De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 1

Eene wanhopige daad.

Bij het vredesverdrag van 1814, werden al de Fransche krijgsgevangenen, die zich op de galeien van Kingston, in Ierland, bevonden, in vrijheid gesteld. Bijna allen voeren den dag zelven hunner invrijheidstelling de St. Jorisstraat ever, om terug in hun vaderland te keeren.

Onder het klein getal van degenen, die hetzelfde ongeduld niet toonden om Frankrijk weêr te zien, heeft Dublijn de namen bewaard van de twee vaandeldragers Celestijn en Xaveer: 't waren twee weezen, die door hunne geboorte, eerder aan de zee dan aan het vasteland toehoorden, en die, in hunne herinneringen geene moederlijke streelingen, geen dorpskerk of geene kennissen ontdekkende, besloten zich voorloopig in Dublijn te vestigen, terwijl deze stad toch eene stad was gelijk eene andere, en daarenboven nog beroemd voor hare gastvrijheid.

Er was overigens eene reden, die hen dwong in Dublijn te blijven. Gedurende hunne lange gevangenschap, hadden zij zich onledig gehouden met een zeer opmerkenswaardig talent in fijne schrijnwerkerij: zij hadden een volledig museum gemaakt van afzonderlijke stukken, die ieder een tafereel voorstelden, dat zij van op hunne vlottende gevangenis gezien hadden; en het toeval diende hen wonderwel, want natuur en menschen hebben prachtige gezichten tot stand gebracht tusschen Kingston en Dublijn, tot aan Howth Hill.

Onze twee zeelieden meenden fortuin te kunnen maken met hun museum in de hoofdstad van Ierland te laten bewonderen, en vooral met de mildheid eens rijken lords te verwekken, die hun schoon gewrocht aan eenen ongelooflijken prijs zou koopen. Celestijn en Xaveer hadden geen schelling op zak, en niettemin zouden zij hun museum niet voor twintig duizend pond sterling verkocht hebben: in hunne eigenliefde schatten zij hun werk wel viermaal deze waarde. Zij huurden eene kamer op de Christchurch plaats en deden er van buiten het volgende uithangbord aanbrengen:

Great Attraction!!
kom zien
naar de wonderen der schoone stad
DUBLIJN,
deze bloem der aarde, deze parel der zee.
een schelling den man.

In Engeland ontbreekt er nooit geen volk op tentoonstellingen; 't is een land vervuld met lieden, die niet beter wenschen dan een schelling tegen eene uitspanning van een paar minuten te verwisselen: de ontvangsten waren dan ook prachtig. Celestijn en Xaveer waren in de wolken van genoegen; want in acht dagen tijds hadden zij reeds honderd pond sterling, in bankbriefjes van vijf pond, in hunne kas. Binnen een jaar zouden zij een millioen bezitten, want zij hadden het voornemen gemaakt alle groote steden van Engeland te bezoeken, en slechts in Frankrijk terug te keeren met een tweespan en een paar lakeien.

Toeval of opzet deed in eens deze schoone ontwerpen in duigen vallen.

Een brand vernielde hun museum; Celestijn en Xaveer verloren er zelf bijna het leven bij, terwijl zij hunnen schat aan de vlammen poogden te ontrukken. De verzekeringen tegen brandgevaar waren toen nog niet bekend gelijk nu, en onze twee helden zouden er toch ook niet aan gedacht hebben deze voorzorg te nemen.

Zij verloren alles, zelfs hunne honderd pond sterling in bankbriefjes; nauwelijks hield hunne beurs genoeg in om nog een paar weken te leven.

‘Kean en Kemble hebben zich zeker dikwijls voor het Engelsch publiek verdraaid en verwrongen, maar het stomme spel dezer twee tooneelisten werd overwonnen door de wanhopige stuiptrekkingen onzer vaandeldragers. Zoohaast er een woord over Celestijns blauwe lippen kon, riep hij: ‘Verduiveld! zijn we dan vervloekt geworden in de wieg! Te Aboukir springen wij met den Orient in de lucht, men vischt ons op en zendt ons naar de galeien van Plymouth. Goed! wij breken onze ketens. Te Trafalgar boort men ons in den grond met den Infernal, men vischt ons weer op en zendt ons naar Kingston. Nog beter! wij varen tien jaar op de pontons, wij maken twintig meesterstukken met onze vingers, onze tanden en wat bedorven hout; nu zijn wij op het punt de fortuin te grijpen, en daar komt de hel, die ons een staaltje harer ketels stuurt, en ons levend verbrandt!’

