De Nieuwe Stem. Jaargang 11

[p. 665]

Kort bestek

Het etgroen van de tramstaking

Onvoldaan over de naar hun mening buiten verhouding zware gevolgen van de straf door het gemeentebestuur van Amsterdam, het gemeentelijk scheidsgerecht en de Centrale Raad van Beroep aan de tramstakers opgelegd, zonden de hieronder genoemde Amsterdamse burgers op vrijdag 12 oktober 1956 aan de Raad het volgende adres:

‘Uit de dagbladen hebben wij vernomen, dat de Centrale Raad van Beroep uitspraak heeft gedaan in zake het ontslag van 5 Amsterdamse gemeente-arbeiders en daarbij de uitspraak van het Gemeentelijk Scheidsgerecht bevestigd heeft. Verder werd bekend, dat het hoger beroep betreffende 57 soortgelijke ontslagzaken op grond van deze uitspraak werd ingetrokken.

Op dit ogenblik voelen ondergetekenden, onverschillig hun opvatting over deze ontslagen, zich geroepen, in de mening het inzicht te vertolken van een grote groep van de Amsterdamse bevolking, die pijnlijk getroffen is door het streng en definitief karakter van de genomen beslissing, zich tot Uw college te wenden met de vraag of U met ons deze mannen niet voldoende gestraft acht en een dringend beroep op U te doen hen alsnog weer in gemeentedienst op te nemen.’

Ben Albach, Piet Bakker, prof. dr. B. Becker, mr. J.M. Bierens de Haan, R. Blijstra, dr. J. van Breemen, ds. J.J. Buskes, prof. dr. N.A. Donkersloot, prof. dr. R. van Dijk, prof. dr. J.J. Fahrenfort, dr. A.S. Groen, M. Groen-van Beverwijk, J. ten Have, prof. dr. W.G. Hellinga, Rika Hopper, dr. J.F. de Jongh, prof. dr. W.J. Kooiman, Hildo Krop, ds. K.H. Kroon, ds. F. Kuiper, mevr. H. Laman Trip-de Beaufort, Bertus van Lier, prof. dr. D. Loenen, prof. dr. J. van Loghem, dr. P. Meertens, mr. L. Mok, dr. H. Musaph, prof. dr. G.C. van Niftrik, dr. O. Noordenbos, drs. W.Ph. Pos, prof. dr. J. Presser, A. Rädeckerter Herkel, prof. dr. J.M. Romein, dr. A. Romein-Verschoor, ir. F.E. Samson, dr. J. Suys, dr. S.J. Suys-Reitsma, ds. H.A. Visser, A. Viruly, dr. V. van Vriesland, prof. dr. W.F. Wertheim, mr. H.P.L. Wiessing, Th. Wink, J. Winterink, Sam de Wolff, Jan van Zutfen.

Wij drukken dit adres met voldoening af, omdat wij reeds ten tijde van de staking zelf de eisen der stakers redelijk geacht en dus verdedigd hebben. Wij doen het te eerder nog, omdat wij uit een artikel

[p. 666]

in ‘Trouw’ van 17 oktober gezien hebben, dat de ondertekenaars toch niet zó alleen staan als het anderen wel lijkt.

Nieuws van de Società

De ‘Società Europea di Cultura’, waarvan het volgend congres, als de plannen doorgang vinden, in ons land zal worden gehouden, heeft op haar zesde gewone algemene vergadering, in Venetië gehouden van 30 sept, tot 3 okt. j.l., met algemene stemmen de hieronder afgedrukte resolutie aangenomen:

‘De cultuur beperkt zich niet tot het kapitaliseren, behoeden en overdragen van het erfgoed van traditionele waarden, hoe kostbaar deze ook mogen wezen, zij bestaat, integendeel, wezenlijk uit het scheppen van nieuwe waarden. De cultuur is niet een gift aan bevoorrechte minderheden maar het onverdeelde goed en het gezamenlijk werk, dat de uitkomst is van aller en elks pogen om de diepe strevingen en behoeften van alle mensen in daden uit te drukken; en elke belemmering, van welke aard ook, die tegen het recht der volken op bevrijding en ontwikkeling hunner eigen cultuur wordt opgeworpen betekent een gevaar voor de ontwikkeling van de algemene cultuur.’

