De Nieuwe Stem. Jaargang 15

[p. 523]

Kort bestek

We happy few...

Het beslissende woord is nog niet gesproken, maar het heeft er veel van weg dat een van de grootste Nederlandse misstanden zal worden gelikwideerd. De nationale ijdelheid heeft jarenlang misbruik gemaakt van de ‘betiteling’ doctorandus. Misschien niet in de laatste plaats door daarmee de indruk te wekken als zou de doctorstitel wèl iets om het lijf hebben.

De nieuwe wet op het Hoger Onderwijs stelt een verbluffend eenvoudige oplossing voor. Het gewraakte ‘drs.’ wordt door een eenvoudige naamsverandering ‘magister’, en tegelijk daarmee legaal. Wel wordt aan het strelen van onze ijdelheid zo de smaak van het verbodene ontnomen. Maar de voordelen zijn groter. Academisch gevormde leraren zullen voortaan geen gevaar meer lopen voor M.O.-ers te worden aangezien. Iedere H.B.S.-er zal onverbiddelijk door de mand vallen bij het zoeken naar het meervoud van de nieuwe titel. Men bedenke eens wat een verandering zo'n titelregen meebrengt. Het is natuurlijk niet noodzakelijk, maar wel heel goed mogelijk het afzweren van de klassenstrijd op het jongste P.v.d.A.-Congres in dit licht te bezien. Menig vakbondsleider of partijfunktionaris kan zich zodoende met een gerust geweten ‘magister’ noemen. Het gewone volk hoeft zich daarom nog niet een klasse minder te voelen.

Dan gaan de zaken in België minder naar onze zin. Onze zuiderburen zijn misschien wat spontaner van aard en daardoor te tegemoetkomend tegenover niet-academici. Ik kreeg het eerste nummer van een nieuw blad, het Tijdschrift van de Vrije Universiteit van Brussel (De Sikkel, Antwerpen) onder ogen. Bij de redakteuren waren alleen maar professoren vermeld. Maar blijkens de bijgaande prospektus hoeft dit geen infiltratie te beletten. Het tijdschrift belooft de medewerking van: ‘Allen die iets te zeggen hebben: professoren, ingenieurs, advokaten, leraren en ook de gewone

[p. 524]

man... zonder titel.’ De precisering ‘zonder titel’ lijkt me hier wat overbodig; men moet als academicus niet te ver afdalen door te veel uitleg. Dan wordt nog plaatsing beloofd van ‘elke studie die wetenschappelijk verantwoord en leesbaar is, ook van niet academici.’ Nu wil ik de wetenschappelijke verantwoordelijkheid terzijde laten. Zij is een ernstige zaak die geen loopje met zich laat nemen. Als zij soms een loopje lijkt te nemen met haar vertegenwoordigers, dan kan dat slechts schijn zijn. Anders staat het met de leesbaarheid. Daar gaat het om een kostbaar goed dat niet in alle handen even goed bewaard is. Misschien is het een toekomstig magister geoorloofd zijn twijfel uit te spreken over de mogelijkheid dat niet-academisch proza leesbaar kan zijn.

T.H.

Benauwend...

Enige tijd geleden vermeldden de dagbladen dat de uitermate fatsoenlijke CH-Unie in Utrecht een bijeenkomst had gehouden. Nu zouden wij aan deze partij die meer thuishoort bij trekschuiten en gloeikousjes dan bij kernreactors en kunstmanen, geen aandacht hebben geschonken, indien niet één van onze bekwame bewindslieden ter vergadering het woord had gevoerd. Het is onze grootmoedige en vergevensgezinde minister van justitie, die in Utrecht enkele opmerkelijke uitspraken heeft gedaan. Volgens de courantenverslagen zou Mr. Beerman hebben bekend het soms benauwend te vinden zitting te hebben in het kabinet dat men als christelijk-sociaal bestempelt, terwijl tal van onchristelijke opvattingen alom terrein winnen.

Arbeid bijvoorbeeld, vond zijne excellentie niet iets waar men over onderhandelt met de bedoeling zo weinig mogelijk te verrichten tegen een zo hoog mogelijk loon. Voor een Christen, aldus de voormalige pleitbezorger van de groot-industrie, moet arbeid een goddelijk gebod en een zegening blijven.

