Bonae Litterae
Mario Pensa, Das deutsche Denken, Zürich, E. Rentsch, 1948, 416 pag.
Het geweten der wereld heeft zich iedere keer opnieuw de vraag moeten stellen, waarin de bijzonderheid van de Duitse cultuur gelegen is en welke rol deze speelt in de bepaling van het lot der Europese beschaving, zeer in het bijzonder wanneer men de overeenkomst nagaat tussen de ingrijpende rustverstoringen in de geschiedenis en de ontwikkelingsstadia van het Duitse denken. Zo wordt deze vraag ook opnieuw in onze tijd gesteld, na de meest ingrijpende aller oorlogen en het antwoord hierop is dringend noodzakelijk. Het ontbreekt niet aan oppervlakkige beschrijvingen van de Duitser en zelfs van takken der Duitse cultuur van Tacitus tot heden. Maar deze beschrijvingen slagen er niet in de inwendige, steeds werkzame en drijvende krachten in de Duitse cultuur te onthullen, aangezien zij ontstaan uit een uitwendig onderzoek en zich derhalve beperken tot het opsommen van uiterlijke herkenningstekenen.
Dit boek daarentegen ontwikkelt zich in tegengestelde richting, doordat het geen uiterlijke verschijnselen beschrijft, maar van het inwendige uit het Duitse denken onderzoekt aan de hand van zijn vermogen om zuiver te denken, zoals dit blijkt uit de ontwikkelingsgang van de Duitse philosophie. Hier merkt men dus voor de eerste keer een geheel nieuwe methode op, welke erin bestaat uit te vorsen hoe de Duitse mens denkt en voelt, hoe zijn gedragingen zijn tegenover de wereld, hoe zijn houding is tegenover de voortdurende en onvermijdelijke problemen van onverschillig welke philosophische beschouwing en hoe hij ze op persoonlijke wijze oplost. Slechts door de basispositie van het Duitse denken te bepalen, kan men hopen tot de geestelijke kern van de Duitse cultuur door te dringen en de geestelijke krachten te onderkennen welke verborgen zijn achter de uitingen van iedere tak van beschaving. Slechts door deze methode is het mogelijk een fundamentele basis van noodzakelijke voorwaarden op te stellen, aan de hand waarvan men dan met succes bijzondere onderzoekingen kan verrichten naar enige trekken in de Duitse culturele wereld.
In dit boek wordt de eerste wetenschappelijke poging in deze zin gedaan en wordt de psychologie der volkeren in nieuwe banen geleid. In dit werk vindt men een antwoord op de vraag omtrent het wezen en de bijzonderheden van het Duitse denken in de krachtproef der Westerse beschaving, een antwoord dat wetenschappelijk is gestaafd en dat hierom niet kan worden verwaarloosd.
Henri F.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd