De Nieuwe Stem. Jaargang 2

[p. 127]

In kort bestek

Het wingewest en de waardigheid

Laat ons enkele nuchtere feiten constateeren. Van de nuchterheid van ons volk is bij de bestrijding van het accoord van Linggadjati niet veel gebleken. Geen bezwaar, dat van die te veel geprezen eigenschap ook eens wat minder aan den dag wordt gelegd. En geen wonder, dat zoo hooge en groote beslissingen zeer verschillend beoordeeld worden en de gemoederen in beweging brengen. Maar de welopgevoede Nederlander van goeden huize pleegt toch te allen tijde te hechten aan een waardige houding. Waar bleef die echter in een groot deel van de critiek op den Luitenant-gouverneur-generaal en op de Commissie-Generaal? De actie Indië in Nood ging reeds lang veel verder dan een zakelijke bestrijding en leende zich tot hoon en smaad aan hun adres. Het ongeduld van velen kon de verklaring van Minister Jonkman in de Tweede Kamer niet afwachten en begon zoo luidkeels te ageeren, dat zij na die verklaring aanmerkelijk moesten inbinden. De leden der Kamers werden overstelpt met tal van ook anonieme geschriften van bestrijders die het open vizier schuwden. Wat daarin over Van Mook en Schermerhorn stond te lezen, was vaak een aanfluiting van een waardige bestrijding van ernstige tegenstanders.

Generaals en admiraals verzaakten de eerste plichten van den krijgsman, nl. te allen tijde het hoofd koel te houden en te gehoorzamen aan de regeering wier ambtenaren zij zijn. Een gepensionneerd generaal deed voor de radio zelfs de eerste stap van zijn leven in de richting der anarchie door tot ongehoorzaamheid op te zetten. Het Nationaal Jongeren Verbond adverteerde in een circulaire met een dreigement met den strafrechter en liet daarmede zien hoe dit deel der spes patriae 's lands hooge dienaren eerbiedigt. Oud-Minister Gerbrandy sprak ‘voor beide zenders’ en stapelde heete kolen op het hoofd van Van Mook die onverwijld op hem zelf terugvielen.

Het ergst maakte het weekblad Elzevier het. Dit blad, dat geruimen tijd brutaalweg in onrechtmatig grooten omvang is verschenen, ontzag zich niet met modder te gooien. Doeve teekende een plaat waar Schermerhorn voetballend de Kroon wegschopt. Schermer-

[p. 128]

horn werd met Mussert vergeleken. Bij de handdruk van Schermerhorn en Sharir schreef het blad: München 1946. In kopletters drukte het af: Eerloos gesol met de kroon. En dit opschrift stond nog wel boven een uittreksel uit de geheime notulen van Linggadjati, waar de redactie op onrechtmatige wijze aan gekomen moet zijn. Aan welken ambtenaar zijn deze geheime stukken ontfutseld, met welke middelen, voor welke belooning? Eerlijk is men er niet aan gekomen. Men zou mogen verwachten dat behalve voor- ook tegenstanders van het accoord hierover verontwaardigd zouden blijken. Maar rustig komt n.b. het christelijk-historische kamerlid Baron van der Feltz den minister vragen of hij niet van meening is dat nu uit de notulen toch (geen woord erover, hoe!) is gepubliceerd, het het nuttigst zal zijn ze in hun geheel openbaar te maken. Op zijn minst was bij deze vragen een opmerking op zijn plaats geweest over de onbehoorlijke wijze waarop die publicatie in zijn werk is gegaan. Zoolang dit ontbreekt, kan de indruk ontstaan dat de steller dezer vragen er zich niet om bekommert, waar de gegevens vandaan komen, en hoe, en de praktijken waarop de publicatie steunt vanzelfsprekend acht. Wie met pek omgaat...! Allereerst vallen andere consequenties ten opzichte van de misdragingen van dit weekblad te verwachten, onderzoek naar de kronkelwegen waarlangs deze publicatie is tot stand gekomen, dan dat men de regeering deze laconiek als een vingerwijzing voor verandering van het regeeringsbeleid aanbeveelt. We mogen gelukkig constateeren, dat de volksvertegenwoordiging bij de Kamerdebatten niet over haar waardigheid heengestapt is en dat deze althans op een hoog peil hebben gestaan. Men zal het daar stellig beneden zich achten om van de onverkwikkelijke methoden van Elzevier voor de bestrijding van het beleid onzer regeering ten aanzien van Indonesië profijt te trekken. Non tali auxilio, heeren tegenstanders die uw wapenen zuiver wilt houden!