Nieuwe Testament (Zuidnederlandse vertaling)

Hier beghint depistole ad colosenses

I

Pauwels, apostel Ihesu Christi bi den wille Gods, ende brueder Thymotheeus ontbieden, dat u

[fol. 99v]

heilegen ende u geloevegen bruederen in Christo Ihesu, die te Colosen sijt, moet sijn gracie ende vrede van Gode den vader ende onsen Here Ihesu Christo.

Wi dancken Gode, den vader ons Heren Ihesu Christi, biddende voer u altoes, want wi sijn hoorende uwe geloeve in Christo Ihesu ende de minne, die gi hebdt in allen heilegen overmids den hope, die u op geleit es in den hemel, den welken gi hooret in den woerde der waerheit des ewangeliums, dat tot u quam, alsoe alst in al de werelt comen es, ende vrochtmaect ende wast also alst in u gedaen heeft van dien dage, dat gi hooret ende bekinnet de gracie Gods in der waerheit, also gi leeret van Epastraten den alre gemindsten ende onsen mede knecht, die een getrouwe dienere es Ihesu Christi vore u, die ons oec bewijst heeft uwe minne in den geeste.

Daeromme ende wi van dien dage dat wijt hoorden, so en cesseerden wi niet vore u biddende ende eyscende, dat gi vervult soudt werden in bekintenessen sijns willen in alre waerheit ende in geesteleker verstennessen, op dat ghi werdechlec wandelt, Gode behagende bi allen dingen, in allen goeden werken vrochtmakende ende wassende in der cunst Gods, in allen dogeden gesterct

[fol. 100r]

na de macht sijnre claerheit, in alre gedoechsamheit ende lancmoedecheit met vrouden Gode den vader dankende, die ons werdech gemaect heeft in enen deele der geselscap der heilegen in den lichte der waerheit, die ons verloest heeft vander gewout der donkernessen ende ons over gedragen heeft in trike des soens sijnre minnen, in wien wi hebben de verloessenesse ende verlatenesse der sunden, die daer es een beelde Gods ongesichtelec, ierst geboren alre creaturen, want in hem sijn gesticht [ocht gestaen in hem (corr.)] alle dinge in den hemel ende inder erden, de gesichteleke ende de ongesichteleke, weder het sijn throne ocht dominacione ocht principate ochte potestate, alle sijnse overmids hem ende in hem gescepen. Hi es vore hen allen ende alle dinc sijn in hem gesticht, ende hi es thoot van der kerken lichame, die es beghin ende ierst geboorne uten doden, so dat hi in allen dingen si houdende die ierstheit of heerscap, want het was behaechlec Gode alle volheit der godheit in hem te woenene lichaemlec ende overmids hem te versoenene alle dinge, vrede makende in hem biden bloede sijns crucen, weder si in den hemel sijn ocht in der erden.

Ende

[fol. 100v]

gi, doe gi somwile waert vervremdt vanden geloeve ende viande van sinne in quaden werken, maer nu heeft hi u versoent in den lichame sijns vleeschs overmids de doot op dat hi u soude bieden heilech ende onbevlect ende onberespelec vore hem, jaa eest dat gi blijft gefundeert in tgeloeve ende gestedech ende onberuerlec vanden hope des ewangeliums, dat gi gehoert hebdt ende dat gepredect es in alle creaturen, die onder den hemel sijn, welcs ewangeliums dienstknecht ic Pauwels worden ben, die nu mi vervroude in tribulatien vore u, ende ic vervulle nu in minen vleessce die dinge, die gebreken den lidene Christi, vore sinen lichame, dat nu es de kerke, der welker ic worden ben na de dispensacie Gods, die mi gegeven es, dat ic vervulle in dwaert Gods, de verhoelne heimelecheit, die verborgen was vander werelt ende den geslechten, maer nu esse geoppenbaert sinen heilegen, dien God woude cont maken de rijcheide der glorien des sacraments of deser verborgendere heilecheit in den volken, dwelke es Christus in u, ene hopinge der glorien, dien wi vercondegen, berespende enen yegewelken mensce ende leerende in alre geesteleker wijsheit, op dat wi bieden of leveren enen yegewelken mensce volmaect of vol\comen

[fol. 101r]

in Christo Ihesu, in den welken ic arbeite stridende na sijnre werkingen, dwelke hi gewracht heeft in mi in crachte of in der doget.

