De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 1

De ontdekking van den Mississippi.

De prachtigste en gewichtigste van alle stroomen, die zich als zoo vele polsaderen door het vaste land van het waterrijke Amerika slingeren, is ongetwijfeld de Mississippi. In het schilderachtige Minnesota uit het kristalheldere Itascameer onder 47° N.B. ontstaan, kronkelt hij zich eerst door verschillende kleine meren, al spelend zijnen loop vervolgende, nu noord-, dan oost-, dan zuidwaarts, daalt daarop door den toevloed van duizenden beekjes en stroompjes gevoed, hier glooiend, ginds met een stouten sprong in de onafzienbare prairievlakten af en vervolgt dan, wel met tallooze wendingen, maar toch altijd zuidwaarts zich richtende, zijne 650 mijlen lange baan naar de Mexicaansche golf. Meer dan 200 rivieren zijn hem cijnsbaar, en breiden zijn stroomgebied tot eene oppervlakte van 70.000 vierk. mijlen uit; prachtige handelssteden, die hem haar ontstaan danken, verrijzen aan zijne oevers, en talloos zijn de stoombooten en andere vaartuigen, die zijne breede wateren bevaren en naar alle windstreken, langs den weg, dien hij baant, duizenden reizigers en voor millioenen schatten aan koopgoederen vervoeren. Van het Noorden naar het Zuiden doorstroomt hij landen, onder verschillende luchtstreken gelegen, en stelt die in staat, door zijne bemiddeling hunne voortbrengselen tegen elkander in te ruilen. Terwijl de St. Laurens van het Westen naar het Oosten slechts kille gewesten besproeit, de Amazonenstroom en de Orinoco evenwijdig aan den evenaar alleen tropische landen doorstroomen, ontspringt de Mississippi tusschen de denneboschen van het Noorden en snelt tot naar de met suikerriet beplante velden van het heete Louisiana voorwaarts.

Te recht mag hij daarom de levensader van het uitgestrekte Noord-Amerikaansche statenverbond worden genoemd, en het kan niemand vreemd voorkomen, dat de regeering der Unie voor geene opofferingen is teruggedeinsd om zich van zijn onverdeeld bezit te verzekeren. Geen schooner voordeel werd door haar verworven, dan toen zij in 1803 voor 15 millioen dollars het eigendom verwierf van den staat Louisiana en daardoor de vrije vaart langs dien reuzenstroom van zijnen oorsprong tot zijne monding verkreeg; en hoezeer ook later bij den bloedigen burgeroorlog de volkomene beheersching van den Mississippi als eene levenskwestie door de Noordelijke Staten werd beschouwd, blijkt overtuigend uit de woede en hardnekkigheid, waarmede om het bezit van Memphis, New-Orleans en Vicksburg, als zoo vele sleutels dezer rivier, werd gestreden.

Bij dat thans algemeen erkende gewicht van den Mississippi mag het inderdaad bevreemding wekken, dat er bijna 200 jaren na Amerika's ontdekking verliepen, eer men ten volle met den loop van dien stroom bekend was, en dat tot op dit tijdstip zijn bestaan tot de meest geheimzinnige aardrijkskundige raadsels behoorde. Men kende zijn uitgestrekt deltagebied, men sloeg met verbazing de watermassa gade, die zijne monding ontlastte en die mijlen ver de zilte golven van den Mexicaanschen boezem op eigen gebied zegevierend bekampte en terug drong, maar alle pogingen om ten volle met den tocht, reeds door die wateren afgelegd, bekend te worden, mislukten. En daarbij stelde de Europeesche macht, die toenmaals de Mexicaansche golf beheerschte, slechts belang in streken, die een rijken oogst van edele metalen beloofden en daarheen, zooveel was althans gebleken, baande de Mississippi geenen weg. Zoo kon het twee eeuwen duren, eer de gewichtigste van alle thans bekende stroomen uit den nacht der onbekendheid te voorschijn trad.

Met het oog op het hooge gewicht van den Mississippi mag de geschiedenis zijner ontdekking belangwekkend heeten, maar zij is dit te meer, als wij nagaan welke inderdaad romantische gebeurtenissen met haar zijn verbonden. In eene reeks voorlezingen, door J.G. Kohl in Bremen gehouden en later door hem onder den titel: Geschiedenis der ontdekking van Amerika van Columbus tot op Franklin, uitgegeven, komt er eene voor, waarin de ontdekking van den Mississippi wordt behandeld en ik vertrouw dat de mededeeling van haren belangrijken inhoud den lezers van dit tijdschrift niet ongevallig zal zijn. Gunnen wij verder den Duitschen aardrijkskundige het woord.

[p. 401]

De tallooze grafheuvels en andere merkwaardige aardwerken en gedenkteekenen, die in nieuweren tijd aan de oevers van de Mississippi werden ontdekt en onderzocht, hebben het bewijs geleverd, dat ook de geschiedenis van dezen stroom tot in den nacht der eeuwen opklimt. Waarschijnlijk werd zijn stroomdal eenmaal door halfbeschaafde volkeren bewoond, die later, gelijk ook elders geschiedde, door vernielende volksverhuizingen of andere wijd vertakte omwentelingen werden verdreven, zoodat ook hier eene gouden eeuw door eene ijzeren werd opgevolgd. Doch de geschiedenis dezer tijden mist, even als de troebele wateren van den Missouri, alle klaarheid, en met hare moeielijke opklaring behoeven wij ons hier gelukkig niet onledig te houden, daar het alleen ons doel is, de gebeurtenissen te leeren kennen, die ten gevolge hadden, dat deze waterwereld voor de Europeanen ontsloten en het bestaan van dezen reuzenstroom bekend werd.

De eer van den grootsten stroom van Noord-Amerika het eerst eenige bekendheid te hebben verschaft, komt eenen tijdgenoot en mededinger van Cortez toe, den Spaanschen gouverneur van het eiland Jamaica, Francesco de Garay, die eene vloot naar de onbekende kusten ten Noorden uitzond, waar hij een tweede Mexico hoopte te vinden. De bevelhebbers dezer vloot ontdekten en omzeilden het eerst de geheele vlakke, zandige en onherbergzame noordkust van de Mexicaansche golf en keerden met het onwelkome bericht terug, dat zich van Florida tot aan Mexico een woeste kust boogvormig uitstrekte. In het midden dezer bocht, verhaalden zij, was de monding eener groote rivier, die zij Rio del Espiritu Santo, Stroom van den Heiligen Geest, hadden genoemd.

Het is meer dan onwaarschijnlijk, dat de aanvoerders dezer vloot reeds toen het moeielijke waagstuk zouden ondernomen hebben, in de verstopte monding van den Mississippi op te zeilen.

Zijne troebele wateren stroomen echter ver genoeg in zee over de zilte golven heen, om op grooten afstand van de kust de opmerkzaamheid te wekken. Ook verkondigen de boomstammen, ja, geheele machtige houtvlotten, het struikgewas en wat de stroom verder uit de bosschen zeewaarts voert, zijn bestaan 50 Engelsche mijlen ver. Een tijd lang behield de Mississippi, wiens aanwezen meer vermoed dan gekend werd, bij de Spanjaarden den naam van Heiligen Stroom, en het groote noordwaarts gelegene en nog onbezochte land droeg op de oudste Spaansche kaarten de benaming van Tierra de Garay, het land van Garay.

*_**

Acht jaren na dezen Garay, die inmiddels gestorven was, wilde de gouverneur Pamphilo de Narvaez, een ander beroemd tijdgenoot en mededinger van Cortez, zijn geluk in het Noorden beproeven. Hij bedacht, dat achter eene onherbergzame kust nog wel een schoon en rijk binnenland kon gelegen zijn, en om dit te doorvorschen, deed hij zich met het kleine leger, dat hij op eigene kosten had uitgerust, naar het strand van Florida overvoeren en begon noordwaarts en daarna in westelijke richting om de Mexicaansche golf heen te trekken. Zijn tocht eindigde echter hoogst ongelukkig.

De woeste en ongebaande oorden, die hij moest doortrekken, en de wilde en dappere vijanden, die hij overal ontmoette, legden hem hinderpalen in den weg, waarop hij niet was voorbereid. Hij geraakte met zijne door honger en de pijlen der Indianen gedunde soldaten in den grootsten nood. Na een jaar lang onder allerlei bezwaren te zijn voortgetogen en vruchteloos duizenden gevaren te hebben getrotseerd, besloot hij eindelijk de terugreis over zee aan te nemen, en daar hij geene schepen bezat, bouwde hij, zoo goed als 't gaan kon, eenige booten. Doch hij vond den ondergang met het overschot van zijn leger; een storm joeg hem met zijne brooze vaartuigen naar de gevaarlijke monding van den Mississippi, waar de zee hem verzwolg.

Uit deze schipbreuk van den ongelukkigen Narvaez redde zich slechts een zijner officieren, de door zijne verre reizen en wonderbare avonturen bekende Cabeza de Vaca, wien het gelukte, nu eens als slaaf door zijn vindingrijk vernuft, dan als ervaren handelaar, of geneesheer, zich bij de wilde stammen, die noordelijk van de Mexicaansche golf woonden, zoo bemind en geacht te maken, dat hij niet alleen zijn leven redde, maar zich van stam tot stam, vaak als opperhoofd en befaamd krijger, eenen doortocht baande, zoodat hij over de prairiën van het tegenwoordige Texas en het gebergte in het Noorden van Mexico na negen jaren eene nederzetting van Spaansche landslieden bereikte, die hem evenzeer als de wilden voor een wondermensch hielden.

De berichten van dezen Cabeza de Vaca aan keizer Karel V omtrent de schoone dalen, de trotsche rivieren, de aan metalen rijke gebergten, het land der koeherders (gelijk hij de met buffels bevolkte prairiën van Texas noemde) en de ontelbare andere wonderen, die hij had gezien, werkten onwederstaanbaar op de verbeeldingskracht der Spanjaarden, die sedert den ondergang van Narvaez niet meer aan de noordelijke kusten der Mexicaansche golf hadden gedacht, en nu trad de merkwaardige man op, die als de eigenlijke ontdekker van den Mississippi onder de Spanjaarden moet worden beschouwd en als zoodanig op eene groote muurschildering in het kapitool te Washington in volle glorie is afgebeeld. Met zijne wonderbare ondernemingen en lotgevallen moeten wij ons derhalve eenigszins breedvoeriger onledig houden.

(Wordt vervolgd.)