De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 1

De krankzinnige
Een verhaal naar het Hoogduitsch.
(Vervolg.)

‘Om Godswil, vaderlief,’ smeekte het meisje, ‘spreek toch niet van zulke vreeselijke dingen; het is toch een verschrikkelijk denkbeeld, dat ik in elk stil mensch een krankzinnige zou verscholen zien. Lach er toch om, don Gaspar, lach er toch om, dokter, 't loopt mij reeds ijskoud over den rug als ik u allen daar zoo stil en ernstig zie zitten.’

‘Senior Newland spot met ons,’ zeide de Spanjaard lachende, terwijl hij zich naar het meisje wendde, ‘hij wil mij met mijne eigene munt, betalen; misschien is hij wat bang voor zich zelven, en zulk een gevoel blijft ons van de kindsche jaren tot den hoogsten ouderdom bij; maar don Guzman kan ons waarschijnlijk wel wat uitvoeriger mededeelen, hoe het met de vlucht van dien bezetene is toegegaan. Ha ha ha! die man begint mij waarlijk reeds belang in te boezemen, en hij heeft zijn eigen dokter meegenomen, niet waar?’

‘De geneesheer uit de inrichting zelve,’ bevestigde de Argentijn, ‘men begrijpt eigenlijk niet hoe dit mogelijk zij; maar de dwaas moet hem gouden bergen beloofd hebben, en de doktor nog dwazer geweest zijn met hem te gelooven.’

Don Gaspar lachte hardop, terwijl Leifeldt zijne oogen eene poos verlegen neersloeg; hij vond het verkeerd, dat don Gaspar zoo moedwillig het gevaar van zich te verraden, trotseerde. Bij niemand hunner kon het, wel is waar, in dit oogenblik opkomen, dat zij zelven de vluchtelingen waren, en indien het al gebeurde, dat zij ontdekt werden, Rosas arm reikte niet ver genoeg om zijnen gevangene van hier te kunnen opeischen; maar niettegenstaande zou het hem in een slecht daglicht plaatsen en, wat het ergste was, hen op de tong van 't volk brengen; en waarom moest hij dit moedwillig uitlokken?

‘Doch waarin bestond dan zijne krankzinnigheid?’ vroeg de Spanjaard opnieuw, zonder den wenk van zijnen vriend te verstaan of te willen opmerken, die hem wilde waarschuwen niet te ver te gaan; ‘is men er niet achter gekomen, hoe zij zich openbaarde, zoodat zelfs de geneesheer daardoor misleid kon worden? en was de man inderdaad krankzinnig?’ Hij boog zich naar den konsul en staarde deze met zijne groote, donkere oogen in gespannen verwachting aan; ‘er zijn voorbeelden, dat gezonde menschen, om ze maar gemakkelijk uit den weg te ruimen, als krankzinnig vastgezet werden, en langzaam en ellendig moesten uitteren en omkomen.’

‘O neen,’ hernam don Guzman snel, ‘de bewijzen waren hier voor de hand. Daar schijnt een geheele historie voorafgegaan te zijn, die men echter uit de nieuwsbladen kwalijk begrijpen kan; zooveel is nogthans zeker, dat de zieke eens een hooggeplaatst persoon, waarom wordt er niet bijgevoegd, naar het leven stond; ook moet hij in zijne razernij veel bloeds hebben vergoten, zoodat men zeker niet weinig bevreesd is, dat de vluchteling dien persoon weer zou kunnen opsporen.’

‘En die hooggeplaatste persoon?’ vroeg don Gaspar luisterende.

‘Wordt niet genoemd,’ hernam don Guzman, ‘gij weet dat de dagbladen in Buenos-Ayres aan eene strenge censuur onderworpen zijn, en de opstellers noemen zonder noodzaak niet gaarne namen, waarvan hun misschien later rekenschap zou kunnen worden geëischt. De uitgebrokene moet een zekere Morelos geweest zijn.’

‘Als gij niet ophoudt met die vreeselijke geschiedenis, word ik waarlijk heel boos,’ riep eindelijk Jenny, ‘past zulk een gesprek op een familiefeest en wilt gij ons dan met alle geweld den avond bederven?’

‘Maar...’

‘Geene tegenspraak, don Gaspar,’ zegde de jonge dame half schertsende, maar met nadruk, ‘ik wil gaarne toegeven, dat ik een verschrikkelijken, misschien kinderachtigen angst gevoel voor een wezen dat zonder geest, dat als een wandelend lijk, daarheen gaat; ik kan nu eenmaal die gedachte niet van mij weren, en wie mij thans een groot genoegen doen wil, verhale eene aangename, recht vroolijke geschiedenis, waardoor wij de sombere schimmen, die zich waarlijk reeds om ons verzamelen, van ons verjagen.’

‘Vroolijke vertellingen?’ zegde don Gaspar, snel opspringende, ‘dan ben ik uw man; de duivel hale dien zotteklap! Als de scherts niet dikwijls den mensch te hulp kwam, zag het er slecht in de wereld uit, maar de ernst is altijd dichter bij dan wij doorgaans denken, en de dood ziet door het venster, terwijl wij meenen dat het de zon is.’

‘Maar, don Gaspar!’

‘Ik kende een ouden muziekant in Madrid, ha ha ha! ik moet nog lachen, als ik aan den ouden knaap denk, en het is al lange, lange jaren geleden, dat zij hem naar zijne laatste rustplaats droegen; deze had een onovertroffen humor, en een gaaf van vertellen, en dat vertelde hij met akkoorden en begeleiding, voor- en naspelen op zijne viool, zoodat men waarlijk niet meer wist of hij speelde dan wel verhaalde: de tonen schenen met hem te spreken, de woorden te klinken, in een eigene manier, die hij zich aangewend had, en waardoor hij zijne toehoorders niet zelden door dit wonderlijke effekt in een daverend gejuich deed uitbersten. Toen ik hem de laatste maal hoorde, had hij ons juist een tafereel van zijn eigen leven opgehangen, en op hetzelfde oogenblik, dat ons de tranen over de wangen biggelden, want hetgeen hij geleden had, was waarlijk meer dan genoeg voor een enkel menschenkind, schaterden wij het uit van lachen; en als hij ten laatste met allerlei wilde akkoorden eindigde, en daar tusschen in schreeuwde en speelde, overdaverde het daaropvolgend gelach zijne stem met zoo veel geweld, dat hij inderdaad ophouden moest en een tijdlang stil bleef zitten. Toen wij eindelijk bedaarden en tot ons zelven kwamen, en hem vragen wilden om voort te gaan, was hij dood.’

‘Neen, seniorita, ga niet heen!’ riep hij plotseling uit, toen hij zag, dat Jenny eene beweging maakte, als wilde zij van tafel opstaan, ‘ik zal weer goed maken wat ik bedorven heb,’ en opstaande, zette hij zich voor de geopende piano, terwijl hij met een gevoelvolle andante begon, maar de tonen langzamerhand deed zwellen en eindelijk in een wild allegro alle vroolijke, Engelsche en Iersche melodiën ineen vlocht, welke zij vroeger zoo dikwijls te zamen bestudeerd en gezongen hadden.

't Was alsof van dat oogenblik af een geheel andere geest het kleine gezelschap bezielde. Don Guzman, die nogmaals op den uitgebroken krankzinnige wilde terugkomen, moest ophouden, en werd in den stroom van andere gesprekken medegesleept.

Eigenaardig was onder dit alles de houding van don Guzman, die bij het begin en verder den ganschen avond door, don Gaspar steeds nauwkeurig gadesloeg, ook wanneer deze meende, dat er het minst op hem gelet werd. Leifeldt, die dit had opgemerkt, verontrustte zich daarover. Hij vreesde niet zonder reden, dat de Argentijn eenig vermoeden had opgevat, hetwelk door de vreemde wijze, waarop don Gaspar zich in het eerst gedragen had, natuurlijk versterkt moest worden. Dat vermoeden scheen echter langzamerhand bij den Argentijn te wijken voor de vroolijke invallen van den Spanjaard, en nadat de wijn de hoofden wat warm gemaakt had, geraakte hij op zulk een vriendschappelijken voet met dezen, dat hij bij hem ging zitten, en beiden het uitschaterden, dat de tranen hun over de wangen liepen.

Ook Leifeldt werd medegesleept in het al levendiger wordende gesprek; maar de meening, welke hij eenmaal had opgevat, dat Jenny niet hem, maar zijnen vriend beminde, vergalde hem niet alleen het genoegen van dien avond, maar vervulde ook zijn hart met eene onbeschrijfelijke smart. Hij wist het wel, hij had het zich in de laatste weken niet kunnen ontveinzen, maar nog altijd scheen hem een flauwe hoop bijgebleven; heden echter verloor hij ook deze: Jenny's geheele gedrag, haar schroomvallige blik, als zij meende niet opgemerkt te worden, haar blozen, haar verbleeken, als de Spanjaard haar zijnen levensloop verhaalde, wierpen een helden maar schrikwekkend licht in zijne ziel.

Met dit bewustzijn nam hij zich nu ook stellig voor, zijnen vriend te spreken, hij wilde weten welke plannen deze had; want aan het lichtzinnig spel van dezen man mocht de toekomst van dat meisje niet verbonden worden. Dit besluit gaf aan zijne ziel hare vorige kalmte weder, en alle zwakheid van zich werende, gevoelde hij, dat hij het schoone meisje waarlijk oprecht genoeg beminde, om voor haar zijn eigen geluk, ware het noodig, op te offeren en dan over haar geluk met trouwe vriendenzorg te waken. Zóó in zichzelven gesterkt, nam hij meer en meer deel aan het gesprek, en de oude mevrouw Newland, die bijzonder veel van hem hield, verzekerde hem bij het afscheid nog, dat zij zich in haar hart verheugde en het hare ziel goed deed, den doktor weer zoo frisch en vroolijk te zien.

‘Die don Gaspar,’ voegde zij er in hare goedhartigheid bij, ‘is toch een kostelijk man; hij brengt leven en beweging in het gansche gezelschap; alleen is hij nu en dan een beetje al te uitgelaten, en heden avond vooral maakte hij het wat heel erg, maar die oogen! men moet wel van dien man houden!’

Don Guzman gaf eindelijk een wenk om te scheiden, het was reeds middernacht. De drie mannen, die bijna denzelfden weg hadden te gaan, verlieten gezamenlijk het gastvrije dak der familie Newland, en wandelden, lachend en pratend, de stille, ledige straten door; terwijl achter hen de nachtwachten hunne fluit lieten hooren, en de gevels der huizen den klank hunner luidruchtige vreugdetonen weerkaatsten.

VIII.

‘Maar weet gij wel, don Gaspar,’ zegde ten laatste de Argentijn, toen zij op den hoek van eene dwarsstraat waren blijven staan, daar zij hier moesten scheiden, om het aangevangen gesprek te eindigen, ‘weet gij wel voor wien ik u heden avond eene poos heb aangezien?’

‘Nu, senior,’ vroeg de Spanjaard spotachtig, ‘toch niet voor den booze, die in eene menschelijke gedaante zich vroolijk maakt, en naar zieltjens hengelt, toch niet voor den vijand?’

‘O neen,’ hernam don Guzman glimlachende.

‘Misschien voor een Spaansch spion, uit het moederland afgezonden, om weer bezit te nemen van deze koloniën?’

‘Ook niet,’ was het antwoord; ‘voor nog veel erger.’

‘Erger dan duivel en spion?’ hernam don Gaspar lachende, ‘dat is wel vleiend; maar waarvoor dan wel?’

‘Voor den ontsnapten krankzinnige,’ riep don Guzman uit.

Wat hij er nog had willen bijvoegen, verstierf in het luid, schallend gelach van den Spanjaard, die nauwelijks tot bedaren was te brengen.

‘Maar ik verzeker u, waardste don Gaspar.....’

‘Ha ha ha ha!’ dreunde 't gelach daar tusschen.

‘Ik geef u mijn woord van eer, dat...’

‘Ha ha ha ha!’

Ten laatste moest de Argentijn zelf meelachen. In plaats van den Spanjaard op te hel-

[p. 159]

deren, hoe hij op dat denkbeeld was gekomen, wat hij eerst van plan geweest was te doen, verontschuldigde hij zich nu, dat hij zulk een misslag had begaan. De beide mannen wisselden nog een enkel woord en wenschten elkander daarna goeden nacht; doch voor zij scheidden, noodigde don Guzman de twee vrienden dringend uit, hem spoedig op te zoeken, hetgeen zij ook stellig beloofden.

Weinige oogenblikken daarna stond don Guzmann voor zijne deur, terwijl don Gaspar en Leifeldt hunnen weg zwijgende vervolgden.

Leifeldt had gedurende dat laatste, zoo luidruchtig en opgewonden onderhoud bijna geen woord gesproken; het hinderde hem, dat hij van hunne vlucht uit Buenos-Ayres had hooren gewagen, en ofschoon hij voor zich zelven niets te vreezen had, dat het geval in de stad bekend geworden was, vond hij het toch eene netelige zaak, en kon hij zich don Gaspar's lichtzinnigheid en zorgeloosheid volstrekt niet verklaren. Ook zijn valsche naam begon hem tot last te worden; maar hoe zou hij dien afleggen, zonder zich in een vreemd daglicht te plaatsen bij diegenen, aan wier gunstige meening hem veel gelegen was.

Hierbij kwam nog het voornemen, waarover hij het al weder met zich zelven niet eens kon worden, om eene verklaring van zijnen vriend te vorderen, aangaande het voorwerp zijner genegenheid; een voornemen tot de volvoering waarvan hij nog niet kon besluiten, maar dat hem met ieder minuut noodzakelijker werd.

Zoo bereikten zij hunne woning, elk in zijne gedachten verdiept. Zonder een woord te spreken, ging Leifeldt, de armen over de borst geslagen, met haastige schreden het kleine vertrek op en neer, terwijl don Gaspar zich in eenen hoek van de sopha wierp, en daar met gefronste wenkbrauwen stijf voor zich zag.

Plotseling bleef de jonge Zweed voor den Spanjaard staan, en zeide, op een zachten, doch tevens beslissenden toon:

‘Gaspar, daar ligt mij iets op het hart, dat ik niet langer alleen dragen kan, en waarover wij elkander noodzakelijk moeten verstaan, wanneer ik niet onder die aanhoudende kwellingen des gemoeds bezwijken zal.’

Don Gaspar sprak geen woord, maar sloeg zijne groote, donkere oogen verbaasd op, en bleef in gespannen aandacht, beweegloos zitten.

‘Hoe staat gij met miss Newland,’ ging de Zweed bijna nog zachter voort, terwijl men kon zien hoeveel zelfoverwinning het hem gekost had, eindelijk dien naam uit te spreken.

‘Miss Newland?’ vroeg don Gaspar verwonderd, en een eigenaardige lach zweefde over zijn gelaat, dat dien avond buitengewoon bleek zag; ‘hoe ik met miss Newland sta? ik hoop toch hoogst vriendschappelijk?’

‘Een ontwijkend antwoord helpt u niets meer,’ sprak Leifeldt, door de onverschilligheid, welke zijnen vriend veinsde, naar hij meende, nog meer aangeprikkeld en in zijn voornemen nog versterkt; ‘gij kunt mij niet wijs maken, dat het meisje u onverschillig is: het is onmogelijk, dat gij blind zoudt geweest zijn voor de liefde, welke zij voor u gevoelt.’

‘Liefde voor mij?’ riep de Spanjaard, terwijl hij van zijne plaats opsprong, met ongeveinsde verbazing uit; ‘hoe komt gij op dat ongerijmde, belachelijke denkbeeld? Hoe zou dat meisje liefde voor mij kunnen gevoelen? wat zou zij voor mij kunnen zijn?’

