De Nieuwe Stem. Jaargang 18

[p. 238]

Roger Serras
Wijze van bestaan

Ik zou nu stilaan beter moeten weten, maar tegen beter weten in, herbegin ik wat in radeloze onmacht werd vernield de nacht tevoren, en schrijf verder waar mijn pen het zinloze verhaal had afgebroken.
Men bouwt zich een muur van egocentrisch leven aan de rand van de werkelijkheid, aan de rand van kinderlijke waanzin; maar soms wil men er uit, de ring verbreken vooraleer alle mogelijkheid tot kontakt verloren is.

Flirten heeft dat voordeel, als iedere nieuwe kennismaking, dat men iedere keer opnieuw pret kan beleven in het vertellen van steeds weer dezelfde moppen. Door de verscheidenheid van materiaal en omstandigheden, komt men vlug tot een gamma delicatesses in het liefdesspel die een oude snoeper van de vorige generatie jarretelle-vereerders u terecht mag benijden. Hoe heerlijk is het echter soms te zwijgen en geen noodzaak om te spreken. Woorden zijn als kreten van de meeuwen boven de watersportbaan: open wonden in een zwaarkoortsige hemelborstkas.

Is 's avonds nog een plaats waar je je een beetje vrij kunt voelen, en het is fris. Zo fris en aangenaam als een late zomeravond tot wandelen noodt. Een nogal zwaarlijvige steeds bezwete kerel loopt daar iedere avond op en neer, langs het van stadswege aangelegde en onderhouden grasplein. Hij zwaait met zijn molenwiekarmen en kijkt niet op. Een slaaf van de sport, of doet hij aan vermageringskuur? Sportkoelie, me dunkt.

Een eindje hogerop, tussen de bosjes en regelmatig geplante in rechte lijnen rechte populieren, een koppel vrijers: de meid trekt juist haar rokken recht. Hij

[p. 239]

ligt nog half-neer en kijkt tegen haar op; hij volgt met de handen de streep van haar benen. Zo wankelt ze en laat zich nog eens doen. De fiets van de kerel staat ontsierend tegen een boom. De meid heb ik daar meer gezien, ze is trouwens de moeite van het bekijken wel waard: eerder klein accentueert iedere plooi van haar kleren haar zinnelijkheid, en wat ze niet verbergt is meer dan een belofte. De vrijer van deze avond nog niet eerder met haar ontmoet, is het een nieuwe of een voor een avondje?

En ik ga altijd maar verder, pijp in mondhoek rechts. De handen in de zakken, steeds dezelfde tred. Ik geniet van de natuur en heb slechts vluchtige gedachten als een verlate zwaluw jachtig boven 't water, dat zwart hoger lijkt te staan dan in het helle zonnelicht. Hoger en weidser, of eindeloos dieper. Neen, ik weiger te denken, vooral niet denken nu.

Aan de stenen tribune, zal ik straks halt houden, en neerzitten tot het absolute zwaartepunt van de nacht mij koud zal verrassen.

Te San Francisko, zowel als in andere wereldsteden tracht de bohème-jeugd, bestaande uit schilders, schrijvers, dichters en dromers, nieuwe levensnormen te vinden. (Mooi uitgedrukt, vergeet men niet de snobs, literaire artistieke e.a. en zij die van nietsdoen hun levensregel hebben gemaakt: studerende jeugd. Doch soms ook persoonlijkheden van grote originaliteit, die ze spijtig genoeg eens opgeven om ook te vervallen in een kleurloos en funest bourgeoisleventje: blijf hen dan uit de weg.) Een jonge schrijver, Leo Percepied, publiceerde reeds een roman die niet onopgemerkt voorbijging; maar zijn moeder hecht weinig waarde aan het literair talent van haar zoon.

Lees ik in het licht van een lantaarnpaal: een stukje bioskoopprogramma opgeraapt, dwingend zoals ik alles (liefst oud en vuil vodderig) lees wat ik onder de hand krijg. The Subterraneans. Boek al lang gelezen in vertaling en origineel, vóór de film, en de film niet zo heel veel zaaks: uiterst kommercieel, verraad aan de oorspronkelijke sprankel levensgeest van de auteur. Maar goeie generiek, romantische ersatz en de muziek

[p. 240]

is wijs. Wijs betekent voos betekent eksentriek betekent fijn betekent vergeten wegduiken ontsnappen betekent goed.