Hiervan uitgaand roept de Società de cultuurdragers aller landen op en vraagt hen zich scherper rekenschap te geven van hun onderlinge verbondenheid en hun zowel politieke als sociale verantwoordelijkheden. Zij vraagt hen hun waakzaamheid te verdubbelen alsmede zich in te spannen om een open, op wederzijds vertrouwen berustend onderling gesprek te openen en te ijveren voor een steeds nauwer samenwerking tussen alle volken.

Onnodig te zeggen, dat ‘De Nieuwe Stem’, die van de aanvang af het streven der ‘Società’ gesteund heeft, omdat zij er haar eigen streven van meet af aan in herkende, verheugd over deze ondubbelzinnige uitspraak, hierbij gaarne het hare doet, deze te verbreiden zoveel dat in haar vermogen ligt.

Bar en Boos

Men moet niet op alle slakken zout leggen. Maar als men nu eens een heel vette en van menselijk standpunt gezien weerzinwekkende tegenkomt en het zoutvat is vlak bij de hand, dan ontstaat de zeldzame verbinding van een verleiding die tegelijk plicht is.

Een dergelijk geval deed zich voor toen wij in ‘De Vrijdenker’ van

[p. 667]

13 oktober een stukje aantroffen, waarin het blad een aantal priesterlijke en propagandistische uitspraken over de mijnramp van Marcinelle - die we al eerder de schande van Marcinelle noemden - meedeelde. Het blad had ze in de Belgische ‘Volksgazet’ gevonden. ‘De Vrijdenker’ heeft helaas verzuimd van zijn bron ook de datum te noemen, maar aangezien het vrije denken bij het vals citeren ophoudt, - en omgekeerd - en het vermelde (helaas) geen innerlijke onwaarschijnlijkheid bevat, menen wij te mogen aannemen, dat die citaten de werkelijkheid weergeven, hoe droevig dat dan ook mag wezen.

Hier volgen zij. Nummer 1: ‘de mijn van Marcinelle was een slechte mijn, maar de officiële school is nog slechter’. Nummer 2: ‘de ramp van Marcinelle is een straf Gods’. Nummer 3: een straf Gods ‘omdat de “Bois du Cazier” gelegen is in het rode Henegouwen met zijn goddeloze meerderheid’. Nummer 4: een straf Gods ‘omdat België een linkse regering heeft’. Nummer 5: een straf Gods ‘omdat Collard minister is en ons volk een regering van vrijdenkers, logemannen en godloochenaars duldt’. Nummer 6: een straf Gods, dit keer tegen de slachtoffers zelf gericht: ‘voor hun zondig leven’.

Zo zouden we nog enkele nummertjes kunnen weggeven waarvan men evenmin weet of men ze voor staaltjes van domme dweepzucht of van geraffineerde volksmisleiding moet houden.

Maar het is niet nodig. We kennen het lied en we kennen de wijs. Wij hoorden het ook in de dagen van februari 1953. Ofschoon dit erger is. Daarom erger, omdat onze stormramp op z'n ergst als mede door een menselijke dwaling uit kortzichtigheid veroorzaakt kan worden geacht - eventueel te lage dijken - doch dat die van Marcinelle alleen aan menselijke misdaad uit hebzucht moet worden geweten.

En men vraagt zich af of dan onder al diegenen die deze ‘herderlijke’ woorden over zich heen hebben laten gaan er niet één geweest is, die zichzelf de vraag heeft gesteld of God dan inderdaad nog steeds de god der rijken is die arme zwoegers straft met het leed hun door die rijken berokkend.

Niet één? Gelukkig méér dan een. Want hoe zou het anders in de ‘Volksgazet’ zijn gekomen? En vandaar in ‘De Vrijdenker’. En vandaar in ‘De Nieuwe Stem’. En vandaar in...?

Mogen dat vele bladen zijn, opdat deze barre boosheid gestopt worde.