Kort bestek
De ware reden
De zuiveringsprocedure vertoont op de vele gebieden waar zij moet worden toegepast steeds weer gelijke trekken, tot eentonig wordens toe. Verontwaardigd wordt door gedisqualificeerden van de meest diverse pluimage het verwijt van de hand gewezen, dat zij in vaderlandsche houding in hun ambt of functie zouden zijn tekortgeschoten. Het wordt meer en meer duidelijk, dat zij elk op hun terrein een stuk van het vaderland hebben getracht te redden. Professoren bleven op de bres ten bate van de laboratoria, orkestmusici ten behoeve van de muziekbibliotheek, tooneelspelers om de tooneelcultuur van ons volk op peil te houden, ja ook de studenten die de loyaliteitsverklaring hebben geteekend, leverden daarmede een bijdrage tot behoud van bibliotheken en laboratoria. De Hooge Raad, scherpzinniger dan eenig ander, heeft ons bij monde van een harer leden zelfs ingelicht, dat de aangenomen meegaande houding als afleidingsmanoeuvre waarde heeft gehad, waardoor het verzet der kleine bevolkingsgroep die den strijd illegaal voortzette minder in het oog liep. Toegeven was dus ook een soort bijdrage tot het verzet! Zoo is menigeen voor-het-vaderland-weg op zijn post gebleven, als wij al deze argumenten mogen gelooven, tot behoud van het gemeenebest. HH. verontwaardigden die zoo principieel op Uw stoel zijt blijven zitten in diverse ambten en functies, kunt gij met de hand op het hart verklaren dat de opgegeven reden de ware is en den doorslag gegeven heeft voor Uw houding? Was het niet in de eerste plaats uit vrees voor Uw positie, voor Uw gezin, voor Uw eigen veiligheid? Bijna nooit hoorde men als reden opgeven: ik was bang voor de Duitschers en hun terreur. Daar zwijgt men liever over. En toch is de erkenning van die vrees op zichzelf beschamender dan een daarvoor geschoven motief, dat, al of niet bewust, de ware reden dekken moet en de zaak mooier wil doen schijnen dan zij is?
| |
nu vaste normen voor arrestatie en detineering gesteld. Het voorarrest is aan regels onderworpen die dicht aansluiten bij de gebruikelijke rechtspleging. Er zal een aanvang gemaakt worden met de schifting der gedetineerden naar graad van hun vergrijp tegenover het vaderland, en daarmede zal ook de onderlinge nadeelige beïnvloeding verminderd kunnen worden. Ook vrijlatingstermen zullen nu na onderzoek in beperkte mate in aanmerking worden genomen. Daarmede zijn wij een eind weegs in de richting van het herstel van normale rechtsverhoudingen opgeschoten. Maar er blijft een groot onopgelost probleem: wat moet er gebeuren met dat groote deel dier gevangenenmassa die na korter of langer tijd, in tegenstelling tot de voorgoed of voor vele jaren buiten de maatschappij geslotenen, hierin weder zullen moeten terugkeeren? Die terugkeer is, wat een belangrijk gedeelte van hen betreft, onvermijdelijk en noodzakelijk, vroeg of laat. Maar dit zal alleen dan zonder schade kunnen gebeuren, wanneer hun terugkeer doelmatig is voorbereid, d.w.z. nadat zij weer zoo geschikt mogelijk zijn gemaakt voor de samenleving en nadat deze erop is voorbereid hen weder in zich op te nemen. Dat eischt een doelbewuste vorming, naar weerszijden, maatschappelijke scholing der gedetineerden door daartoe werkelijk bevoegde en begaafde krachten, een principieel en met tact toegerust reclasseringskader, speciale werkkampen als sluis voor bedoelden terugkeer, en, aan den anderen kant, ook voorbereiding van de publieke opinie voor het weer opnemen van al of niet voorwaardelijk hiertoe geschikt bevonden ex-gedetineerden. En bovenal een grondige heropvoeding der kinderen van gedetineerden. Alleen dan zal dit groote brok verteerd kunnen worden. Onverteerd kan het niet blijven!
| |
Aan dit nummer werkten mee:
| Bertus Aafjes, geb. 1914, dichter o.a. van Gevecht met de Muzen, Het Atrium der Vestalinnen. |
| D.A.M. Binnendijk, geb. 1902, referendaris voor kunstzaken te Amsterdam, voorheen red. Vrije Bladen, thans red. Centrum, dichter en essayist. |
| Prof. Dr. N.A. Donkersloot (Anthonie Donker), geb. 1902, hoogleraar Nederl. letterk. aan de Univ. van Amsterdam, voorheen red. De Stem, thans red. Critisch Bulletin, dichter en essayist. |
| Prof. Dr. P. Geyl, geb. 1887, hoorleraar geschiedenis Londen en thans Utrecht, voorheen buitenl. correspondent, publiceert op gebied van vaderlandse en algemene geschiedenis. |
| Prof. Dr. J.P.B. de Josselin de Jong, geb. 1886, hoogleraar volkenkunde te Leiden, kenner van Indonesië, voorzitter Vereenig. Nederland-Indonesië. |
| Top Naeff (Mevr. A. van Rhijn-Naeff), geb. 1878, publiceerde verscheidene romans en novellen en schreef toneelcritieken. |
| Dr. O. Noordenbos, geb. 1896, bibliothecaris, thans redactie-secretaris E.N.S.I.E., publiceert op cultuurhist. gebied. |
| Prof. Dr. H.J. Pos, geb. 1898, hoogleraar wijsbegeerte aan de Univ. van Amsterdam, was voorzitter Comité van Waakzaamheid van anti-nationaalsoc. intellectuelen, publiceert op het terrein van taalwetenschap en wijsbegeerte. |
| Prof. Dr. J.M. Romein, geb. 1893, hoogleraar geschiedenis aan de Univ. van Amsterdam, voorheen journalist en part. docent, publiceert op terrein van algemene, vaderlandse en cultuurgeschiedenis. |
| Koos Schuur, geb. 1915, redacteur Het Woord, dichter o.a. van Novemberland. |
| S. Tas, geb. 1905, redacteur van Het Parool, publiceert over politiek en litteratuur. |
| S. Vestdijk, geb. 1898, red. Centaur, aanvankelijk arts, publiceert talrijke romans, verzenbundels en essays. |
| Theun de Vries, geb. 1907, red. De Vrije Katheder, voorheen bibliothecaris en journalist; is romanschrijver, dichter en essayist. |
|
|
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd