De Nieuwe Stem. Jaargang 5

[p. 549]

Arthur Lehning
Pax Americana?¹

Strong winds are blowing all over Asia, zei Nehroe een jaar geleden op de opening van de Inter-Aziatische Conferentie te New Delhi. De liquidatie van het regiem van Tsjiang Kai Sjek en de overwinning van het volksdemocratische China zijn factoren van wereldpolitieke betekenis, waarvan de vérstrekkende consequenties door niemand kunnen worden overzien. De Amerikaanse militaire hulp en 4000 millioen dollars hebben het corrupte en reactionnaire regiem van Tsjiang Kai Sjek niet kunnen redden en de steun aan de geëxileerde regering op het eiland Formosa zal het roer in China niet meer wenden. In het halfkoloniale China heeft een, tegen het feodale systeem gerichte, georganiseerde boerenbeweging een agrarische revolutie doorgevoerd en wat essentieel is voor de wereldpolitieke machtsverhoudingen: deze revolutie is gewonnen tegen een regiem, dat door een buitenlandse Westerse mogendheid werd gesteund. Van niet minder belang is het feit, dat deze revolutie zonder noemenswaardige hulp van Rusland is tot stand gekomen. Het zijn Chinezen en niet Russen geweest die de revolutie hebben gevoerd... Het nationalisme is een niet minder grote drijfkracht geweest dan de agrarische hervorming en met meer recht kon het China van Peking het nationalistische China heten. De revolutie betekent het einde van een lange strijd tegen de buitenlandse inmenging: het is de Chinese bijdrage tot de liquidatie van het kolonialisme in Azië.

Met een bevolking, die de helft van Azië [en een vijfde der wereldbevolking] omvat, zijn voor China de voorwaarden gegeven voor de ontwikkeling tot een grote mogendheid. China heeft een zelfstandig leger en het is afkerig van buitenlandse inmenging. Er bestaat een oud wantrouwen tegen de Russen; het Sovjet-imperialisme wordt gevreesd en in de liquidatie van het Japanse imperialisme op het vasteland komen de Russisch-Chinese tegenstellingen reeds tot uiting. De mogelijkheid bestaat derhalve voor een ontwikkeling van een zelfstandige politiek en het is niet vanzelfsprekend dat China - op het ogenblik een bondgenoot van Rusland - en hoezeer ook beïnvloed door Russische ideeën een sateliet van Moskou zal worden. Het communisme is voor Aziatische volken trouwens een minder groot schrikbeeld dan voor het Westen. Wat gevreesd wordt en gehaat is in de eerste plaats het Westerse imperialisme en in de strijd voor de bevrijding van het Westerse kolonialisme wordt Rusland gemakkelijk als een bondgenoot beschouwd.

De barbaarse bombardementen van de Amerikaanse luchtmacht op

1 Zie mijn artikel Pax Atlantica in dit tijdschrift, Mei 1949, p. 265 e.v.

[p. 550]

Korea zullen de sympathie van de Aziatische volken voor de Westerse democratie en voor hun strijd tegen zogenaamde ‘Russische agressie’ niet vergroten. Ook een Amerikaanse politiek, die het communistische China weigert te erkennen en de regering van Peking weigert toe te laten tot de Ver. Naties en een protectoraat uitoefent over Formosa, zal er niet toe bijdragen China aan de Russische invloedsspheer te onttrekken. Zulk een politiek zal zelfs India van het Westen vervreemden. Voor de strijd tegen zgn. ‘communistische agressie’, d.w.z. tegen de uitbreiding van de Russische invloedsspheer die onder meer het karakter aanneemt van het handhaven van koloniale regiems en van economisch imperialisme kan het Westen niet op Aziatische volken steunen. Hetzelfde geldt overigens voor Afrika waar de beweging om zich in een derde wereldoorlog niet voor Westerse belangen te laten gebruiken steeds omvangrijker wordt. Indien het Rode leger in Noord-Afrika zou verschijnen zou dit niet alleen door de volken van het Franse kolonialisme maar ook in andere delen van Afrika als een bondgenoot in de strijd tegen het Westerse kolonialisme en voor de onafhankelijkheid van de Afrikaanse volken worden begroet.

Men mag het Machiavellistisch noemen, dat het Kremlin satellieten voor zich laat vechten, het bedenkelijke feit blijft bestaan dat er in Azië geen Russisch soldaat vecht en dat het Westen voor zijn politionele acties en koloniale oorlogen en in de verdediging tegen het totalitaire communisme behalve op zijn eigen troepen uitsluitend op de hulp kan rekenen van reactionnaire regiems die niet meer op de volksmassa's steunen. Ondanks de militaire en financiële hulp van Amerika is een marionettenkeizer, wiens invloed niet verder reikt dan de Franse bajonetten, resp. die van Senegalezen en Duitse S.S.ers op de duur geen dam tegen het opdringende ‘communisme’, indien het de communisten zijn die de nationale aspiraties voor onafhankelijkheid van het Indochinese volk vertegenwoordigen. Nehroe heeft er kortgeleden op gewezen, dat de communistische invloed in het Aziatische nationalisme afhankelijk is van de mate waarop de diepgewortelde anti-koloniale impulsen door de Westerse mogendheden worden genegeerd. Nehroe drong er ook op aan de hulp aan het Franse kolonialisme stop te zetten. De ‘onafhankelijke staat’ van Bao Dai is dan ook noch door India noch door Indonesië, wier regeringen allerminst sympathie voor het communisme hebben, erkend.

