De Nieuwe Stem. Jaargang 7

[p. 5]

Willy J. Elsman
Het bataljon

Ballade

Ze stappen

een hagel van schoenen

een veld van benen

een muur van harten

ze trappen

de wegen achter zich weg

Ze stappen vijfhonderd

de helmen waaronder

de ogen de monden

De armen de handen

de ransels

een lied

Vijfhonderd maal twintig in jaren
vijfhonderd maal vader en moeder
vijfhonderd maal vrouw of lief
of kind
De wegen de zomen de pleinen
De mond de ogen wijzen
naar 't einde en thuis

Maar ziet

Onder 't stappen

een hagel van schoenen

een veld van benen

een vaandel van monden en ogen

verzakken hun voeten in de aarde
de schenen de knieën de dijen vergaan
De vijfhonderd soldaten blijven gaan:
een helling onder de aarde

als water doorwaad

De vijfhonderd soldaten blijven op maat
De romp zinkt de ransel

het hoofd de helm de piek van 't geweer:

de aarde is effen

[p. 6]

 

Ze stappen daaronder

 

per formatie van honderd

 

de ogen bewust

 

de helmen recht

 

tot

 

Halt

 

 

 

Boven hun hoofden staan vijfhonderd kruisen geplant

[p. 7]

Het appèl

Johnson.

Yes, sir.

Waar zijt gij?

Hier, sir.

Waar is dat?

In coördinaten vijf vijf en zeventig, drie acht en veertig, sir:

vijf voet onder d'aarde,

gestrekt oost zuid oost.

Wie was het die daar de
taak voor u koos?

Uzelf, kolonel.

Uw opdracht?

De vijand te doden; tot uw bevel!

Flügelmann.

Jawohl.

Waar zijt gij?

Hier, herr oberst.

Waar is, om de duivel, dat hier?

In coördinaten vijf zeven vijf, drie negen vier:

het eerste graf links,

langs de zuidelijke muur.

Wat was u geboden?

U zei me de vijand te doden.

Johnson.

Zijt gij het, sergeant?

Ei, Flügelmann.

Jawohl, luitenant.

Schrik niet: wij moeten u storen,
het is onze plicht:
alle graven worden hier gelicht.
Wij liften elkeen naar het dorp van weleer.
Doch weet van tevoren:
't is niet om de eer,
het gaat om de plaats.
Voor obersten- en kolonellenplezier
vallen er weldra andere hier.

[p. 8]

Glorie der vaders

Gij,

die op de slagvelden kruipend sterft,
gedenkt hen op 't laatst,
die niet waard zijn uw lijken te bergen:
vader en moeder.
Al die vaders en moeders uit de straat,
die bleven en in stoeten gaan,
uw eretekens dragen, om uw pensioenen gaan.
Gij sterft verlaten.
Van de dag dat men u baarde.
Vader die zijn handpalm op uw haarken lei,
klein ventje-mijn,
dat hij liet wandelen 's zondags in de straat.
Moeder die uw hemdekens stikte per dozijn.
Gij waart in stilte hun wordend heldje reeds.
Men voedde u, gij werd gekleed
voor 't uitgesteld vertrek.
Uw vaders pijp was rook
van glorie voor de zoon,
die op het sein van de trompet
te grabbel werd gegooid
aan de uitgelaten pret.
Teelt voort, patriotten.
Perst de buit uit uw balgen,
moustaches, kale hoofden,
gilets met gouden brelokken
waar de zonen in te bengelen hangen!

Gedenkt hen,

gij die kruipend sterft.
Ligt neer zoals voor 't laatst
verlaten stakkers liggen gaan.
Bergt het hoofd in uw helm.
Gij sterft zoals 't altijd zal moeten zijn:
glorie der vaders,

mest voor de akkers aan de Rijn.