Over magnetism en spiritism.
III.
Wij moeten thans een woekerplant van het dierlijk magnetism behandelen, welke in korten tijd de hoofden aan beide zijden van den wereldoceaan in schromelijke verwarring bracht.
En ofschoon de woede in ons vaderland, ook al ten gevolge van den bedaarderen gemoedstoestand zijner bewoners, min hevig was, ofschoon in 't algemeen in Europa de eerste furie voorbij is, zoo zijn er echter nog te veel aanhangers van tafel-openbaringen en van klopgeesten-omgang, om de zaak niet in hare oorspronkelijke naaktheid ten toon te stellen.
Hoe nieuw ook, toch is zij nog altijd de oude geschiedenis der zoogenaamde zwarte kunst.
Altijd, altijd komt het neer op geestverschijningen, toekomst-ontsluiering, waarzeggen, dubbelzien, ongevoelig maken, wonderbare genezingen.
Vraagt men mij naar mijne persoonlijke ondervinding betreffende het tafelgedraai, dan kan ik plechtig verzekeren, dat, naar 't geen ik gezien en ervaren heb, een tol oneindig gemakkelijker draaien wil, dan de welwillendste tafel!
Intusschen wil ik daarmede niets in de schaal leggen, en acht het nuttiger, een getrouw historisch en wetenschappelijk overzicht betreffende 't hier behandelde onderwerp te leveren.
De ontdekking (!) van al die wondere zaken klimt op tot het jaar 1848, en werd gedaan door de familie Fox, toenmaals woonachtig in het dorp Hysdeville, Staat New-York, in Noord-Amerika, het vaderland der groote mystificaties, een woord, dat ik in 't Nederduitsch niet weet over te zetten. Spook- of klopgeesten, welke hetzelfde huis bewoonden, zeker zonder vergunning van den eigenaar, stelden zich met genoemde familie in verband, en maakten haar met een groot aantal dingen uit de andere wereld bekend, en wel door op allerlei vragen op kloppender wijze, of door middel van woorden, door onzichtbare wezens uitgesproken, te antwoorden.
Daar ieder nu de gave van buikspreken niet bezit, zoo heeft men op honderdlei manieren het middel gewijzigd, om geesten op te roepen en met hen te spreken.
Inderdaad, wij moeten erkennen, dat de Amerikaansche school de magnetische overtreft; zij laat geen slapende levenden, maar kort weg dooden spreken; en nog meer: zelfs de trage stof, een meubel, een hoed, eene mand, een korf, eene plank worden met spraakvermogen begiftigd...
Arme magnetiseurs, die nu door eene vloeistof, die in hout aanwezig is, uwe zenuwstroomen en andere wonderen ziet onttroonen!
De wetenschap behoeft niet meer beoefend te worden; men ondervraagt den eersten den besten stoel of tafel, en de klopgeest maakt schei- en natuurkunde, sterrekunde, zelfs 't eklips-berekenen, enz. geheel overbodig.
Wij hebben echter nog van geen enkelen stap vooruit op dat gebied, door klopgeestwelwillendheid te weeg gebracht, gehoord.
De zanggodinnen zijn afgeschaft: eene tafel dicteert u de schoonste gedichten; zoo gij geschiedschrijver zijt, behoeft gij geene oude perkamenten of beschimmelde folianten meer te doorsnuffelen; gij roept eenvoudig de historische personen, welke gij verkiest, in uwe studeerkamer op; Cesar, Alva, Maurits, Nero zijn fluks present, en toonen daarmede, dat zij in de andere wereld vrij wat zachtzinniger en inschikkelijker zijn geworden, dan tijdens hun aardsche leven.
De oorlog zelf wordt eene onmogelijkheid, daar 't eene leger niet slechts de gesteldheid, maar ook de toekomstige plannen van het andere kent.
Diefstal verdwijnt; de politie behoeft slechts eene tafel of een stoel te raadplegen, om te weten waar de dief en 't gestolene zijn.
De telegraaf is nutteloos; het eerste het beste meubel is de welwillende overbrenger uwer tijdingen.
De rechter ondervraagt geene getuigen meer, maar zijnen stoel, en het op en neder gaan van de beschuldigende pooten doen den schuldige van angst ineen krimpen.
De loterij is onmogelijk geworden; want iedereen, door vriendelijke geesten voorgelicht, wil slechts het nommer hebben, waarop het hoogste lot valt.
't Beursspel vervalt.....
En bij al die wonderbaarlijkheden, is eigenlijk nog het wonderbaarlijkst, dat de wereld sedert 1848 nog altijd denzelfden gang gaat, net alsof de ontdekking van de familie Fox niet bestond!
De magnetiseur Descuret erkent, ‘dat alle ernstige proeven onwederlegbaar bewezen hebben, dat de personen, welke eene tafel doen draaien, zonder er van bewust te wezen, eene zijdelingsche beweging maken, terwijl de tafel blijft, wat zij is, namelijk een dood lichaam, ongeschikt om anders, dan door aanwending eener met chanische kracht in beweging te kunnen komen.’
De tafel is en blijft alzoo passief; welke kunsten er verder mede verricht worden, is ons geheel onverschillig.
Maar zeggen weder anderen, om de proefnemingen te doen gelukken wordt in de eerste plaats geloof vereischt.
Welnu, wij willen als voorbeeld een paar staaltjens mededeelen van 't geen al van die geloofs-kracht gevorderd wordt, en halen woordelijk aan wat Hennequin schrijft:
‘Een van de getuigenissen bij uitnemendheid, die ieders oogen ten mijnen opzichte had moeten openen, is 't in 't licht verschijnen van Juanita, een verhaal, gedicteerd door een stoel! God heeft aan een stoel het vermogen verleend, om de ongeloovigen tot Hem terug te brengen, door het doen van wonderen. De menschen hebben den stoel versmaad, en sedert heeft de stoel zijn goddelijk woord onthouden aan hen, die den vinger Gods in dit verschijnsel weigerden te erkennen..... Er zal een dag komen, waarop de stoel het plechtige en onfeilbare orgaan der waarheid zijn zal!’
Verder:
Te St Quentin magnetiseerde doctor Picard bloemen, boomen en vruchten, en verkreeg daardoor reusachtige rozen en monsterachtige perziken. Men sprak vooral van eene abrikoos, welke, na acht dagen gemesmeriseerd te zijn, eene ongeloofelijke dikte gekregen had; 12
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd