De Nieuwe Stem. Jaargang 7

[p. 668]

Kort bestek

Prompt Bewijs

Wij hebben niet veel reden kardinalen en zo dankbaar te zijn - evenmin trouwens als deze reden hebben het ons te wezen.

Maar hier is dan toch de uitzondering die de regel bevestigt. In ons vorig nummer namelijk schreven wij, naar aanleiding der ‘herverkettering’ van Giordano Bruno, over de huidige gezagsdragers die ‘met de dag meer het standpunt der eens vervloekte Inquisitie naderen’.

Dat had wel iets van een bewering waaraan het bewijs ontbrak. Maar zie: prompt komt ons kardinaal Pedro Segura, aartsbisschop van Sevilla, dat leveren. Met zoveel woorden heeft hij de beminde gelovigen kond gedaan, dat ‘vrijheid van spreken en schrijven al erg is, maar dat nog erger is de vrijheid van aanbidding. Deze leidt namelijk tot puinvorming van het moreel’. Weg met de vrijheden van het Atlantic Charter! Leve de Inquisitie! Dat ‘weg’ en dat ‘leve’ zei de aartsbisschop er weliswaar niet bij, maar die consekwentie ligt in de rede - althans in die van Zijne Eminentie.

Wij weten wel, dat wanneer men soortgelijke uitspraken aan fatsoenlijke katholieken voorlegt, zij zeggen zullen: ‘ja, maar dat is geen uitspraak van de Kerk’. Doch deze keer komen zij er daarmee niet onderuit. Want het is, zoals ‘Mens en Wereld’ in zijn laatste nummer zegt: ‘Van tweeën één: òf hij is gehoorzaam en dan spreekt hij de taal van de Kerk, òf hij maakt zich schuldig aan een van 's werelds grootste euvelen: hij eist voor zichzelf de vrijheid van spreken op, die hij zegt te verafschuwen.’

Wil men ons eens inlichten welke term van dit alternatief de juiste is? Bij voorbaat dank, want we weten, als dat ten minste niet te veel gevergd is, liefst waar wij aan toe zijn.

Ziende blind

Het kweken van rassenhaat is, volgens de Britse minister van koloniën, Lyttelton, het doel waarnaar de Mau-Mau in Kenya streeft. De wortels van de Mau-Mau liggen heel diep, heeft de minister verklaard. Hoe diep zij liggen en hoe zij zo diep geworteld zijn, dat legt de minister, die na een vijfdaags verblijf de situatie door had, niet uit. Wel heeft hij nog verteld, dat de Mau-Mau anti-Europees en anti-christelijk is.

De rassenhaat zou dus, als zij niet door de Mau-Mau gekweekt werd,

[p. 669]

geen bestaansgrond bezitten. Dit doet ons denken aan wat vroeger - nee nu niet meer - van de socialisten werd gezegd, dat zij de klassestrijd en - haat kweekten. De klassestrijd was uitgevonden door Marx; dat hij allang gevoerd werd door de kapitalisten die er wel voor oppasten dat er geen hatelijke naam aan werd verbonden, kon niet toegegeven worden. De socialisten moesten het odium dragen van deze immorele en onchristelijke strijd te hebben geproclameerd.

Dat de blanken in Kenya allang een harde rassenstrijd hebben gevoerd en dit nog doen met een voor hen vanzelfsprekende rassenhoogmoed die maar enige tegenwerking behoeft te ontmoeten om tot felle haat uit te slaan - wel, als Lyttelton naar die heel diepe wortels op zoek gaat, dan heeft hij niet eens vijf dagen werk.

De tragedie herhaalt zich als van ouds. De heersers die scherp en duidelijk zouden moeten zien zijn blind of mogen niet zien.