De Nieuwe Stem. Jaargang 2

[p. 13]

Verzen
door
G.J. Resink

Drempelwereld⁺

Er lopen door de tropen van de ziel drie lijnen:
de breuklijn, die elk levensevenwicht verhindert;
de strook, waarlangs de aardse zwaartekracht vermindert
en dan die linie van vulkanische domeinen,

waaruit de vloedgolf of het vuur ten dode vlindert
dier onbewuste driften, die ons ondermijnen.
En langs die lijnen beeft en brandt de ziel en zindert
haar droom: in God of in wat schoon is te verdwijnen.

Ik blijf tellurisch trouw aan kraters en aan killen,
die eiland en dolfijn doen rijzen en verzinken
en meteoren 's nachts tot zeesterren verstillen
of aan een winterpool Erebus' top doen blinken.

Maar wordt de graviteit in mijn gevoelens lichter
dan duift of vlamt een vers omhoog:

dan ben ik dichter.

+ In de breuklijngebieden komen veelvuldig aardbevingen voor, als gevolg van de labiliteit van het aardoppervlak.
De strook waar de aardse zwaartekracht minder is dan elders is ontdekt door Prof. Vening Meinesz.
Erebus is de naam van de antieke onderwereld en van de enige vulkaan op de Zuidpool. Voor de gedachtenassociatie is het van belang te weten, dat de Hindoe-Baliërs het dodenrijk in het Zuiden situeren.

[p. 14]

Prelude

A la manière de Claude Debussy

Zijn deze heuvels niet mijn huid,
en is dit water niet mijn geest,
die helder, zonder diepte, sluit
om dit krap eiland van mijn ziel,
die een stuk oerwoud is geweest,
dat uit een vlucht van hemels viel,
maar door de mensen is betreden;
waarin bemind is en geleden,
waarin gebeden is tot goden
en wortels van mijn tederheden
zich voeden uit geliefde doden?

(...Meer van Pendjaloe)

[p. 15]

Fort Vreedenburgh⁺

Het Zuiderkruis staat aan de avondhemel,
zoals het in mijn jeugd stond in de maand
dat het vacantie was: in een gewemel
van sterren hangt het stil en schijnt betraand

en heel veel diepte duistert ver daarachter,
wereld, waarvoor je je voelt opengaan
en die je treurig maakt, maar ook wel zachter:
heelal, waarmee je hart aan hart wil staan.

Doch in dit fort wordt dit gevoel snel enger.
Muren en sterren begrenzen het strenger
dan daarbuiten, waar ik de stad zie gloeien
van een vrijheid, die ik ook blijf verwachten
voor mijn groot land, dat slaapt in één dier nachten,
waarin op heel Java de duifjes bloeien.

+ Vreedenburgh: oud fort in Djokja, door de Japanners gebruikt als interneringskamp; duifjes: witte duifvormige orchideeën, die overal tegelijk één nacht bloeien.

[p. 16]

Djangir⁺

Zij dansen duizend dromen in één nacht,
de dromen van een licht bewogen leven:
hoe men lief kan hebben, hoe men best zacht
mag zijn, maar niet half-zacht, hoe men zich geven

moet, maar nooit helemaal, hoe men wel beven
kan van ontroering, doch, op vorm bedacht,
de hartstocht door een gouden huid moet zeven
tot zweetglans, oogopslag en pradadracht.

Nu zullen dit voor mij wel dromen blijven.
Maar hier neemt één idee in vele lijven
gestalten aan en winnen alle zinnen
het van de zuiverste gedachtengangen:
hier laat, in duizend dansposen gevangen,
de schoonheid zich bloot lijfelijk beminnen.

+ Djangir: moderne Balinese dans, waarbij de zingende dansers en danseressen in een carré zitten; daarbinnen wordt het verhaal gedanst; prada: met bladgoud opgelegd.

[p. 17]

Soeling op Kali Oerang⁺

Voor Adik en Ali Boediardjo

Een hoge soeling fluit
alleen maar voor de maan,
die in het oosten, uit
een streek ver hier vandaan,
bij Klaten in de buurt,
bloemrood is opgegaan,
door 't fluiten aangevuurd.

Zacht ademt dit geluid,
hier fluit een ziel zich uit
en als het is gedaan,
dan staat de witte maan
hoger dan de vulkaan,
die vuren veren ruit.

Die nacht slaapt alles uit,
totdat de morgenmaan
bij 't bergland is gaan staan,
waar Boroboedoer ligt.

Dan komt de loerah uit
een verre dessa aan
en met bezorgd gezicht
zegt hij, dat naar verluidt,
een kind is doodgegaan
die nacht.

+ Kali-Oerang: bergplaats op de helling van de Merapi, van waaruit men uitzicht heeft op de vlakte van het oude Mataram; soeling: fluit; alleen maar is een typisch indicisme; Klatan: plaats in de vlakte van Mataram; ziel: zinspeelt op het besef dat de mens zielstof uitademt; loerah: dorpshoofd; dessa: dorpsgemeenschap;