II

Bruedere, ic wille, dat gi wet, dat ic hebbe alle sorfhertecheit vor u ende voer degene, die sijn te Laodicien ende voer de gene, wie si sijn, die mijn anscijn niet gesien en hebben in den vleessce op datse souden troesten hare herten ende geleert werden in caritaten ende in alre rijcheit der volheit des verstennessen in bekinnessen der heimellecheit of der misterien Gods des vaders ende ons heren Ihesu Christi, in den welken sijn alle scatte der wijsheit ende der const verborgen. Dit seggic u, opdat u niemen en bedriege in hoecheit [of subtijlheit] der redenen. Want al eest dat ic van u gesceden ben metten lichame, ic ben met u metten geeste, mi verblidende ende siende uwe ordenancie ende de vestecheit uwes geloefs, dwelke es in Christo, ende voldoende dat, dat gebrect te uwer orborlecheit.

Ende daeromme, also gi ontfaen hebdt Christum Ihesum, onsen Here, alsoe wandelt in hem, gewortelt ende betymmert in hem ende gestedecht in tgeloeve, also gi oec geleert hebdt, overvloeyende in dancbaerheiden.

Siet, dat u niemen en bedriege bi philosophien ende bi ydelre fallacien, na de settinge der menscen ende na de elemente der werelt ende niet na Christum, in den welken woent alle volheit der godheit

[fol. 101v]

lichaemlec, ende gi sijt in hem vervult, die een hoot es alre heerscap ende mogentheit, in wien gi oec besneden sijt in der besnidingen, die niet met handen gedaen en es in beroevingen des lichaemlecs vleeschs, maer in der besnidingen des lichamen Christi, met hem begraven inder doepen, in wien gi oec op verstaen sijt overmids tgeloeve der werkingen Gods, diene op verwect heeft vander doot. Ende oec, doen gi doot waert in mesdaden ende in de onbesnedenheit uwes vleeschs, heeft hi u levende gemaect in hem, vergevende u alle mesdade, afdoende de cyrographe des decreets, dat jegen ons was ende dwelke ons contrarie was, dat heeft hi wech gedaen ende hevet genichgelt aent cruce, roevende de princelecheit ende de mogentheit ende heeft ons getrouwelec overgeleidt ende heeftse oppenbaerlec verwonnen in hem selven.

Hieromme en sal u niemen ordelen in spisen ocht in dranke ocht in enen deele des feestelecs dages ocht [aut neonemie, aut sabbatorum: que sunt umbra futurorum: corpus autem Christi Nemo uos seducat, uolens in humilitate, et religione angelorum, que non uidit ambulans frustra, flatus in sensu carnis sue] der feesten vander nuwer manen ocht der saterdage, de welke ene scaduwe sijn der toecomender dinge, de welke seker [maer si sijn (vervanging corr.)] sijn de lichame Christi. Niemen en moet u verleiden, willende in oetmoe\decheiden

[fol. 102r]

des sins of der verstennessen ende in religien der ingele, de welke hi niet gesien en heeft op geblasen [verhoverdecht (vervanging corr.)] te vergeefs inden verstennesse [senne (vervanging corr.)] sijns vleeschs, niet houdende dat hoot, uten welken aldat lichame te gadere vergadert es ende gewracht es bi vergaderingen ende volmaect, wast in toe nemingen Gods.

Maer eest dat gi gestorven sijt met Christo vanden elementen, waertoe bescoudi of ordeeldi alse levende in de werelt? En hebdi niet getast noch ghesmaect noch getracteert, dat alle dinge sijn in verliesingen of verganckelec metter usagen na de gebode ende de leeringen der menscen, ja seker de welke dinge hebben redene der wijsheit, in valscher religien ende in nederheiden, ende niet te spaerne den lichame, niet in eneger eeren te satheiden des bucs ende te erenstecheiden des vleeschs.

III

Daeromme eest dat gi op verstaen sijt met Christo, soe suect die dinge, die hier boven sijn, daer Christus es, sittende ter rechter hant Gods. Smaect die dinge, die hier boven sijn, niet die op der erden sijn. Want gi sijt doot ende u leven es verborgen met Christo in Gode. Want [Cum Christus apparuerit, uita uestra, tunc et uos apparebitis cum Christo in gloria] alse Christus verscijnt in u levende [u leven oppenbaren sal (vervanging corr.)], dan seldi oec

[fol. 102v]

verscinen [oppenbaren] met Christo in glorien.

Daeromme doodt uwe lede, de welke sijn op der erden: alse keefdoem, onsuverheit, gelustecheit, quade begeringe ende gierecheit of vrecheit, dat een dienst es der afgode, om de welke de toren Gods quam in de sonen der ongeloevecheit, in den welken gi selcwile wandelet, doe gi in hen levet. Maer doet nu af allen toren, verradenesse, onwerdecheit, quaetheit ende blasphemie, ende onreine redene en sal niet gaen ute uwen monde. En wilt niet liegen onderlinge, doet uut den ouden mensce met sinen werken ende doet ane den nuwen, dien die vernuwet werdt in bekinnesse Gods na den beelde des geens, diene gescepen heeft, daer niet en es noch man noch wijf, noch heiden no Jode, besnedene no onbesnedene, vremde no bekinde, knecht noch vrie, maer alle dinc ende in allen dingen es Christus.

