De Nieuwe Stem. Jaargang 18

[p. 387]

[Nummer 7/8
10 Nederlandse verhalen]

Teo Anton van Kooten
De manitor

‘Hou je van God?’

‘Nee. Wel van griotjes.’

‘Serieus!’, een plotse greep deed hij naar haar arm, ‘Hou je van God?’

‘Gut daar heb ik nooit zo bij stil gestaan.’

Vreemd. Door de ooghoeken keek het meisje naar de bleke jongen die naast haar was komen fietsen, op deze ongebruikte landweg, onder deze ongebruikte hemel. Opdringerig nogal.

‘Daar denk je pas aan als je op sterven ligt. Of even daarvoor. Denk ik. In ieder geval niet bij dit prachtige weer. Niet in dit zonlicht.’ Wild schudde ze haar arm vrij.

En zwijgend kwamen de bomen hun tegemoet. En verdwenen weer. Zonder afscheid te nemen.

Onverwachts remde ze, stapte af en liep naar een opvallend grote boterbloem. Maar ze zag: ook hij stopte en sloeg moeilijk en verstramd een been over het zadel, precies als die gepensioneerde generaal afstapt die nog plezier heeft in het bestuderen van de gonzende natuur, van het leven der bijen onder andere, en in zijn nu lege dagen door een loep tuurt naar het krioelen van mieren in hun wrakke fortifikaties van zand, en dan langs ons, twee meisjes, rijdt, die op de zoom langs een bospad samenspannen tegen de stilte, en hij kijkt star en sereen voor zich uit, zogenaamd. En wij (twee kinderen waren wij nog, verleden jaar): ‘Wat een gekke oude man, hij draagt vast een onderbroek met lange pijpen’, schaterden wij als hij voorbij is, weg, zotezien. Maar toen verging ons dat lachen wel, toen de oude heer ons in de rug benaderde, steeds kruipend op zijn jichtige knieën, onopgemerkt nog, door de hem te hulp komende schemer. Zó stapte de bleke jongeman af, legde zijn fiets

[p. 388]

naast haar fiets in het hoge wuivende gras, kwam bij het meisje staan die over de bloem stond gebogen, drukte onverwachts het hevig stribbelend lichaam ruggelings naar omlaag. En zijn gezicht was gruwelijk dicht bij dat van haar toen hij trillend zijn vraag herhaalde.

‘Hou je van God?’

En dan bij het uitblijven van enigerlei reaktie:

‘Van je God, want ik ben je God, ik ben je God, kijk maar: ik laat alles voor je verdwijnen, de wereld, wanneer ik dat wil, het gras, de bomen, de zon. Kijk maar.’ Hij drukte hevig zijn hand over haar ogen. Zij had het gevoel dat haar ogen knikkers waren, die naar binnen dreigden te schieten. Maar ze dorst geen gebaar te maken, geen beweging, geen geluid. Toen trok hij zijn hand weg:

‘Kijk maar: alles is er weer. Ik heb het weer voor je opgeroepen. Elk ogenblik kan ik het voorgoed laten verdwijnen.’

Hij greep haar beide polsen.

‘Ik ben je Lieve Heer. Aanbidt me.’

Maar hij zag alleen verwildering, afgrijzen op haar gezicht, dat daardoor liederlijk mooi werd, vond hij. En als gek duwde hij haar ogen opnieuw toe. En als gek schreeuwde hij:

‘Ik ben het beest Onze Lieve Heer.’

Toen begon het meisje te gillen, zo doordringend, dat een kraai die honderd meter verder was neergestreken, verschrikt weer opwiekte. Ook hij, de wilde weldoener, schrok, trok de hand terug, kwam verbouwereerd overeind. Het kind bleef gillen want hoewel de hand niet meer over haar ogen lag, zag ze niets, nog steeds niets, het was of de druk op het netvlies er nog steeds plaats vond, of de hand daar nog steeds was.

De jongeman stond naast haar, keek peinzend op het schokkende lichaam, luisterde verward naar het krijsen dat zich voortplantte tot het de hele wereld omvatte in een trillend vlies van bijna tastbare jammer. En alles zette dit schreeuwen om in een trillen: ook het zonlicht,

[p. 389]

en de prachtige weerkaatsing daarvan in het rode rugschild met de zwarte stippen dat de jongen plots bleek te bedekken. En de pootjes die daaronder uitstaken. En de korte voelhoorntjes op de onherkenbare kop. Dan spleet het dekschild overlangs doormidden, en even, in een sensibel aftasten, schichtten de toppen van vleugels tevoorschijn, verdwenen weer onder het pantser. Maar sloegen kort daarop fors uit en langzaam verhief zich het geweldige dier.

Snorrend voltrok het een verrukkelijke kromme, steil de lucht in. Op vrij grote hoogte al, schoof zijn afgeplatte lichaam zich tussen de zon en het meisje. Eerst waren haar krankzinnig trappelende voeten in de schaduw, dan haar knieën, haar buik, tot tenslotte de zon haar niet meer bereikte, en de schaduw die scheen een gewicht van lood te hebben, en ze rilde van de plotse kou, maar vantussen haar klapperende tanden kwam onafgebroken het gillen, want hoe ze zich ook inspande, konsentreerde, het duister voor haar ogen bleef ondoordringbaar. Daar waren haar benen weer in het zonlicht, daar haar heupen; langzaam verschoof de lichtgrens, tot voorbij haar wenkbrauwen, en ineens: ze zag het blauw en groen van aarde en hemel, juist toen de verwarmende straling weer bezit van haar had genomen, en dan, hoe precies de wind de heerlijke boog van de reuzekever afkapte, en hoe het beest razendsnel werd afgevoerd in een rechte lijn die een hoek van vijf-en-veertig graden maakte met haar lichaam, dat tot rust was gekomen. En nu pas werd het gillen doodgeslagen in haar keel.