‘Wat zij voor u zijn kan, mensch?’ riep de Zweed, thans door deze bijna minachtende woorden ten diepste geschokt en beleedigd, uit: ‘wat zij voor u zou kunnen zijn? God in den hemel! mijn hart, mijne ziel is vaneen gereten bij de gedachte aan de mogelijkheid, dat ik haar zou moeten afstaan, en toch zou ik gaarne mijne zaligheid in de waagschaal stellen, als het haar slechts gelukkig kon maken; en gij, gij zoudt haar tot u hebben kunnen trekken, enkel om haar met onverschilligheid, gelijk een kind het speelgoed dat hem verveelt, of als eene verwelkte bloem van u te werpen, ja misschien zonder zelfs één oogenblik genot, zonder zelfs éénmaal eene aandoening des harten bij dat lichtzinnig gebeuzel te hebben gevoelt!’

‘Maar, Frederigo, gij raaskalt!’ zeide de Spanjaard, en een hem eigene, krampachtige lach speelde om zijne lippen, ‘of ik versta u misschien verkeerd; gij meent toch niet, dat het meisje mij bemint, dat ik haar trouwen wil?’

‘Wel zeker meen ik dat,’ hernam de jonge Zweed ernstig, doch nauwelijks hoorbaar.

‘En moet ik mij hier dan laten hangen, of in het tuchthuis laten opsluiten?’ vroeg don Gaspar, schaterende van lachen.

‘Hoe moet ik dat verstaan? waarom?’

‘Zeer eenvoudig; of hoe veel vrouwen kan men in deze Zuid-Amerikaansche republieken dan wel nemen?’ vroeg don Gaspar, terwijl hij, de armen over elkander geslagen, het hoofd links op zijde hield, en met een ironischen glimlach voor den Zweed bleef staan.

‘Hoeveel vrouwen? natuurlijk maar ééne. Zijt gij dan reeds gehuwd?’ riep de Zweed met onverborgen verbazing.

Eene wonderbare verandering greep er op deze vraag plaats in de gelaatstrekken van den Spanjaard. Eerst schoot hem het bloed naar de wangen en naar het voorhoofd, zoodat de aderen dreigden te bersten, en in het volgende oogenblik liet het zijn gelaat zoo wit en zoo koud, dat de groote donkere oogen schrikwekkend en wild uit hunne ingezonken doodsbleeke kassen vlamden; toen streek hij zich met de vlakke hand een paar keeren over het voorhoofd; het was als wilde hij met kracht een gevoel onderdrukken, dat op eens met geweld in hem ontwaakte; hij scheen echter die vraag niet goed gehoord te hebben, ten minste hij gaf geen antwoord aan zijnen vriend, en eerst toen zij door hem herhaald werd, legde hij zijne hand op den schouder van den doktor, en zeide, met een glimlach op het gelaat, zacht en vertrouwelijk:

‘Dat spreekt, vriend, dat spreekt, maar men loopt daarmede niet te koop. Eene vrouw is een zeer lief voorwerp als men te huis is, maar op reis is zij hoogst ongemakkelijk, en daarom laat men haar liever, waar zij het liefste is.’

‘Maar in 's hemels naam, hoe heb ik het dan?’ riep de jonge doktor, eenigzins verstoord, ‘hebt gij mij dan vroeger niet gezegd....?’

‘Pst, vriend,’ fluisterde de Spanjaard, en wees naar de deur van de aangrenzende kamer, als vreesde hij, dat men hem daar zou kunnen hooren, ‘ik wil u die gansche zaak in korte woorden verhalen, het is wel wat laat, maar wij zijn nu toch beiden al te opgewonden om te kunnen slapen, en deze tijd is nu even geschikt als een andere.’

Zijne hand nemende, leidde hij hem naar de sofa, en begon, terwijl hij naast hem ging zitten, terstond en zonder verdere inleiding, zijn gemoed, dat hij tot nu toe zoo zorgvuldig gesloten had gehouden, voor zijnen verbaasden vriend open te leggen.

‘Als ik mij niet bedrieg,’ zeide hij, en streek zich met zijne hand over het voorhoofd, terwijl hij zich een oogenblik scheen te bedenken, ‘ben ik reeds vroeger begonnen, u een gedeelte van mijnen levensloop mee te deelen; wij werden toen daarin gestoord, waardoor herinner ik mij niet meer, in alle geval weet gij, dat mijn broeder toen in mijne plaats door de beulen van Rosas is vermoord of gerecht geworden.’