Aldus sprekende, stapte Celestijn de St. Stephen's-brug op; onder zijne voeten stroomde de Liffey, die door den sneeuw zeer gezwollen was. De zeeman wierp eenen blik over den

[p. 389]

gelen stortvloed heen, en dezelfde heillooze blik verscheen op Xaveer's gelaat.

‘Ik begrijp,’ zeide deze; ‘wij zijn veroordeeld in zoet water om te komen. Omhelzen wij elkander, en alles zij gezegd.’

‘Celestijn sprong op den borstmuur der Stephen's-brug. Xaveer deed denzelfden sprong, en vooraleer het hun recht duidelijk was wat zij deden, plonsten met donderend geraas in de Liffey.

Het gerucht door hunnen val veroorzaakt, trok de aandacht van eenige Newfoundlanders, die sinds eenige dagen hunnen dienst begonnen hadden aan 't hoofd der brug. Lord O'Calligham, een vermaarde Iersche menschenvriend, was de stichter van deze hondenwacht, en dien dag juist werd er eene proeve gedaan. De vlugge beesten kwamen bijna tegelijkertijd als Celestijn en Xaveer op den bodem van den stroom. De twee drenkelingen voelden zich aan de slippen van hunne kleeren getrokken door krachtige muilen; maar in hunne verdwaasdheid streden zij met woede tegen hunne redders. Mannen en honden kwamen eensklaps boven de oppervlakte van het water; de stroom schuimde onder het heftige heen en weer geslinger van pooten, handen en voeten. Reeds waren er twee van de beste honden op het punt hun leven uit te blazen, en lieten nog slechts gedempte kreten hooren als in den doodstrijd, want zij hadden meer slijk en water ingezwolgen dan er aan tien christenen noodig is om te verdrinken, toen Celestijn en Xaveer, opeens getroffen door de heldhaftige pogingen dier twee arme dieren, ze met hen meetrokken naar het strand, en hun van den dood bevrijdden.

Zij ook redden zich, doch zonder het te weten. Het bijgestroomde volk betoonde zijne bewondering aan de moedige honden en keek met medelijden naar de twee Franschen. De scheriff Edmund Thacker, een grijzaard van zeventig jaar, hield bij deze gelegenheid eene korte toespraak aan de geredden en voerde ze stoetsgewijs naar de St. Patrick's-kerk.

Celestijn en Xaveer genoten nu een nieuw leven. Zij waren eens gestorven en zij verrezen. Die twee Lazarussen van het Fransche zeewezen kregen te Dublijn eene beruchtheid, die aan het ongelooflijke paalde. Doch deze beruchtheid was hun van geen het minste voordeel; zij gaf hun, noch het museum, noch de fortuin, die er aan vast was, terug. De scheriff had hun gezegd:

‘Werkt, mijne kinderen, wint uw brood bij het zweet uws aanschijns, en gij zult het geluk weêrvinden.’

De wijze man had gelijk. Op den ouderdom van dertig jaar, in welken toestand men zich ook bevinde, ziekte uitgezonderd, kan men zijn brood verdienen met handenarbeid. Maar Celestijn en Xaveer hadden zich door eene valsche gevolgtrekking, buiten het algemeene standpunt geplaatst, zij leden en werkten reeds toen zij nog maar tien jaar oud waren, de zorgelooze ledigheid der galeien had hen ontzenuwd; de meesterstukken, welke zij met hunne vingers hadden voortgebracht, hadden hunne spieren geene krachten bijgegeven; dat lichte, futselende werk had hen integendeel verwijfd en ongeschikt gemaakt voor ieder krachtvorderend werk. Daarbij beeldden zij zich nog in dat de verwoesting van hun museum het werk eener wel beraamde samenspanning was geweest, die voortgesproten was uit afgunst of wraakzucht tegen de Franschen, en daardoor meenden zij in iederen voorbijganger een brandstichter te zien. Die twee ongelukkigen, na eens hun leven in de Liffey geworpen te hebben, en in het gedacht niets meer op aarde te verrichten, en geene menschelijke straf meer te duchten te hebben, beraamden een duivelachtig plan tegen de stad Dublijn, die hunne fortuin verzwolgen had.