Daeromme doet u ane alse ute vercoerne heilegen Gods ende geminde dbinnenste der ontfermhertecheit, goedertierenheit, oetmoedecheit, gematecheit, gedoechsamheit, onderlinge verdragende, ende vergeeft onderlinge, eest dat yemen enege clage heeft weder den anderen; alsoe de Here u vergeven heeft, alsoe vergeeft oec gi. Maer boven alle dese hebdt

[fol. 103r]

caritate, dat een bant es der volcomenheit, ende de vrede Christi vervroude in uwen herten, in den welken gi geroepen sijt in enen lichame, ende sijt dancbaer. Dat woert Christi moet woenen in u overvloyleke, in alre wijsheit lerende ende met vermanende u selven, in salmen ende in ymnen singende geesteleke liedekene, in gracien singende den Here in uwen herten. Alle dat gi doet in waerden ochte in werken, alle dinc doet in den name ons Heren Ihesu Christi, danckende Gode den vader overmids hem.

Gi wive, gi selt onderdanech sijn uwen mannen alsoe alst behoerlec es inden Here. Ghi manne, gi selt lief hebben uwe wive ende en selt niet better sijn te hen wert. Gi sonen, gi selt onderwoerpen sijn uwen vader ende moeder in allen dingen, want dit es behaechleke voer Gode. Gi vadere, en wilt uwe sonen niet stoken te onwerdecheiden, dat si niet cleins gemueds en werden. Gi knechte, sijt gehoersam in allen dingen uwen vleesscleken heren ende niet ter ogen dienende alse den menscen behagende, maer in eenvoldecheiden des herten, den Here of Gode vresende. Want soe wat werke gi doet uut uwen gemuede, dat doet alse den Here ende niet alse den menscen, wetende, dat gi van Gode ontfaen selt den weder\loen

[fol. 103v]

des erves. Dient onsen Here Ihesu Christo. Want die onrecht doet, die salontfaen dat hi scalkelec gedaen heeft, want bi Gode en es geene uut nemingen der persone.

IV

Gi heren, geeft den knechten dat recht es ende gelijc, wetende dat gi oec enen Here hebdt in den hemel.

Aenstaet der bedingen, wakende in hare in dancbaerheiden, biddende oec te gadere vor ons, op dat ons God op doe de dore der redenen te sprekene den dienst Christi, om dwelke ic oec gevangen ben, op dat ic dat oppenbare also als mi behoert te sprekene. Wandelt in wijsheiden toten genen, die van buten sijn, verloessende den tijt. Uwe redene moet sijn gecondt met soute, dat es met wijsheiden in gracien, op dat gi weten moget, hoe u behoert te andwerdene.

Alle dinge, die bi mi sijn, die sal u Tytus, mijn alder liefste brueder ende getrouwe diennere ende mede knecht in den Here, cundech maken, dien ic tote u gesonden hebbe daer toe, op dat hi bekinne die dinge, die bi u sijn, op dat hi troeste uwe herten, met Onesine, onsen alder liefsten ende getrouwen brueder die ute u es,

[fol. 104r]

die u oec cont sal doen alle dinge, die hier gedaen werden.

U gruetet Aristarcus, mijn mede gevangene, ende Marcus, Barnabas neve, van wien gi ontfingt de gebode, ende eest dat hi tot u comt, ontfatene, ende Ihesus, diemen gerecht heet, gruet u, die uter besnidenessen sijn, die sijn allene mine hulperen in den rike Gods, die mi geweest hebben in troeste. Epofras, die ute u es, knecht Ihesu Christi, die gruet u. Hi es altoes sorfhertech voer u in bedingen, op dat gi staet volmaect ende volcomen in alden wille Gods. Ic geve hem getuge, dat hi vele arbeits heeft voer u ende vor die te Laodicien sijn ende te Ierapolien. Lucas, de medicijn, de alder liefst brueder, gruet u ende oec Dimas. Gruet de bruedere, die te Laodicien sijn ende Numpham ende oec de kerke, die in hare huus es. Alse dese epistele bi u gelesen es, so doetse lesen in de kerke van Laodicien ende leest gi de hare. Ende segt Archippo: Besiet den dienst, dien gi ontfaen hebdt in den Here, dat gi dien vervult.

Mine groete si in de hant Pauli. Sijt herdechtech mijnre bande. De gracie des Heren Ihesu Christi si met u allen. Amen.

Hier es ute Sente Pauwels epistele te dien van Colocensen.

[fol. 104v]