr kan zijn eigenaar nog schatten gouds opbrengen. Zoo schreef ook de Trotteur, het orgaan der Fransch-Belgische wedrennen, bij gelegenheid der wedloopen van Vincennes, op 12 October laatstleden gehouden: ‘Diegenen, welke zich met Corsyr willen meten, mogen gerust hunne franks, guldens of marken en desnoods hunne roebels of guinjes gereed houden; want zoowel in Rusland als in Amerika zijn op het oogenblik de dravers zeldzaam, die kans hebben Corsyr - in het span of onder den man - bij afstanden van 5 of 6000 meters te verslaan, en tenzij er een ongeval of eene (noodzakelijke) verandering van programma tusschenbeide komt, is Corsyr de aangewezene om het volgende jaar de 12 of 15000 franks aan prijzen weg te dragen, welke voor de buitenlandsche paarden van half ras zijn uitgeschreven.’

Bij de bovengemelde wedrennen van Vincennes was Corsyr de held van den dag; het gerucht zijner overwinningen te Petersburg en Moskou was hem voorafgegaan en te Parijs sprak men in de sport-wereld van niets dan van den jongen Russischen hengst, die al zijn mededingers glansrijk zou verslaan. De spanning was des te grooter, daar sedert vier of vijf jaren altijd dezelfde paarden met de zege waren gaan strijken. Het was altijd Bédouin, Biegawoy, Krémène, Gramotiey of Mamay, die het pleit won, en de liefhebbers werden het moe altijd dezelfde paarden te zien. ‘Hebben die dravers niet reeds lang het loon hunner diensten ontvangen?’ riep de Trotteur uit. ‘Zou het niet eindelijk tijd worden hun een plaatsje in een invalidengesticht te bezorgen? Maar daar komt Corsyr, dat is een jonge: leve Corsyr!’

Nu, Corsyr beantwoordde aan de hooge verwachtingen, die van hem gekoesterd werden. Met Krémène, Hardy en Bédouin in het strijdperk getreden, won hij glansrijk den prijs. Hij legde den afstand van 5500 meters in 9 minuten en 53⅗ seconde af, terwijl zijne drie mededingers daartoe noodig hadden: Krémene, 9 minuten 59 seconden; Hardy, 10 minuten seconden, en Bédouin 10 minuten 14 seconden.

Van dat oogenblik was de Russische hengst Corsyr de koning der wedrennen. ‘De andere Russen,’ zegt de Trotteur, ‘zullen voortaan slechts eene tweede rol spelen en verscheidene zijn onverbiddelijk tot de rol van bijloopers gedoemd.’

Behalve te Vincennes bleef Corsyr in Frankrijk nog overwinnaar te Roubaix, in België te Kortrijk, Iseghem enz., in Holland eindelijk tweemaal te Amsterdam, eens te Clingendaal en eens te Nijmegen. De heer Everts kan er dus nog heel wat eer mee inleggen, daar Corsyr in de eerste jaren waarschijnlijk wel de koning der wedrennen zal blijven. Jammer dat dit koningschap, gelijk al de grootheid der wereld, niet bestendig van duur is en dat Corsyr eenmaal voor anderen zal moeten wijken, gelijk thans Krémène en Hardy voor hem de vlag moeten strijken.

Doch thans is Corsyr nog de koning der wedrennen en ten bewijze dat wij aan zijn koningschap de verschuldigde hulde brengen, bieden wij onzen lezers hierbij zijn welgelijkend afbeeldsel aan, alsmede dat van zijn pikeur, den heer A. Mills.