De landhervormingen van het nieuwe China zullen geen oplossing zijn voor het agrarische probleem. Het landtekort blijft. Zoals voor alle agrarische landen in Azië, die zich van de koloniale overheersing hebben bevrijd en wier kenmerk overbevolking, analphabetisme, lage productie en lage levensstandaard is, is er geen andere oplossing dan industrialisatie. Het behoeft geen betoog, dat alleen het Westen in voldoende mate de daartoe nodige economische hulp kan geven. Maar Azië staat wantrou-

[p. 551]

wend tegenover nieuwe vormen van economisch kolonialisme of ‘controlisme’ en men kan er zeker van zijn dat het China van Peking deze hulp zal afwijzen indien het als prijs daarvoor een satelliet zou moeten worden van het Westen.

De Amerikaanse politiek in China heeft bewezen, dat het geen Westerse wapens noch Westerse ideeën zullen zijn die Azië uit de invloedsspheer van het communisme zullen houden. Desondanks zijn er invloedrijke pressure groups in Amerika met hun aanhangers elders die een politionele actie voor geheel Azië voorstaan en ondanks de verspilling van milliarden dollars het cadaver van de Kuomingtang op Formosa nieuw leven in willen blazen. Niet tevreden met Trumans beslissing om Formosa door de Zevende Vloot te neutraliseren, verklaarde de opperbevelhebber van de troepen van de Ver. Naties, dat Formosa een Amerikaanse luchtbasis moest blijven. Formosa, aldus MacArthur, vormt een essentiële schakel in de eilandenketting van de Amerikaanse verdediging in de Stille Oceaan, ‘van waaruit de Aziatische havens van Wladiwostok tot Singapore vanuit de lucht kunnen worden beheerst’. MacArthurs verklaring werd door de President gedesavoueerd en de Minister van Oorlog Johnson vervangen door Marshall. Dit was een verstandig besluit. Het heeft het onmiddellijke gevaar dat de politiek van MacArthur, waarachter ook de Minister van Oorlog stond, Amerika en de wereld in een Derde Wereldoorlog zou storten verminderd. De verklaring van MacArthur was des te alarmerender daar ze coïncideerde met de propaganda voor een preventieve oorlog tegen Rusland. De Minister van Marine Francis P. Matthews - een spreekbuis van de Minister van Oorlog - vroeg zich af waarom Amerika niet de eerste slag zou toebrengen. Hij werd door andere gevolgd¹. Nu althans de officiële buitenlandse politiek van de Amerikaanse regering zich van deze ‘agressors voor de vrede’ heeft gedistantieerd - hoewel Matthews nog steeds Minister van de sterkste Marine ter wereld is - moet men de hoop koesteren, dat een politiek zal worden gevolgd die verhindert dat Amerika in een oorlog met Azië wordt verwikkeld. Marshall heeft als Minister van Buitenlandse Zaken in 1947 het gevaar hiervan duidelijk genoeg erkend toen hij het besluit nam mede op grond van zijn eigen ervaringen in China de Amerikaanse hulp aan de regering van Tsjiang Kai Sjek stop te

1 Generaal Spaatz schreef, dat hij liever nú het risico van een oorlog wilde aanvaarden dan na enkele jaren; generaal Anderson, Directeur van de Luchtvaartschool, verklaarde binnen een week het potentieel voor de Russische atoomproductie te kunnen vernietigen, en in geval hij zou omkomen hij Christus zou uiteenzetten, dat hij de beschaving had gered. Het Katholieke blad ‘The Pilot’ invoceerde zelfs de Heilige Thomas om de preventieve oorlog moreel te rechtvaardigen. De ‘Monde’ wees erop in een artikel, dat deze actie onder meer uitging van bepaalde groepen van katholieken. Johnson was de enige katholiek in het cabinet. Van Matthews wordt gezegd, dat hij iedere dag naar de mis gaat. De ‘Pilot’ is het officiële orgaan van het Aartsbisdom van Boston.

[p. 552]

zetten. Een andere politiek zou betekend hebben: actieve deelname aan de burgeroorlog, het overnemen van de Chinese regering en van China een Amerikaans protectoraat te maken. Inplaats daarvan proclameerde Marshall zijn Marshall Plan. De wens om ‘de gehele Aziatische kust te beheersen’ is ook moeilijk verenigbaar met de politiek en de strategie, die ten grondslag ligt aan het Atlantische Pact.

Reeds hebben de politionele acties en koloniale oorlogen de militaire verdediging verzwakt van West-Europa, dat nog steeds ‘een gijzelaar is tegen een preventieve oorlog’. De militaire krachtsverhoudingen in Europa verschillen niet veel van die van een jaar geleden en een Russische Blitzkrieg, waarbij West-Europa tot de Atlantische kust zou worden bezet en het Rode Leger zou oprukken naar de Indische Oceaan staat weinig in de weg.

Het aspect van het Atlantisch Pact is trouwens niet alleen door de ontwikkeling in Azië veranderd, maar ook door het feit, dat Rusland de atoombom kan fabriceren, twee jaar eerder dan dit door de experts was verwacht. Indien de bescherming van Europa, zoals Churchill beweerde, uitsluitend te danken was aan het Amerikaanse monopolie van de atoombom, dan bestaat deze bescherming niet meer en kan ook de bewapening van West-Europa niet in de schaduw van de atoombom worden opgebouwd. Niet alleen is de aircraft carrier Engeland een potentieel doelwit voor Russische atoomwapens, maar ook kunnen vanuit Russisch gebied lange afstandbommenwerpers Noord-Amerikaanse steden met atoombommen bereiken¹. Amerika dat buitendien met het fabriceren van de waterstofbom begonnen is, behoudt natuurlijk op het gebied van de atoomwapens een grote voorsprong, maar Amerika en West-Europa zijn kwetsbaarder dan een gebied dat zich uitstrekt van de Elbe tot de Gele Zee.

