De Nieuwe Stem. Jaargang 2

Noodzakelijke luxe

Cultuur is luxe, in zoverre als zij pas mogelijk werd bij een productie-wijze, die zoveel maatschappelijke meerwaarde schiep als nodig was om tijd tot haar beoefening vrij te maken. Maar toen zij er eenmaal was, werd zij een noodzakelijkheid, in zoverre als haar behoud en bevordering noodzakelijk werd voor het op peil houden en de vooruitgang van de maatschappij-als-geheel.

Is hiermede reeds gegeven, dat tegenwoordig de cultuur in het algemeen eerder als een noodzakelijke luxe moet worden gezien, voor de omstandigheden waarin ons land op dit ogenblik verkeert, is cultuur een noodzaak-zonder-meer. Materiële export van belang hebben wij het buitenland niet aan te bieden, een markt van betekenis voor import uit het buitenland vormen wij in onze verarming evenmin. Blijft over de mogelijkheid van culturele export; deze is de kurk waar wij op drijven.

Tot het opvoeren van die export biedt een faculteit voor politieke

[p. 412]

en sociale wetenschappen een wezenlijke bijdrage. Daar immers zullen zij geschoold worden die straks ons land in tal van functies in het buitenland zullen moeten vertegenwoordigen. Alleen reeds van die kant gezien is de tegenstand van minister Gielen tegen haar oprichting ons onbegrijpelijk. Zou hij er in volharden, dan, wezen wij, zal de geschiedenis te haren tijd oordelen, dat men deze houding, moeilijk anders dan als onverantwoord kan kwalificeren, even onverantwoord als de wetenschappelijke opzet der faculteit verantwoord is, en dat naar beide zijden te meer, omdat deze faculteit niets anders beoogt dan een achterstand inhalen van een halve eeuw.