‘Uw broeder? dan toch?’ riep de doktor sidderend uit.

‘Dan toch?’ herhaalde don Gaspar; ‘zonder twijfel; gij moest daarbij geweest zijn,’ voer hij op eens met levendigheid voort, terwijl zijne hand het starre oog volgde, en naar den hoek van de kamer wees, ‘gij moest daarbij geweest zijn, hoe zij den mantel opensloegen, waaronder het lijk lag, en ik in die verstijfde, bloedige trekken mijnen broeder herkende, dien ik sedert mijn twaalfde jaar niet gezien had, en zoo, voor mij gedood, moest wedervinden. Gij hadt daarbij moeten zijn, hoe zij het uitgilden, toen zij hetzelfde gelaat levend voor zich zagen, dat daar verminkt, ontzield voor hen in het slijk op de straat lag uitgestrekt... Ha ha ha ha! ik zou daarom nog kunnen lachen, als mij daarvan niet tevens het bloed in de aderen stolde.’

Hij zweeg stil, legde, afgemat, het hoofd eenige minuten in beide handen, en vervolgde daarna, terwijl Leifeldt hem ernstig en medelijdend aanzag, nog zachter en langzamer:

‘Zòò lag ik, hoe lang weet ik niet, op de straat, onder het bebloede kleed, en eerst tegen den avond droeg men mij weg en begroef men mij, ik geloof met een bijzonder oogmerk, onder een ouden boom aan de Boka.’

‘U,’ riep Leifeldt verwonderd, ‘uw broeder!’

‘Mijn broeder? ja, ik weet niet wat met hem gebeurde; ik had te veel voor mij zelf te denken,’ mompelde de ongelukkige half luide, en als tot zich zelf sprekende, ‘maar daar ik de beide Argentijnen vermoord heb en wij beiden zoo ontzettend op elkander geleken, en nu, eilaas! eenmaal dood heette, zoo begroef men mij ook. Het eenige, dat ik mij tot nu toe niet heb kunnen verklaren,’ voer hij voort, terwijl hij den vinger langs zijn neus legde, alsof hij over iets nadacht, ‘is dat ik daarna eenigen tijd rouw gedragen heb in de stad, en naar mijne schoonouders ging, om hun het smartelijk bericht over te brengen van den dood mijns broeders, die zich onbedacht met een duel tusschen twee Argentijnen had ingelaten. Ik herinner mij nog,’ voegde hij er grijnzend lachende bij, ‘hoe dwaas mijne vrouw zich toen aanstelde, hoe zij mij van zich stiet en hoe een oude man mij bij de deur tegen wilde houden, ik wierp hem door het venster, waar ik geloof, dat hij den hals brak: later heb ik hem ten minste niet weer gezien; maar ik vond ook een vreemdeling in huis, waarachtig een van de knapen, die ik op de straat doodgeschoten had, en de duivel schreeuwde mij toe, dat deze haar man was. Ik wilde hem te lijf. Ha ha ha ha! maar men liet dit niet toe; daar kwamen eene menigte menschen tusschen, en ik geloof dat ik weder naar buiten ging en naar den boom terugkeerde, maar dat alles ligt nog in mijn geheugen verward. De beelden daarvan drijven door elkander heen; dikwijls stuwen zij malkaar tot reusachtige bergen op, zoodat mij de angst bekruipt van onder hunnen last verpletterd te worden; dan weder vloeien zij ineen, zoodat het oog de nietige, bliksemsnel rondgezweepte voorwerpen nauwelijks kan volgen.’

Hij zweeg een oogenblik en rustte wel eene halve minuut bewegingloos met het hoofd in den arm, met welken hij op de tafel leunde, terwijl hij de wild opbruisende beelden zijner fantazij scheen te willen terugdringen. Leifeldt waren de haren te berge gerezen: het hart klopte hem hoorbaar terwijl hij naast zijnen vriend zat; het bloed scheen zijne aderen, het leven zijne leden verlaten te hebben, slechts zijn starre blik was op het ineen gekrompen wezen van den ongelukkige gevestigd Thans aanschouwde zijn oog voor de eerste maal den werkelijken toestand van den man, dien hij zelf in het maatschappelijke leven had terug gevoerd: de vreeselijke zekerheid, tegenover eenen waanzinnige te staan, dreef hem het bloed met verhaasten loop naar het met schrik vervulde hart terug.