‘Luister, Xaveer,’ zeide Celestijn; ‘in mijne jonge jaren heb ik aan boord de geschiedenis hooren vertellen van zekeren heer Roux, een koophandelaar van Marseille. 't Was een rijk man, die geld leende aan koning Lodewijk XVI, hij kende de uitgestrektheid zijner fortuin niet, want hadde hij een kwartier lang nullen achter eene 1 gezet, dan hadde zijn getal nog te klein geweest. Hij bezat eene vloot van twintig koopvaardijschepen en ik weet niet hoeveel kapers. Roux, ziende dat Lodewijk XVI zich stil hield, verklaarde zelf oorlog aan den koning van Groot-Brittanje. De brief, die de vijandelijkheden aankondigde, begon aldus: Ik, Roux I, aan Joris III. 't Was in regel. Roux I berokkende veel kwaad aan de Engelschen; maar de koning van Spanje en Lodewijk XVI kwamen tusschenbeide en het vredesverdrag werd geteekend.

‘Ik kende die geschiedenis niet,’ zei Xaveer, ‘doch ik zie niet in, wat zij met onzen toestand te maken heeft.’

‘Verstaat gij dat niet, vriend?’

‘Neen, leg uit.’

‘He wel! we gaan doen gelijk onzen landsman Roux I. Wij verklaren Dublijn den oorlog.’

‘Wat ge nu zegt!’

‘Zeker, jongen; en onze toestand is beter dan die van Roux I, wij bevinden ons in 't hart van onzen vijand.’

‘Gij hebt gelijk.’

‘En als onze vijand de krijgsbelasting weigert, dan laten wij hem in de lucht springen, juist gelijk hij met ons gedaan heeft te Aboukir; is het meer dan recht, Xaveer?’

‘Celestijn, uw plan staat me aan, alhoewel ik alles nog niet goed begrijp.’

‘Ik zal het uitleggen, Xaveer.......’

‘Wacht, ik zal u helpen. Wij huren eerst toch eene kamer?’

‘Ja zeker, in de Sackvillestraat.’

‘Goed, maar nu?’

‘Wel wij maken een schip, de Sackville, gereed, en wij stevenen op Dublijn aan. 't Zal een zeegevecht te land zijn.’

‘Juist zoo, maar wanneer beginnen wij?’

‘Als ons geschut gereed is..... Morgen.’

‘Ja, morgen: ik brand reeds van verlangen mijne eerste wacht te houden aan boord van den Sacville, geankerd tusschen twee huizen; ik ben bang dat ik de landziekte zal krijgen, want ik heb nooit op het vasteland gevaren.

Och, Xaveer, daar gewent men zich gauw aan. Nu is het maar de zaak ons plan zoo kort mogelijk vast te stellen.’

‘Wel, wij koopen in iederen ijzerwinkel een kilo of twee kruit, zoo zullen wij een vat bijeen hebben van het beste Engelsche buskruit, dat is het bijzonderste punt. Wij hebben in de Sackvillestraat eene kamer gehuurd, tusschen de postbureelen en de groote fabriek van Rijkaart Schwab, eene allerbeste plaats, waar wij de rijkste wijk van Dublijn in onze macht hebben. Wij kunnen de bijzonderste briefwisseling van Ierland en millioenen weefsels in brand steken en de gansche Sackvillestraat vernielen. Morgen nacht plakken wij op alle straathoeken van Dublijn de volgende aankondiging:

Aan de inwoners van Dublijn,

De twee vaandeldragers, wier fortuin op het grondgebied uwer stad vernietigd werd, verklaren u den oorlog.