Er rijzen bij de verdediging van het Westen vragen waarop een bevredigend antwoord nog moeilijker is dan een jaar geleden toen het Atlantisch Pact tot stand kwam. In beginsel is nu besloten tot de vorming van een Atlantisch leger. Maar daar men er de voorkeur aan geeft West-Europa bij de Elbe te verdedigen impliceert dit de herbewapening van 50 millioen Duitsers. Dat het Westen vijf jaar na de Hitlerse catastrophe, waarvan het enige lichtpunt werkelijk de totale ineenstorting van het Duitse militarisme was, de Duitsers tegen hun wil een re-militarisme wil opdringen is een ‘Schauspiel für Götter’. Een remilitarisatie en een herbemanteling om zo te zeggen van de Ruhr zou, zo vrezen vele Duitsers, een bezetting van West-Europa voor de Russen aanlokkelijker maken. In ieder geval zou men gaarne eerst voldoende Atlantische divisies aan de Elbe zien. Maar dit kost tijd en men weet ook niet hoe de Russen daarop zullen reageren. Frankrijk kan zich evenmin met de Duitse herbewapening verenigen.

1 cf. Hanson W. Baldwin, Strategy for two atomic worlds. Foreign Affairs, April 1950.

[p. 553]

Blijkbaar redeneert men, dat het Russische gevaar misschien vermindert, maar de nieuw te vormen Wehrmacht blijft... De repercussies aan de andere kant van het IJzeren Gordijn kunnen niet uitblijven: ook Oost-Duitsland en de voormalige slachtoffers van de Duitse agressie binnen het Russische blok zullen met volle kracht in de bewapeningswedloop worden ingeschakeld.

Amerika is nu met een bewapeningsprogramma begonnen zonder precedent in vredestijd. Het bewapeningsbudget is reeds opgevoerd tot dertig duizend millioen dollar en zal nog stijgen tot 50% van het totale budget, terwijl drie millioen man onder de wapenen zullen worden geroepen. De West-Europese landen zijn eveneens met het versnelde opvoeren van de bewapening begonnen. Indien echter de gehele economie van de Atlantische gemeenschap in een wapenarsenaal wordt veranderd, kunnen de gevolgen niet uitblijven en voor West-Europa is het ondenkbaar dat de levensstandaard kan worden gehandhaafd, hetgeen de politieke veiligheid en een succesvolle strijd tegen de Vijfde Colonne dreigt te verzwakken. Een voortzetting van deze bewapeningspolitiek zou ook het einde betekenen van het na-oorlogse ‘herstel’. Ondanks de vele plannen en commissies die zich met het probleem van de politieke en economische eenheid van Europa bezighouden is het concrete resultaat miniem. De souvereine nationale staat is een anachronisme geworden - hetgeen door niemand meer behalve door juristen wordt ontkend - maar hij kan klaarblijkelijk niet leven en niet sterven. De Marshall hulp was gebaseerd op de veronderstelling, dat de 16 deelnemende staten van West-Europa hun economie zo zouden stabiliseren en integreren, dat Europa selfsupporting zou zijn. Niets wijst erop dat dit het geval is. De Marshall hulp was trouwens ook geen bijdrage tot de oplossing van dit probleem om de eenvoudige reden dat deze hulp om zo te zeggen niets anders was dan een oorlogsschadevergoeding en als zodanig tot het herstel heeft bijgedragen. De na-oorlogse tekorten zijn verdwenen, de productie heeft haar vroeger peil bereikt of overschreden, maar het dollar-tekort blijft en van een evenwicht in de wereldhandel is geen sprake. De reden is simpel: de economische ontwrichting is niet uitsluitend het gevolg van de tweede wereldoorlog, maar een gevolg van de veranderingen in de economische wereldstructuur, die zich reeds voor de oorlog voltrokken en die, indien de oorlog niet was uitgebroken, tot een nieuwe wereldcrisis zouden hebben geleid¹.

1 Deze structuurverandering is, zoals bekend, in de eerste plaats het gevolg van de industriële ontwikkeling van Amerika, dat niet veel groter dan Europa, met een bevolking van 140 millioen, evenveel produceert als de rest van de wereld en dat een groter nationaal inkomen heeft dan alle andere landen tezamen. Het produceert vrijwel alles wat het nodig heeft en heeft de rest van de wereld slechts nodig als afzetmarkt. Amerika kan echter de rol, die Engeland in de negentiende eeuw [tot 1914] in de wereldhandel speelde niet vervullen. Engeland kon zijn industrie-producten aan de hele wereld verkopen, omdat het landbouwproducten en grondstoffen importeerde en kapitaal exporteerde. De export naar Amerika van West-Europa is steeds gering geweest. De Amerikaanse importen werden betaald met dollars uit landen, die Europese industrieproducten kochten en grondstoffen aan Amerika verkochten. Maar dit multilaterale systeem werkt niet meer. Andere landen zijn buitendien begonnen te industrialiseren en de bijdrage van de Europese industrie-producten in de wereldhandel is dan ook belangrijk gedaald. Amerika heeft ze buitendien niet nodig of is niet bereid de hoge prijs er voor te betalen. Het dollar-tekort kan dan ook niet worden opgeheven en na het einde van de Marshall hulp wordt dit voor de landen van West-Europa geschat op drie duizend millioen dollar.

[p. 554]

Theoretisch meent men de oplossing gevonden te hebben in de economische eenheid van Europa; de invoer zou kunnen worden beperkt, een reorganisatie van de landbouw zou Europa volkomen onafhankelijk kunnen maken van de invoer van levensmiddelen [die nu 10% van de import uitmaken]. Een reorganisatie van het industrie-apparaat zou het mogelijk maken dat het grootste gedeelte van de industrieproducten, die op het ogenblik onder de Marshall Hulp worden ingevoerd, in Europa zouden kunnen worden geproduceerd.

Zulk een vrijhandels-gebied zou Europa een onafhankelijk economisch en daarmee een zelfstandig politiek en cultureel bestaan kunnen verzekeren. Maar de moeilijkheden die moeten worden overwonnen zijn blijkbaar te groot. De politieke eenheid eist het opgeven van de nationale souvereiniteit, de economische eenheid brengt een onoverzienbaar complex van ontwrichtingen en crises op korte termijn met zich mee. De moeilijkheden nemen trouwens eerder toe dan af. In zijn laatste rapport van de Economische Commissie voor Europa heeft prof. Myrdal er de nadruk opgelegd, dat zonder herstel van de handel tussen Oost- en West-Europa er geen levensvatbaarheid voor een Europese economie bestaat. Het veto voor de uitvoer van bepaalde industrie-producten naar Oost-Europa dreigt zich uit te breiden tot een volkomen economische oorlog. De politieke en economische eenheid van Europa is trouwens geen panacée. Ook Hitler stond deze eenheid voor en dat was nog lang niet het gekste. Maar in Noord-Amerika waar deze eenheid in een gebied zo groot als Europa bestaat heeft ze naast een fantastische welvaart geleid naar een niet minder fantastische crisis. Levensvatbaar zou zulk een economische eenheid dan ook alleen zijn, indien zij de economische en sociale voorwaarden schept tegen de crisis, die tevens de voorwaarden zijn voor de ‘verdediging van de democratie’. Hiervoor is niet de ‘liberalisatie van het handelsverkeer’ de oplossing, maar een multilateraal plansocialisme.

De gelijkschakeling van de Europese politiek met die van Amerika betekent, dat Europa door zijn politieke en economische zwakte geen zelfstandige politiek kan voeren. De Amerikaanse belangen en de imperialis-

[p. 555]

tische tegenstellingen van Amerika met Rusland, die de huidige wereldpolitiek bepalen zijn echter niet per se dezelfde als die van Europa. De Amerikaanse politiek ten opzichte van China is een case in point. Indien de door MacArthur en invloedrijke groepen voorgestane imperialistische politiek Amerika in oorlog zou brengen met China zou dit Amerika van de West-Europese staten [en van die van Azië] isoleren. Indien in zulk een oorlog in Azië Rusland zou worden betrokken zou dit de Derde Wereldoorlog ontketenen en dan zou West-Europa zich tegen ‘Russische agressie’ moeten verdedigen. Indien echter Europa verdedigd kan worden dan is het duidelijk, dat zulk een verdedigbaar Europa ook een aanvalsbasis zou kunnen vormen in een preventieve oorlog. Dat deze mogelijkheid geen hersenschim is bewijzen de uitingen van de ‘agressors voor de vrede’ sinds Churchill's rede te Fulton van 4 Maart 1946.

Maar streeft Moskou niet naar een ‘wereldcommunisme’ en wordt het russische imperialisme hieraan dienstbaar gemaakt? Of heeft men te doen met een sovjet-imperialisme, dat voor de traditionale russische expansiepolitiek de communistische propaganda en de mythe van de Russische Revolutie gebruikt? Heeft men te doen met een ideologisch imperialisme of met een imperialistische ideologie? Het antwoord moet luiden: met beide en evenmin te onderscheiden als de Napoleontische propaganda van de droits de l'homme te onderscheiden was van de politiek, die neerkwam op een voortzetting van het Franse imperialisme van Lodewijk XIV.

Maar het is toch wel van belang dergelijke algemeenheden nader te onderzoeken. Russisch ‘imperialisme’ is niet hetzelfde als anti-imperialistische en nationale bewegingen en revoluties in Azië en elders en ‘wereldcommunisme’ is niet zonder meer identiek met anti-kapitalistische en sociaal-revolutionnaire acties. Het is langzamerhand wel gebruikelijk om in iedere staking waar ook ter wereld en voor welk doel ook gevoerd ‘de hand van Moskou’ te zien, maar zulk een demagogische propaganda dient slechts de oorlogshetze tegen Sovjet-Rusland en - de reaktie. In bepaalde kringen zou men liefst een staking van Amsterdamse taxichauffeurs beantwoorden met een atoombom op Moskou.

