De Nieuwe Stem. Jaargang 4

[p. 402]

Michel van der Plas
Drie gedichten

I

Midden in de zomer jaagt de regen
door de schuwe bloesems der priëlen,
door het zwakke lied, uit ijle kelen
in de achtermiddag aangeheven -
en dan sluipt het duister langs de wegen
en op dit verdriet voorspellend teken
vangen alle berken aan te beven,
vangen alle rozen aan te breken.

Midden in vertederde rondelen
blijven zoete regelen verzwegen
en de woorden, met zichzelf verlegen,
moeten zich aan stilte overgeven
en de altijd hunkerende minstrelen
die voor klank en woord waren bezweken
zien de verzen uit hun geest verdreven
en er baat geen vloek, geen tegenspreken.

Midden in de sprookjes, op de deken
door bedeesde moeders neergeschreven,
overwint de slaap het tegenstreven
van de kinderogen, en de vege
zinnen blijven in haar monden steken -
en geen droom is samen meer te delen
en haar ouderdom gaat zwaarder wegen
en zij gaan de prenten schreiend strelen.

Midden in de droomtijd van mijn leven,
wonderlijke God van stilte en regen
die de liefste dingen laat verzwegen,
komt gij mij het koningsschap ontstelen
over liefdes uren, en heel even
waar ik lig, aan half verholen kreken,
hoor 'k u op uw harp een klaaglied spelen
of ge u vernederde tot smeken -

voortgejaagd tussen vergrijsde dreven
en de lokstromen van liefdes beken:
van verlangen nimmer meer te helen,
ach, ga ik u onherroepelijk tegen.

[p. 403]

II

Na de radeloze dromen,
in de radeloze jaren,
van de jongen die soldaten
en granaten neer zag komen,
die in honger en gevaren
de muziek, de vrouw, de bloemen
bij hun namen leerde noemen,
bij hun zoet leerde beminnen,
komt gij zacht zijn leven binnen
om zijn vrezen te bedaren.

O, gij komt en legt uw kalme
woorden tussen zijn gedichten
als robijnen tussen stenen:
onverwacht herkende psalmen
toveren nieuwe vergezichten
voor de al zo lang bedrogen,
al zo lang besmette ogen
die zich blind staarden op vrezen
waar de waarheid van uw wezen
niet oorspronkelijk meer in lichtte.

O, gij komt en gij zegt dingen
die hij bijna had vergeten,
die de tijd in leugens smoorde;
en uw woorden, fluisteringen
tussen krant- en radiokreten
en zuchten om tederheden,
zijn zo vele zekere eden
dat zij bij hem waken blijven
als hij snel begint te schrijven
om 't geluk nabij te weten.

En gij ziet over zijn schouder
naar de verzen die de vellen
aarzelend nog maar blijde vullen:
o, zij zullen, zachter, ouder,
aan een najaarsvuur vertellen
van de man geworden jongen
die eerst blijde heeft gezongen
toen hij 't hoofd daar neer kon leggen
waar hij alles uit kon zeggen
en waar hij uw naam kon spellen.

[p. 404]

III

Er ging een vogel zingen
tegen het hemelraam,
maar God deed hem niet open.
Er waren zoveel dingen
waar Hij naar luisteren moest,
zieken die bleven hopen
dat Hij hen zou verstaan,
kindren die bang voor 't donker
onder de lakens kropen,
en meisjesfluisteringen
in een geliefdenlaan.

Toen zonk de vogel lager,
tussen de wolken neer
en zong over de aarde;
maar daar, uit hinderlagen,
beschoot men hem, daar één
een vliegtuig dacht te ontwaren.
Een vleugeltje, een veer
dwarrelde, in de wolken
verloren, naar gevaren -
zijn lied, een zachter klagen
verstond men al niet meer.

Nog verder zonk de vogel,
ontgoocheld, vleugellam,
tot waar tussen de bomen
de andere vogels vlogen -
hij zong, en zong en zong:
‘Geen heeft mij opgenomen
toen ik om weerklank kwam’...
Maar o, zelfs deze zangers
lieten, in eigen dromen,
hem eenzaam en bedrogen -
en daar weet niemand van -