Zij wonen in de Sackvillestraat, no 27, tusschen het Post-Office en de lakenfabriek van Rijkaart Schwab.

De vloer hunner kamer houdt twee honderd pond buskruit in, welke in de volgende omstandigheden zullen ontploffen:

1^o	Als de gerechtsdienaars de minste poging doen, om in de kruitkamer te dringen;
2^o	Als men een der zeelieden aanhoudt, wanneer hij in Dublijn zal wandelen, terwijl de andere op de kamer blijft;
3^o	Als men hen niet alle zaken brengt, noodig tot hun onderhoud of vermaak;
4^o	Als de geburen zich uit hunne huizen verwijderen;
5^o	De twee zeelieden beloven op hun woord van eer, dag en nacht de stad en de bezittingen der inwoners van Dublijn te bewaken, zoo deze zich wel ten hunnen opzichte gedragen.
6^o	Een der twee zeelieden zal iederen dag eene wandeling doen van middag tot vijf uur; indien hij om half zes niet terug is, laat zijn makker de brandende lont op het kruit vallen en de Sackvillestraat springt gelijk de Orient te Aboukir

get. Celestijn en Xaveer.’

Toen zij hunne maatregels genomen hadden en alles vooruit goed berekend was, ging Xaveer 's nachts met een honderdtal afschriften van bovengemelde verklaring uit en plakte ze overal op. 's Morgens ontving de scheriff eenen brief, waarin hij verzocht werd zich terstond ten hunnent te begeven voor eene belangrijke zaak nopens de stad Dublijn.

Op dat uur was het nog te donker opdat de burgers de plakschriften reeds zouden gelezen hebben.

De scheriff, die de twee razende Franschen tot alles bekwaam achtte, nam geene acht op zijne waardigheid en begaf zich naar hen toe. Hij werd met veel plichtplegingen in de kruitkamer ontvangen. Celestijn bood hem eenen stoel aan en sprak:

‘Waarde scheriff, neem de moeite dit exemplaar te lezen van eene verklaring, die wij dezen nacht op alle straathoeken uwer stad geplakt hebben.’

De scheriff keek Celestijn eens aan, nam het papier, zette zijnen bril op, en las terwijl hij bij ieder artikel van zijnen stoel opsprong.

‘Waarde scheriff, hernam Celestijn, gij kent nu onze kleine zaak zoo goed als wij; er blijft ons slechts over u ons palladium te laten zien; 't is een vaatje, daar vóór u in den vloer; een vuurbergsken.... wees niet bevreesd.... en roep niet!... bij den minsten schreeuw, springen wij over den St. Patricks-toren heen, beste scheriff. Kijk naar Xaveer, hij brengt de lont nader.... eene lont, die altijd brandt, mijn beste scheriff; 't is het vestaalsch vuur. De vestalen zijn alleen van geslacht veranderd. Wat zegt ge van onze onderneming, beste scheriff?

De oude Ierlander was stom van verbazing, hij keek starend naar het buskruit, dat in 't midden van den vloer zichtbaar was.

Celestijn nam er eene handvol van en bood ze den Scheriff aan.

‘Kijk,’ zeide hij, ‘'t is van de beste hoedanigheid; oordeel over onzen huisvesuvius door het monster. Neem het zelfs mee naar huis om het door de scheikundigen te laten onderzoeken; zij zullen u zeggen of het ajuinzaad is, of niet. En nu geven wij u de vrijheid M. de scheriff.

De grijzaard stond op zonder het minste oordeel op zijn aangezicht te laten blijken, dat zijne vijanden zou gekwetst hebben, en zonder het minste woord te spreken; want hij kon slechts spreken om hunne misdadige inzichten te schandvlekken. Celestijn en Xaveer brachten hem tot aan den trap, en verlieten hem daar met een ‘tot weerziens’.

Eenige uren later, kon men zien, dat de plakschriften hunne werking gedaan hadden. Rond Nelson's standbeeld en vóór het postkantoor, zag men onrustige hoopen volks staan. Vele gerechtsdienaren liepen heen en weer, maar zij lieten niets vijandigs in hunne houding merken. Van verre, zag men den scheriff, die zich buiten de dracht der ontploffing hield en door zijne gebaren voorzichtigheid scheen op te leggen aan zijne ondervragers.

Op klokslag twaalf uur, kwam Celestijn, in matrozenkleeding, den Franschen driekleurigen strik aan den hoed, Sachville op; en, toen hij in 't midden dier breede straat gekomen was, keerde hij zich om, ten einde eenen groet te wisselen met Xaveer, die een oogenblik aan het venster verscheen met de brandende lont in de hand.

Celestijn ging recht op den scheriff aan, en zeide:

‘Het stuk is begonnen, 't gaat goed; Dublijn zal wijs zijn en wij dankbaar.’

‘Mijnheer,’ antwoordde de scheriff, ‘de postdienst lijdt veel; de winkels worden niet geopend in de straat: zie maar, iedereen is vol onrust.’

‘Hé! waarover is men ongerust, waarde scheriff? ons doel is zuiver. Men hadde zich ongerust moeten maken toen ons museum afbrandde, en wij tot den bedelstaf gebracht

[p. 390-391]

werden. Indien Dublijn zijnen plicht doet, zal alles wel gaan. Nu ga ik ons ontbijt in het Greamesh-gasthof bestellen. Het spreekt van zelf dat wij u, bij de minste kramp, van vergiftiging beschuldigen, en Sackville in honderd duizend millioen stukskens in de lucht laten springen. Alles is voorzien, scheriff, alles, zelfs de vergiftiging.

‘Vrees niet, mijnheer....’

‘Vrees! kom, kom! 't is Dublijn, dat vreezen moet. Vrees! ik moet er mee lachen.... Sinds onze geboorte, op den Indiaan, brengen wij ons leven door met sterven; ik heb den dood wel zes, zeven keeren gezien, gelijk ik u zie.

‘Maar, mijnheer,’ zei de scheriff, met eene zachte, overredende stem, ‘laat toch zulk een schrikkelijk opzet varen, zulk....’

‘Scheriff, geen woord meer, of ik doe een teeken en wij springen over de wolken heen.’

En zich vervolgens tot de omstaanders keerende, voegde hij er bij:

‘Mijne heeren, ik gebied u achteruit te gaan, ik verlang naar lucht; laat mij alleen.

In eenen oogwenk, was de menigte evenals de scheriff verdwenen.

Celestijn zag met zelfbehagen naar het uitwerksel, dat zijne woorden te weeg gebracht hadden op het Dublijnsche volk. Met statigen tred begaf hij zich naar het Greamesh-gasthof en vroeg er gebiedend naar een morgenmaal.

Alle bedienden, groote en kleine, beijverden zich onzen Franschman te spijzen; men diende hem wel dertig gerechten voor op eene tafel, en aan wijn, liet men het ook niet ontbreken. Toen hij aan zijnen eetlust voldaan had, deed hij eene keus tusschen de nog onaangeroerde spijzen, plaatste het gekozene in eenen korf, en gebood eenen der knechten het overgeblevene aan de armen uit te deelen, die voor den ingang stonden.

Celestijn keerde naar zijnen makker terug, en trad de kamer eerst binnen na volgens de overeengekomene wijze op de deur geklopt te hebben, terwijl Xaveer zijne lont nader bij het kruitvat hield. De deur goed achter zich gesloten hebbende, plaatste Celestijn zijnen voorraad op de tafel, en zich neerzettende, riep hij uit:

‘Xaveer, jongen, alles gaat wonderwel; Dublijn is overwonnen.... Ho! wat een lekker ontbijt heb ik daar in het gastof gehad! wat een wijn! Kom, ontbijt gij nu, mijn vriend; ik heb ons middagmaal besteld tegen zes uur.’

‘En de scheriff? de scheriff?’ vroeg Xaveer, terwijl hij eene groote worst aan stukken sneed.