[p. 525]

Ik heb mij afgevraagd wat nu feitelijk wel echt christelijk is. En ziedaar: met enige speelse logica ligt de oplossing voor de hand!

Immers, indien het onchristelijk is om tegen zo hoog mogelijke beloning zo weinig mogelijk te doen, dan is het wel christelijk om tegen laag loon zoveel mogelijk te (moeten) doen.

Bovendien moet men deze lage beloning zien als een zegening, terwijl de werkgever uitvoerder is van een goddelijk gebod. Uit de christelijke mouw van onze benauwde bewindsman, komt wel een zeer reactionaire aap te voorschijn. Een aap van de patriarchaal-kapitalistische soort welke wij reeds lang - zelfs in Nederland - uitgestorven waanden. Blijkbaar ten onrechte.

CHU-lieden zijn fatsoenlijke lieden, zij zeggen precies waar het op staat. Wij zijn dan ook blij te weten wat in Nederland anno 1960, christelijk is volgens CHU-woordvoerders.

Wie zei daar dat het socialisme zijn taak reeds heeft volbracht?

P. Valkenburgh

Tijdverschijnselen

Opbellen

Opbellen is een daad van onbeschrijfelijke overmoed en aanmatiging, een blindelings operatief ingrijpen in een mensenleven, een nietsontziende aanslag op iemands geest en gemoed en onteigening van zijn tijd.

Een optreden zoals zich alleen deurwaarders veroorloven tegenover personen die diep in de schuld steken. Een alarmtoestand zoals alleen door het uitbreken van brand wordt gerechtvaardigd. Het is het ‘kidnappen’ van iemand tegen de losprijs van een onmiddellijk te verschaffen mededeling. Het is een in schril geluid opgesteld dwangbevel: onmiddellijk opstaan, en u melden bij de in uw huis doorgedrongen plaatselijke autoriteit. Een noodsirene aan boord voor aantreden bij de sloe-

[p. 526]

pen met achterlating van alle bezittingen. Het is een schreeuwend, wild tumult: hier ben ik, hoort ge dat ik hier ben, verlaat thans alles want ik eis u op, terstond en volledig. Het is een handeling die eigenlijk alleen door doodsgevaar gerechtvaardigd is. Ieder telefoonnummer is een soort vijf maal acht, waarop een onverwijld uitrukken heeft te volgen. Het gebruiken veronderstelt een toestand als waarbij men de dokter ontbiedt, politiehulp inroept of de brandweer alarmeert. Even onverhoeds en even dwingend.

Opbellen staat gelijk met bij iemand binnen komen hollen, onaangemeld, zijn kamer luid roepend of bellend binnenstormen, onder de kreet: ik moet u onmiddellijk spreken. Een bezoeker die op uw schrijftafel neerploft, u van uw boekenkast wegrukt, de bladzijde die gij las inscheurt, de regel die gij schreef doorkrast, de gedachte die in u opkwam overstemt; die uw bord voor uw neus weggrist, die met een plons in uw bad springt, die heftig aan het toilet rammelt. Zijn het er tien of twintig, zulke tyrannieke bezoekers op een dag? Zulke binnendravers, zulke luidruchtige telegrambestellers, zulke tegen u opspringende blaffers? Opgebeld worden, het is alsof iemand met luid gerinkel van glasscherven door het raam naar binnen komt springen. Nog lang daarna is men doende de aangerichte schade te herstellen.

Opbellen is iets wat men maar hoogst zelden, na er de moed toe verzameld te hebben en uitgemaakt dat het niet anders kan, op het tijdstip waarop de overrompeling het minst schadelijk lijkt, zou durven te doen. Het is dan ook niet te verwonderen, dat als weldra het punt van oververzadiging in de telefonische omgang der mensen bereikt zal zijn, opbellen buiten de uren waarop men zich openlijk beschikbaar stelt, niet meer automatisch maar uitsluitend nog tegen hoge tarieven als zeer dringend aangevraagde gesprekken met vooraanmelding mogelijk zal zijn. Bij de ‘planning’ voor het herstel van een harmonisch tijdbeeld heeft het hoge prioriteit onder de urgente noden van een menswaardige omgang.

A.D.