Nu is de Vijfde Kolonne een speciaal en gecompliceerd probleem. Het is nu eenmaal zo, dat Sovjet-Rusland naast zijn gewone diplomatieke vertegenwoordigingen en de gebruikelijke politieke middelen van een grote mogendheid er speciale agentschappen op na houdt onder de naam van Communistische Partij [met diverse planeetorganisaties] wier functie het is de Russische ideologiën te infiltreren en de politieke belangen van Rusland te behartigen. Deze partijen staan derhalve in het Russische kamp en zijn in de betekenis van het oorspronkelijke woord een ‘Vijfde

[p. 556]

Kolonne’ in geval van een oorlog met Rusland. De Communistische Internationale is nooit iets anders geweest dan een organisatie voor het ondergeschikt maken van de arbeidersbeweging aan de belangen van de Sovjetstaat en de Communistische Partijen zijn in wezen niets anders dan verlengstukken van het Russische Ministerie van Buitenlandse Zaken. Voor de geschiedenis van de arbeidersbeweging en voor de practische politiek is het niet zonder belang de werkmethoden van de Comintern te kennen. Maar de geschiedenis van de Communistische Internationale is ook de geschiedenis van het opofferen van de belangen van de arbeidersklasse der niet-russische landen aan de belangen van de Russische staat. De opstand van Tito tegen Stalin, die gepaard ging met de strijd van de Joegoslavische Communistische Partij tegen de Cominform - en niets is instructiever in dit verband dan het kennisnemen van de gepubliceerde documenten hierover - was de grootste slag die aan de Communistische Internationale sinds 1921 was toegebracht: want het was het einde van een legende. De ontwikkeling van de Joegoslavische Communistische Partij was geen uitzondering, maar daar haar leiding identiek was met die van de staat was ze niet op de gebruikelijke manier af te zetten of te liquideren. De strijd tegen de Vijfde Kolonne is reeds alleen hierom gewenst omdat haar versterking in West-Europa een versterking betekent van een potentiële tegenstander van Amerika en derhalve het oorlogsgevaar vergroot. Maar deze bestrijding is geen zaak van de binnenlandse veiligheidsdienst. Het is een zaak van het isoleren der Communistische Partijen van de arbeidersbeweging en dat is een kwestie, al naar gelang het standpunt dat men inneemt, van revolutionnaire tactiek of van sociale politiek.

Het is eveneens van belang dat degenen die geen aanhangers zijn van het Russische totalitaire communisme en alles wat daarmede samenhangt, dit ondubbelzinnig verklaren. Om een derde wereldoorlog te vermijden is het niet alleen noodzakelijk dat de niet-communistische wereld - in de eerste plaats de volken van Azië en Europa - de strijd aanbindt tegen de ‘agressors voor de vrede’, maar ook dat ze zich losmaakt van Russische ‘vredescampagnes’ en van Russische Vijfde Colonnes. Het probleem blijft derhalve nog steeds hetzelfde: ‘hoe houdt men de Russen tegen zonder oorlog’. Voor West-Europa is het inderdaad een levensbelang dat het niet wordt gerussificeerd, maar toch óók dat het niet wordt geatomiseerd. De zaak van de vrede zou er mee gediend zijn, indien de niet-communistische wereld Amerika's Tito werd.

Naschrift: De consequenties van de Kadt.

Dit pamphlet - De Consequenties van Korea¹ - van 299 pagina's is een

1 J. de Kadt: De Consequenties van Korea. Een pleidooi voor vrede door kracht. Amsterdam, 1950, 299 pp.

[p. 557]

fantastisch geschrift: het is veelal meer gepraat dan geschrijf, wat het lezen ervan voor mijn gevoel wat onverteerbaar maakt, zoals het luisteren naar een rede van een uur of drie met veel variaties op hetzelfde thema. Men moet zich echter niet door de kanonnades van adjectieven en invectieven noch door de notoire ontsporingen van de schrijver op een dwaalspoor laten brengen en wie denkt hier met een soort amok te doen te hebben onderschat de betekenis ervan. De auteur is een intelligent man [hoewel veel van zijn uitingen dit schijnen te dementeren], die - meestal - met kennis van zaken schrijft en een gepassioneerde belangstelling heeft voor politieke zaken. Hij schrikt niet voor de consequenties van zijn opvattingen terug en het is vooral hierom dat hij de moeite van het lezen waard is. Men leert eruit wat de consequenties van Korea zouden kunnen zijn. Maar ter zake: waaruit bestaat zijn pleidooi?

West-Europa moet zorgen voor 50 divisies. Het procent van het nationale inkomen besteed voor bewapening moet sterk worden opgevoerd. Duitsland en ook een volledig en onafhankelijk Japan moeten worden herbewapend [ook MacArthur verklaarde reeds dat men op het ‘democratische Japan kan rekenen om invloed uit te oefenen op de ontwikkeling in Azië’]. Het decadente en verrotte [p. 41] Frankrijk moet onder druk worden gezet om de oppositie tegen de herleving van het Duitse militarisme te laten varen. De oplossing is vermoedelijk: De Gaulle aan de macht. Deze Bonapartistische en semi-fascistische aspirant-dictator is uitgesproken antifascistisch en stelt zich op een democratische grondslag [p. 169]. De Communistische Partijen in Italië en Frankrijk moeten worden verboden. Ook in Nederland, moet de Communistische Partij worden verboden, inclusief het Communistische Vakverbond, de E.V.C. en kranten, weekbladen en sympathiserende organen [p. 244]¹.

1 Het argument van tegenstanders van een verbod, dat een illegale partij ‘gevaarlijker’ zou zijn lijkt mij weinig steekhoudend. Heeft de Partij een grote aanhang, zoals bijv. in Frankrijk en Italië, dan is het doorvoeren van een verbod onder een democratisch regiem vrijwel onmogelijk, is de aanhang klein dan is het van geen belang. Er is echter een klemmender reden. Indien Partij, vakbeweging en mantelorganisatie officieel verboden zijn zal iedere communist terecht ontkennen communist te zijn. Indien hij niet in flagranti bij het illegale werk wordt aangetroffen, of verraden, zal het bewijs moeilijk zijn en hoe wil men dan de schapen van de bokken scheiden? Een ketterjacht zou niet kunnen uitblijven, zoals deze reeds in Amerika bestaat en door liberale Amerikanen beschouwd wordt als een gevaar voor de burgerlijke vrijheden. Het verbod betekent de opheffing van de vrijheid van drukpers, van organisatie en van vergadering, kortom van de grondrechten en de aanvaarding van totalitaire methoden die de democratische gezindheid moeten ondermijnen. Het betekent in feite de capitulatie van de democratie en defaitisme. Het zou leiden tot toestanden als achter het IJzeren Gordijn, die men in het Westen ook als fascistisch pleegde aan te duiden. De eis van de Engelse vakverenigingsleider Deakin, de Britse C.P. te verbieden heeft de ‘Manchester Guardian’ terecht als ‘politieke waanzin’ bestempeld. Na de anti-communistenwetten in Zuid-Afrika en Australië heeft nu ook het Amerikaanse Congres ondanks het oorspronkelijke veto van Truman een anti-communistenwet aangenomen, die volgens de President ‘onnodig’ en ‘in de praktijk ondoorvoerbaar’ is ‘and giving aid and comfort to those who would wish to destroy us’.

[p. 558]

[De wens de Communistische Partij in Frankrijk te verbieden werd ook reeds geuit door Sal Tas in ‘Socialisme en Democratie’. Indien het in Nederland te interneren aantal een maatstaf is zal de Gaulle er flinke concentratiekampen moeten bouwen.] Spanje moet worden ingelijfd in de verdediging van Europa [p. 209]¹. Alle handelsbetrekkingen en de diplomatieke relaties met Rusland en met de landen van het Russische blok moeten worden verbroken [p. 220, 221]. Rusland moet uit de organisatie van de Ver. Naties worden gezet. De economische oorlog met Rusland brengt met zich mee, dat ook neutrale landen als Zweden en Zwitserland op straffe van economische boycott zich bij het Atlantische blok moeten aansluiten. Hetzelfde geldt voor India en Indonesië [p. 222]. Mocht Indonesië zich als bondgenoot van Rusland ontpoppen, dan dient Indonesië door een UNO-leger te worden bezet [p. 137] [Welk een perspectief voor de Westerlingen!]². Wie critiek heeft op Bao Dai moet begrijpen, dat het niet gaat om regeerders, die op de Zondagschool de eerste prijs zouden krijgen [p. 44], essentieel is de vijandschap ten aanzien van het Russische communisme en zijn bondgenoten. Mocht het blijken dat deze keizerlijke playboy van de Riviera niet in staat is te regeren en alleen een communistische regering gevormd zou kunnen worden, dan dient Indochina militair te worden bezet [p. 129]. Volgens de wereldopinie waren Tsjiang Kai Sjek en Singman Rhee vertegenwoordigers van reactionnaire en corrupte regiems, maar d. K. heeft ontdekt dat we hier met een samenzwering te doen hebben, een lastercampagne die gevoerd wordt tegen alle niet-stalinistische staten en regeringen.

Zuid-Korea was op weg te bewijzen, dat de democratische methode beter werkt dan de stalinistische [p. 34]. Dit wekte de woede op van de noordelijke onderdrukkers. Vandaar de agressie³. Ook democraten en socialisten vulden de gevangenissen van Zuid-Korea, maar dat is te wijten aan de communisten, die zich nu eenmaal als onschuldige vakverenigingsmannen en sociaaldemocraten weten te camoufleren, zodat het moeilijk is uit

1 Dit is ook de opvatting van Franco. De Christian gentleman bood reeds 44 divisies aan voor de verdediging van de democratie en van de godsdienstvrijheid. Franco's officieren waren intussen bij de Amerikaanse manoeuvres in Duitsland aanwezig. In Amerika spreekt men inderdaad over de mogelijkheid van het inschakelen van 12 Spaanse divisies. Franco's aanbod zou eigenlijk het acute verdedigingsprobleem van het Westen moeten oplossen, maar militair gezien is het begrijpelijk, dat men ondanks Stalingrad toch liever de Wehrmacht dan de ‘Blauwe Divisies’ de wacht aan de Elbe laat betrekken.

2 Waarom overigens publiceert de regering-Drees het rapport over Celebes niet om de provocerende anti-Indonesische propaganda van fascistische avonturiers te bestrijden?

3 De Commissie voor Korea van de Ver. Naties heeft blijkens haar rapport geheel andere opvattingen over de democratische methoden, die in de Zuid-Koreaanse politiestaat heersten.

[p. 559]

te maken of men met een communist te doen heeft of niet. Aldus de Kadt, candidaat nr. 1 voor een Nederlandse MacCarthy.

Het toelaten van communistisch China in de UNO betekent een nieuw München [pag. 12]. Mocht dit onvermijdelijk zijn dan moet de regering van Tsjiang Kai Sjek, die op Formosa moet blijven, ook lid blijven als vertegenwoordiger van Formosa wat d. K. ‘Klein-China’ zou willen noemen. Alle betrekkingen met het China van Peking moeten worden verbroken [p. 221]; China is een satelliet [p. 49] en aan Mao Tse-toeng moeten geen concessies worden gedaan alvorens deze gekozen heeft tussen Chinese slavernij ten aanzien van Rusland of opstand tegen Rusland [p. 111]. Op p. 113 wordt de Chinese revolutie geformuleerd als een verovering van het land van de regering van Tsjiang door communistiche [door Rusland gesteunde] invallers¹. Het zou wenselijk zijn Korea - een basis voor een oorlog op het Aziatische vasteland - onder Amerikaanse leiding tot een bruggehoofd in Azie te maken [p. 47, 50]. Vermelden wij tot slot als curiosum de overweging om, in geval Europa zo decadent is dat het zich niet wil verdedigen, de evacuatie voor te bereiden voor alle waardevolle elementen om te voorkomen, dat in dit onverdedigde Europa de beste mensen en de beste goederen van Europa in Russische handen vallen [p. 195].

Ziehier enkele punten van dit uitvoerige pleidooi, waarvoor wijlen Goebbels de oren zou spitsen. ‘Though this is madness, yet there is method in it.’ Wat ligt aan dit pleidooi ten grondslag? - Het is de opvatting, dat wij in de huidige wereldsituatie te doen hebben met twee wereldrijken waarvan het ene, het Russische, het principe van de georganiseerde barbaarsheid vertegenwoordigt en het andere dat van de beschaving. De schrijver deelt de opvatting, naar ik aanneem, van hen die menen, dat sinds het einde van de tweede wereldoorlog de strijd is begonnen om de wereldmacht en dat deze strijd moet uitlopen op een Amerikaans of op een Sovjet wereld-imperium. Nergens vindt men echter bij d. K. betoogd, dat de huidige wereldpolitieke tegenstellingen het gevolg zijn van een strijd tussen de twee enige superstaten die nog in staat zijn een wereldoorlog te voeren: dat men hier te doen heeft met imperialistische tegenstellingen en een imperialistische strijd. Ofschoon een groot gedeelte van dit geschrift van 299 paginas over Azië gaat, zoekt men tevergeefs naar een uiteenzetting, dat de dominerende politieke factor van Azië en derhalve van de wereldpolitiek het Aziatische revolutionaire nationalisme is. Evenmin vindt men betoogd, dat de dominerende factor van de Europese politiek en dus ook van de wereldpolitiek de sociale en economische crisis is van het Europese kapitalisme. In het simplistische

1 Over de agrarische revolutie schrijft d. K. elders: ‘agrarische hervormingen dienen alleen om de aanhangers van het regiem te belonen en enige millioenen nieuwe aanhangers te kopen’. Socialisme en Democratie, Juli-Augustus, 1950, p. 340.

[p. 560]

en scheve wereldbeeld van d. K. spelen de communisten de rol van de joden in dat van Hitler. In deze voorstellingswijze is Amerika een bolwerk voor de vrede, Rusland een staat van permanente agressie. Er is geen sprake van - schreef d. K. elders¹ - dat Rusland door Amerika zou kunnen worden aangevallen, want voor een kwade zaak, een aanval op een vreedzaam, hardwerkend Rusland, is het Amerikaanse volk niet te vinden. Trouwens Amerika en Engeland kunnen alleen verdedigingsoorlogen voeren. Het redden van de vrede is alleen mogelijk als de vredelievende naties [wat een phraseologie voor een politieke realist als d. K.] over een zo overweldigende militaire macht beschikken, dat het niet langer in de hoofden van de Russische leiders kan opkomen gebruik te maken van geweld... Als men er ...op wijst, dat de Amerikanen bezig zijn in de Stille Oceaan de nodige bases aan te leggen waardoor een beveiliging van het Amerikaanse continent en een eventuele omsingeling van Rusland verkregen kan worden, dan is daar principieel geen enkel bezwaar tegen². Principieel wellicht niet, maar men begrijpt wellicht dat Rusland daartegen practische bezwaren zou kunnen hebben. De vrede kan slechts gered worden als Rusland een democratie wordt. Het moet een onwrikbare eis zijn dat Rusland van een gevaarlijke, want totalitaire, een vreedzame democratische staat moet worden. Uit de latere beschouwing van dezelfde schrijver blijkt op welke wijze er morele druk op Rusland kan worden uitgeoefend.

‘De werkelijkheid is dat moderne legers, overweldigend bewapend, beschermd door een reusachtige luchtmacht... vanuit alle gewenste punten aan de Europese en Aziatische kust naar Moskou, Leningrad, Stalingrad, de Kaukasus, de Oeral, het Kusznetsbekken, Siberië etc. kunnen komen. Alleen als de legers en luchtmachten er zijn, en dan liefst ook nog aan de Elbe en de Kaukasus etc. gereed staan, zal de Russische oorlogslust verdwijnen. En eerst dan zullen we zakelijk, rustig en welwillend met Rusland kunnen praten en de Russen de enige zin doen horen die zin heeft: “als we willen kunnen we je dood slaan- we willen echter met je in vrede leven...”’³.

De formulering is weinig parlementair, maar dat is nu eenmaal zijn stijl. En het is in ieder geval duidelijk waaruit de morele druk bestaan moet, die in staat moet zijn de Russen binnen hun oude grenzen terug te dringen.

Afgezien van alle ideologische overwegingen gaat d. K. van het standpunt uit dat Rusland een aanval op Europa voorbereidt. Hij spreekt in de ‘Consequenties van Korea’ van een Russisch grootscheeps militair aanvalsplan, van westerse divisies die gereed moeten staan om de Russische vazallenlegers in hun opmars te stuiten, zelfs van een Russische aanval op Amerika. Tegen deze bedreiging moet het Westen zich verdedigen.