‘De scheriff is bang; hij kent ons, heel Dublijn kent ons, Xaveer, men weet, dat wij de mannen zijn om uit te doen wat wij gezegd hebben. De gerechtsdienaren loopen vol onrust door de stad, zij zoeken een middel maar vinden er geen. In het terugkomen naar hier, heb ik eenen heer ontmoet, die mij beleefdelijk groette, en daarna, met de uiterste welwillendheid zei:

‘Vergeet in Gods naam niet, om vijf uur naar uwe kamer terug te keeren.’

‘Wat kan u dat maken,’ vroeg ik.

‘Ik ben Rijkaart Schwab, uw gebuur.’

‘Ik begrijp,’ antwoordde ik; ‘gij kunt gerust zijn, ik zal mij wijs gedragen; doch zorg, dat Dublijn zich ook wijs gedrage!’

En mijnheer Schwab heeft mij daarvan verzekerd.

‘Wel, als Dublijn niet wijs is, zenden wij het wandelen in de maan.’

‘Dat spreekt van zelf, Xaveer; maar ik ben waarlijk verrukt over het leven, dat wij gaan leiden. Ik heb honderd ontwerpen in het hoofd.... Ik ga vooreerst de dochter van Rijkaart Schwab ten huwelijk vragen.’

‘Maar, Celestijn!....

het rapenburg te leiden, vóór de ramp van 1807, naar f.a. milatz.

‘En u bezorg ik tegelijkertijd eene vrouw; ik geef u de dochter van M. Greamesh, een allerliefst meisje, met twaalf duizend pond sterling bruidschat.’

‘Ja, maar wat maakt ons al dat geld, Celestijn? zoo wij hier opgesloten moeten blijven.’

‘Ei, ei! wie kent de toekomst? Laat ons maar nemen wat wij krijgen kunnen. Morgen vraag ik miss Schwab voor mij, en miss Greamesh voor u....’

‘En indien men weigert....’

‘Dan springen wij.... dat is ons antwoord op alles ... Wij kunnen toch maar eens springen. Morgen doe ik hier twee kamers stoffeeren, door de beste behangers van Dublijn; want wij kunnen hier zóó niet blijven zitten. Wij zullen twee prachtige bruiloftsfeesten hebben....’

‘Waar dan?’

‘Waar? Bij Greamesh; in de schoonste zalen, die men vinden kan. Gij trouwt eerst, en dan ik, want er moet altijd iemand bij onzen vuurberg blijven. Wij noodigen al het groot volk van Dublijn op ons huwelijk, dat minstens honderd duizend frank moet kosten.’

‘En wie zal dat betalen?’

‘Wel, dat is toch klaar! Schwab en Greamesh, onze schoonvaders, zullen betalen.’

‘Begrepen, Celestijn; maar hoe zal dat alles eindigen.’

‘Wie weet? 't Zal misschien niet eindigen; doch dat let niet, want ik ben van zins mij als burgemeester te doen uitroepen, en u ook zoo al iets.’

Deze samenspraak werd onderbroken door een groot gerucht van muziek. Celestijn verliet de kamer, sloot de deur weer met de noodige voorzorgen, en trad de straat op, waar hij zijnen gebuur Schwab tegenkwam.

‘Wat is dat?’ vroeg hem Celestijn.

‘Dat is het koninklijke muziekgenootschap ‘Apollo.’

‘En waar gaat het naar toe?’

‘Naar de Town-Hall.’

‘Wat gaat het daar uitrichten, dat helsch muziek?’

‘De Schepping van Haendel begeleiden, die daar door drie honderd koristen zal gezongen worden.’

‘Mijnheer Schwab, ga hen zeggen, dat ik gaarne muziek hoor, en dat ik dezen avond, voor zonnenondergang, de Schepping, hier onder onze vensters wil uitgevoerd hebben.’

‘Kapitein,’ antwoordde Schwab, ‘wij zullen trachten u te voldoen....’

‘Hoe, gij aarzelt?’

‘Neen, neen, niets is gemakkelijker dan dat; ik ga den scheriff spreken. Gij zult het verlangde hebben.’

Celestijn klom weer naar de kamer, en maakte Xaveer bekend met de uitvoering, die 's avonds onder hunne vensters zou plaats hebben.

‘Dat zal iets zijn! Xaveer, zeide hij, als we die heeren hier zullen zien spelen.’

En terzeltdertijd plaatste hij zich bij het venster.

Een half uur later, kwam M. Schwab aan het hoofd der muzikanten de straat in. Deze plaatsten zich voor het huis door de Franschen bewoond, en begonnen. Een zacht spel diende tot inleiding; daarna speelde ieder kunstenaar afzonderlijk zijn geliefd stuk, met die eigenaardigheid, welke den Engelschman kenteekent. Haendel's Schepping besloot het toonfeest op eene waardige wijze.

Celestijn bedankte muzikanten en zangers, van uit het venster, en, in zijne vorstelijke vrijgevigheid gebood hij Greamesh hen te laven.

Greamesh gehoorzaamde; maar men kon duidelijk aan hem zien, dat hij wanhoopte.

Een onweder verhaastte het vallen der duisternis, en toen het gansch donker was, waagde Celestijn uit te gaan, om incognito de gesprekken af te luisteren, die er zooal over hen zouden gehouden worden. Er was veel volk in Phoenix-Park. De zeeman sloop door de menigte heen, en zijne nieuwsgierigheid werd ten volle bevredigd. Men sprak van niets anders dan van het beleg van Dublijn door de twee Fransche zeelieden.

Bedienden van het Post-Office, werkbazen van Rijkaart Schwab, bezoekers van het Greameshgasthof, die allen meer dan de andere burgers met de zaak bekend waren, deden zich opmerken door de hevigheid hunner bewoordingen.

‘Het is onredelijk,’ sprak men ergens, ‘dat eenige rijke lieden voor de gansche stad moeten betalen. Zie nu, die gekheid van dat muziek kost Greamesh weer al twee honderd pond.’

Op eene andere plaats zeide men:

‘Als dat zoo voortgaat, zijn Greamesh en Schwab op drie dagen doodarm.’

‘Dat is zeker.’

‘Ja, maar wat is er aan te doen?’

‘Men heeft er het staatsbestuur kennis van gegeven.’

‘Wat zal dat helpen? De staat kan daar niets aan doen, zoo min als ons gemeentebestuur!’

‘Men zal soldaten zenden.’

‘Ei! zij lachen met de soldaten.’

[p. 392]

‘En, 't schoonste van al is, dat zij in Dublijn eenen aanhang krijgen.’

‘Eenen aanhang?’

‘Ja, ja, de armen zijn voor hen. Dezen avond hebben de dronken muzikanten nog geroepen: Hurrah for Celestin! en 't was Greamesh, die betaalde!.... O! dat kan niet blijven duren.’

‘Hoort nu eens! de zangers hebben reeds een liedje op hem gemaakt.’

In het niet de beste wijn,
Die men krijgt van Celestijn?

De menigte stroomde naar den optocht, die het Phanix-Park doortrok. Celestijn keerde zich om, en zag opeens Rijkaart Schwab voor hem staan.

‘M. Schwab, ik duld geenen bewaker achter mij.’

‘Kom, kapitein, keer naar uwe woning weder, het is reeds laat; uw vriend mocht eens ongerust worden.’

‘Wees gerust. Mijn vriend weet waaraan hij zich moet houden;... maar, sprekende van mijnen vriend, gij moest mij eenen raad geven; geef me uwen arm en laat ons eene poos als goede vrienden voortwandelen.’

‘Kapitein, het zal mij veel genoegen doen u raad te mogen geven.’

‘Vriend Schwab, ik heb lust om te trouwen; wat denkt ge daarvan?’

‘Maar, kapitein, ik denk...’

‘Gij begrijpt wel, M. Rijkaart, dat Xaveer en ik zoo niet alleen kunnen blijven leven. Wij hebben plichten jegens de maatschappij te vervullen.’

‘Ja, gij wilt zoo de eene of andere burgerdochter....’