Ben ik een schrijver? Dichter? Een paar gedichten en een drietal verhalen zijn toch niet onopgemerkt voorbijgegaan. Een dromer ben ik alleszins. Introvert type, op en top. Zit daar niet iemand helemaal beneden aan de tribunes, dicht bij het water? Ik ben een schrijver, want niet is mijn eerste gedachte een mogelijke flirt, maar een mogelijk verhaal. En zo is dat mijn handhaving tegenover de machtigen, zij die van aanpakken weten, die het leven beheersen. Die geen greintje schaamtegevoel meer bezitten en die geen slet te min vinden om mee naar bed te gaan; die er de hand van hebben om iemand met één woord in zijn hemd te stellen, aan wie geen vrouw kan weerstaan.

Als ze een soortgenote is, wordt het niets. Maar een onbekend meisje, daar, op dit uur. Goed, ik daal de trappen af en vorder langzaam in haar richting. Ze doet alsof ik niet besta, en zo kan het niet beter. Rakelings voorbij haar passeer ik - haar opgetrokken knieën voel ik tegen mijn linkerbeen. Ze verroerde geen vin, en ik neem plaats een eindje verder. Doe mijn patersandalen uit en plons mijn voeten in het koude watervlak. Kijk niet naar haar, maar voel dat zij naar mij kijkt. Zal ik haar aanspreken, wie zal ik spelen? De zon moet nu weldra doodgebloed zijn en de nacht het bewind in handen nemen. Gedachteoverval dat ze slechts een flirt zoekt, en ik wil haar aanwezigheid negeren. Ik ben hier immers op mijn gebied.

Toch sla ik haar ongemerkt gade: ze draagt een donkerblauwe pull, die nu zwart lijkt, en donker haar dat los over de schouders ligt. Een wijde plooirok heeft ze over haar knieën getrokken. Nu staat ze op en buigt zich over het water, dat zijn verhaal, slechts voor ingewijden ontvankelijk, elke nacht hervat. Overdag morrelt ieder golfje tegen de brutale bemoeizucht van de zonnestralen. Aan een gebukte voorovergebogen vrouw kun je 't best de degelijkheid

[p. 241]

van haar borsten zien. Zacht liefkoost ze het water, en ik ga op haar af. Of ze de boodschap van de waternymfen ook gehoord heeft, wil ik haar vragen; doch zwijg, want terwijl ik voorbij ga, kijkt ze me aan en de blik gaat zo diep, dat ik smelt.

Wie is ze en wat ze daar komt doen, met welke geheime macht werd ze bedeeld, hoe moest ik haar daar vinden? Bestaat ze of is ze slechts hallucinatie. Een eindje verder stilgestaan om naar de verschijning te staren, en ik word gewaar dat iemand boven mij me in de nek kijkt. Dat hij mij nu het water in wou duwen, flitst het door mij heen, doch dat zal hij wel niet doen. Hij gaat een eindje voort. Haar lief of zo, maar hij zegt geen woord en uit niets blijkt dat hij ze ziet. Dus toch niet?

Hij keert op zijn stappen terug, aarzelend komt hij weer achter mij staan. Ik voel dat hij stokstijf staat en naar mij kijkt, en wacht wie er de sterkste wordt. Hij houdt het niet uit, en daalt de paar trappen af die hem tot mijn hoogte brengen. De Algerijnen die ik daarstraks ook al bemerkt had, zakken dicht tegen de rand van het water, op de laagste treden, naar ons af. Rare vogels die daar, begin ik, want de ander zoekt een gesprek. En zo beginnen wij te praten. Hij is student in scheikunde of zo en zit in de blok. Ik weet hem aan het praten te houden, zonder al te veel mijn mond te moeten opendoen. Onderwijl houd ik haar onophoudelijk in de gaten en zij mij, of ons. De Algerijnen verlies ik ook niet uit het oog, want men moet steeds op zijn hoede zijn. Ze spreken een taaltje dat ik onmogelijk kan thuisbrengen. Eerst leken het mij bootsmannen, maar daarvoor zijn ze te opzichtig en gewild chic gekleed.

Geen teken van verstandhouding tussen de Algerijnen en de zwarte sfinks, zij zien niet eens op. En toch vertrouw ik het zaakje niet helemaal, de ander praat te veel en gaat te gretig in op de onderwerpen die ik hem aan de hand doe. Toen zij voorbijgingen had één van de Algerijnen een sigarettenkoker te boven gehaald die ik al bijzonder gevonden had, en ter hoogte van het meisje had ik zijn armen ook zien

[p. 242]

heffen. Inbeelding? Plots staat zij op en maakt aanstalten om weg te gaan. Doch zij verwijdert zich in tegenovergestelde richting van de Algerijnen. De student laat me niet los, en biedt me een sigaret aan. Studeren gaat best 's nachts beweert hij, en ik spreek hem niet tegen. Als ik haar achterna wil gaan, is ze reeds verdwenen in de nacht. Spijtig, want ik ben er zeker van dat zij stof zou geboden hebben voor een stevig verhaal.