1 J. de Kadt, Rusland en wij. ‘Hoe redden wij de vrede?’ Amsterdam, 1947.

2 Rusland en wij. p. 82, 83.

3 Socialisme en Democratie. Aprilnummer 1949, p. 254.

[p. 561]

Wil Rusland oorlog? Het antwoord moet ontkennend luiden. Wanneer West-Europa nog niet door het Rode Leger bezet is, zo zegt men, dan is dat echter vanwege de atoombom, m.a.w. omdat een opmars van het Rode Leger een casus belli zou zijn voor de Ver. Staten en het risico van een oorlog voor Rusland te groot is. Nu zegt d. K. dat Europa daarom nog niet bezet is, omdat de Russische aanvallers zich nog niet sterk genoeg voelen. Rusland moet eerst zijn atoomwapens ontwikkelen en zijn luchtverdediging tegen de Amerikaanse atoomwapens verbeteren. Dit geeft het Westen een adempauze tot 1953 of 1954 en intussen kan het Westen zijn verdediging opbouwen. Deze verdediging echter moet tevens een aanvalsstrategie zijn en met 50 Europese en 10 Amerikaanse divisies is dat ook mogelijk. Oost-Duitsland, Polen, Tsjecho-Slovakije kunnen worden heroverd, terwijl een ander leger een stoot naar de Kaukasus kan doen. Dat zulk een verdediging van Europa van machtspolitiek standpunt gezien een bedreiging voor Rusland vormt begrijpt d. K. natuurlijk ook. Vandaar dat hij zegt dat deze militaire aanvalsstrategie politiek natuurlijk een verdedigingsplan moet zijn [p. 187].

Nu is het de mening van d. K. dat Rusland voorlopig geen oorlog zal beginnen. Tot daden zullen de Russen niet overgaan, omdat ze weten dat ze uiteindelijk in een positie komen, waarin zij de nederlaag moeten lijden [p. 177]. En Stalin is geen psychopaat als Hitler, maar een koele berekenaar, die geen risico neemt als het zijn regiem in gevaar zou brengen. Ik deel deze mening. Korea bewees overigens dat Rusland niet geaarzeld heeft om een satelliet aan te moedigen tot gewapende actie over te gaan, maar ook dat Rusland alles wenst te vermijden wat een Derde Wereldoorlog onvermijdelijk zou maken. In de adempauze die Europa heeft kan de West-Europese verdediging worden opgebouwd, de Amerikaanse mobilisatie voltooid zijn en indien Rusland dan een oorlog zou ontketenen zou het naar de mening van d. K. een verpletterende nederlaag moeten verwachten [p. 230].

Maar de beslissende vraag die d. K. in zijn geschrift niet beantwoordt is deze: indien over drie of vier jaar het Westen zo sterk is dat aan Rusland een verpletterende nederlaag kan worden toegebracht waarom zouden dan de Russische aanvallers een oorlog beginnen die nu - terwijl West-Europa voor de Russische legers open ligt en Amerika ontwapend is - nog een te groot risico voor de russische heersers is?

Dit pleidooi voor ‘vrede door kracht’ is een pleidooi voor de oorlog. Het is een pleidooi niet voor de verdediging van het Westen, maar voor mobilisatie van de gehele niet-communistische wereld tot vernietiging van het Sovjet-regiem. De onwrikbare eis dat Rusland een democratie wordt; het is nodig dat Rusland ontwapend wordt [p. 257]; als we willen kunnen we je dood slaan, enz. - dat zijn de termen die behoren bij de eis van een

[p. 562]

‘onvoorwaardelijke overgave’ die gewoonlijk niet vóór maar pas tegen het einde van een oorlog aan de orde is. De voorstelling alsof Europa in het huidig wereldconflict te kiezen heeft tussen vrijheid en slavernij, tussen een democratische en een totalitaire wereld (bedoeld wordt het totalitaire communisme en niet het totalitaire fascisme!) is dan ook een drogreden en een naïve en vooral gevaarlijke simplificatie. Wie niet in politieke dwangvoorstellingen leeft begrijpt, dat de kruistocht tegen het ‘militante aziatisme’, het mobiliseren van alle aftandse en reactionnaire regiems en het aanprijzen van een bondgenootschap met fascistische staten nog geheel andere implicaties heeft dan de verdediging van de vrijheid en het handhaven van de vrede. De tegenstanders van het totalitaire communisme mogen bij de huidige psychose tegen het ‘wereldcommunisme’ niet vergeten, dat het spectre rouge in de Europese geschiedenis vanaf de Franse revolutie steeds heeft gediend om de reactie in het zadel te helpen en dat de man van een andere ‘heilige alliantie’, Metternich, honderd jaar geleden reeds schreef: ou ne peut rien imaginer au-dessus des dangers qu'entrainent les doctrines du socialisme et du communisme. Indien de bestrijding van het totalitaire communisme slechts mogelijk is door middel van een derde wereldoorlog - en dat zijn de consequenties van de Kadt - dan zou er geen toekomst meer zijn voor de vrijheid en de democratie die verdedigd moet worden in dit werelddeel. Socialisme in toepassing en socialisme in wording vindt men alleen in de westelijke landen, leest men op p. 18 van de ‘Consequenties van Korea’. Het kan zijn, maar dit geschrift is er geen bewijs van.