‘Neen, M. Schwab, dat niet. Wij kijken wat hooger, wij willen elk eene erfgename. Wij hebben al eenen keus gedaan.’

‘Ha! sprak M. Schab, met eenen diepen zucht, gij hebt al eenen keus gedaan?

‘Dat is te zeggen twee.... Denkt gij, dat de familiën ons zullen aanvaarden?....’

‘Waarom niet?’ antwoordde Schwab met sidderende stem. ‘Gij zijt immers eerlijke jongens?....’

‘Dat meen ik ook....’

M. Schwab viel in eene diepe mijmering, en na eenige minuten stilzwijgend langs Celestijn voortgegaan te hebben, sprak hij tot dezen:

‘Luister, kapitein gij hebt mij eenen raad gevraagd, ik wil u eenen vriendenraad geven....’

‘Zeg maar op.’

‘Gij gaat u een helsch leven voorbereiden, indien gij voortgaat op den weg, dien gij ingeslagen zijt; Dublijn is u eene schadevergoeding schuldig, men zal ze u geven, ik blijf er borg voor. Twee verzekeringsmaatschappijen, het postbestuur, M. Greamesh en ik, wij zullen u in eens rijk maken, en u op den weg naar Frankrijk brengen, met twee honderd duizend frank in uwe brieventasch en de vrijheid.’

Celestijn bleef staan en keek zijnen gezel eene wijl in de oogen.

‘Gebuur,’ zeide hij, ‘als we die fortuin op zak zullen hebben, en onze lont uitgedoofd zal zijn, dan zal men ons ophangen gelijk de grootste ezels, die er ooit geweest zijn.’

‘O neen!’ riep M. Schwab uit, ‘vrees daar niet voor. Honderd ingezetenen van Dublijn, met den scheriff aan 't hoofd, zullen zweren, dat er geen haar van u beiden zal gekrenkt worden, en het u toegelaten zal zijn in uw vaderland terug te keeren met uwe fortuin en uwe vrijheid.’

‘Uw voorstel is waard in overweging genomen te worden.... Doch, ziehier een middel om overeen te komen; gij geeft mijnen vriend de twee honderd duizend frank; hij alleen zal vertrekken, en ik zal wachten tot hij in Frankrijk aangeland zij; altijd zonder het kruitvat te verlaten. Op die manier zal er toch altijd een gelukkige zijn en maar een gehangene.

‘Geen gehangene.’

‘Neemt gij mijn voorstel aan, gebuur?’

‘Ja.’

‘Wel, ik neem het uwe aan. Onderhandel nu.’

‘Dadelijk, kapitein; de grond brandt onder mijne voeten. Morgen ochtend verwacht ik u bij Greamesh.’

‘Goeden avond, gebuur; zooals gezegd is.

‘Tot morgen, kapitein.’

Celestijn snelde naar huis en omarmde zijnen vriend. Hij vertelde hem wat er voorgevallen was, en beiden dansten toen van vreugde rond hunnen vuurberg.

's Morgens, nadat Celestijn bij Greamesh ontbeten had, verschenen de honderd burgers, de twee honderd duizend franken en de Scheriff ten huize der twee Franschen.

Xaveer ging beneden, ontving den eed en de bankbriefjes, en vertrok in het rijtuig van M. Schwab naar de haven.

Intusschen bleef Celestijn bij het kruitvat.

Zoo haast Xaveer in Kales was aangekomen, deed hij zijnen vriend eenen brief geworden, waarin hij schreef, dat hij daar zonder letsel aangeland was, en nu, met het oog op de zee, Celestijn's aankomst verbeidde.

Celestijn doofde zijne lont uit, en ging stout de straat op met Xaveer's brief in de hand. Het volk vergezelde hem tot aan de haven, waar hij zich inscheepte onder den duizendmaal herhaalden kreet: Hurrah for Celestin!

Thans leven Xaveer en Celestijn in een der vruchtbaarste hoekjes van Picardië, waar zij zich onledig houden met den landbouw en waar zij zooveel nut stichten als zij kunnen.

Hasselt.

Vrij naar Mezy door NEEGEU.