Don Gaspar zag echter den blik van ontzetting niet, welke op hem gericht was; hij scheen zelfs vergeten te hebben, dat er zich iemand in zijne nabijheid bevond, en als tot zichzelf sprekende vervolgde hij:

‘Het was niet schoon van Constantia, het was niet schoon van haar, dat zij mij zoo spoedig vergat; maar wacht, maatje! gij hebt haar bedriegelijke dingen in 't oor geblazen, mijne brieven onderschept, mijn bestaan geloochend, gij hebt haar voortgesleept in den vreemde, en mij hebt gij in ketenen en banden geworpen, terwijl uw oude geslachtsnaam, don Louis de Gomez! u in der tijd beschutte tegen uw verraad, maar nu, ha ha ha ha ha! nu ben ik vrij, vrij, vrij, - en bij deze woorden sprong hij op, en zijne oogen schitterden van een wilden, waanzinnigen glans - vrij als de tijger, die in de donkere schaduwen van het woud zijne prooi geduldig, maar bloedgierig tevens, opwacht, vrij als de.....’

Hier zweeg hij plotseling, daar zijn blik eensklaps op het starre, blauwe oog van den jongen Zweed viel, dat vast en onbeweeglijk

[p. 160]

op hem gevestigd was en als het ware eene toovermacht op hem had uitgeoefend. Hij zweeg en zonk in zijne eigene gepeinzen terug; zag nu voor zich neder, dan voor zich uit en om zich heen, als iemand, die plotseling uit een zwaren droom ontwaakt, en ontwakende moeite doet de beelden, die hij zoo even zag, vast te houdan en voor het levend geworden oog te bewaren.

‘Ik moest 's avonds geen wijn meer drinken,’ zegde hij, ijlings opstaande, en de beide handen tegen zijne slapen drukkende, ging hij de kamer op en neêr, ‘dat bekomt mij niet goed, en maakt mij het bloed zwaar en onstuimig, niet waar? het is reeds laat Frederigo?’

de kerstboom, naar gustav süs.

Hij had deze woorden geuit, zonder zijnen vriend ook maar een oogenblik aan te zien; het oog van den doktor was hem echter in stomme verbazing de kamer op en neêr gevolgd; maar te plotseling, te onverwacht kwam aan dezen die ommekeer in den pas nog zoo vreeselijken toestand voor; daar ontbrak een overgang tusschen de twee uitersten, en Leifeldt, zonder bijna zelf te weten wat hij zeide, lispelde half luide: Constantia!

Deze naam werkte bliksemsnel op den Spanjaard; hij bleef staan, zag zijnen vriend een oogenblik vragende in de oogen, en zeide:

‘Constantia? hoe komt gij aan dien naam?’

‘En noemdet gij dien zelf niet?’ vroeg de Zweed.

‘Ik?’ riep don Gaspar, meer verschrikt dan verbaasd, ‘heb ik dien naam genoemd? maar ja, het is mogelijk; dat zijn die oude, wonderlijke gedachten, welke men mij in Buenos-Ayres nagaf, en zoolang hebben zij mij dien onzin voorgepraat, dat ik zelf bijna geloof zou hechten aan die denkbeelden, welke iemand waarlijk waanzinnig konden maken. Maar het is laat, Frederigo! wij zouden immers morgen weder vroeg opstaan, en dan deugen die late droomerijen volstrekt niet!’

En terwijl hij het ééne licht, dat nog onaangestoken op de tafel stond, aan het andere ontstak, gaf hij zijnen vriend de hand, zooals hij dit alle avonden deed, en verliet daarop langzaam het vertrek, maar hij vermeed zijnen blik en keerde het hoofd niet eenmaal om, toen hij ging.

(Wordt voortgezet.)