De Nieuwe Stem. Algemeen onafhankelijk maandblad der jongeren

[p. 73]

Open brief aan de redaktie

Ach, redaktie, ik ben wel een zeer onbeheerste driftkop. Nog heb ik uw, ons tijdschrift geen uur in huis, nòg heb ik slechts gebladerd, gesnuffeld, òf de geestdrift, de hartstocht golft me in warme bloeddrang naar 't hoofd.

Mag ik eens een onfatsoenlike vraag doen?

Hebt gij, redaktie, wel eens een klein naakt jongetje gezien? Zoo 'n klein baasje van een half jaar? Jà. Dan kunt gij beseffen mijn grote levensvreugd, als ik u vertel, dat........

Welnu dan, 't is vandaag mijn historiese Zondag. Waarom? Voor een half uurtje bracht de post (voor mij in m'n buurtschap van Overijselse boeren een dageliks evenement, die post) De Nieuwe Stem. Wij, mijn vrouw en ik, hebben naar dat eerste nummer gehunkerd, uitgekeken zeven dagen lang.

..'t Wàs er! Zenuwachtig de band er af, uiterlik en innerlik gauw geïnspekteerd, en toen aan 't lezen van 't ‘Kort Inleidend Woord.’

Dat las ik hardop, want mijn vrouw moest het horen.

Maar ondertussen lag daar voor me, eventjes verder dan D.N.S., ons kleine naakte jongetje, dat de grote morgenbeurt kreeg.

Belangrijk? Voor u of uw tijdschrift? Och nee, ik weet dat. Maar 't was een kort moment van hevige levensvreugd, ten dele aan u te danken. Nog meer! Mijn zoon is een oproerig element. Voor hem verschijnt slechts D.N.S. een twintig jaar te vroeg. Zodat hij mij 't voorlezen van uw inleidend woord trachtte onmogelik te maken, door zijn mening tegelijk met de uwe te verkondigen. Netjes? Mijn zoon is niet netjes. Maar nu ter zake.

Dat inleidend woord van u is een lelike streep door een tevoren door mij opgemaakte rekening. Wat toch is 't geval? Ik heb, sinds ik hoorde dat D.N.S. tòch kwam, voortdurend de betekenis, de invloed, de rol en de bestemming van D.N.S. overdacht, ik beken: geestdriftig overdacht.

Ik schreef 't al: ik ben onbeheerst-driftig, dus beging ik een stommiteit. Die nu gewroken is door uw inleidend woord. Ik schreef n.l. een Open Brief aan u, lang vóór ik uw eerste nummer kreeg. Ik ontvouwde daarin het plan, dat D.N.S. ten uitvoer zou kunnen brengen, ondanks de waarschuwing van m'n vrouw, die met vrouwelike scherpte uw voorwoord voorzag.

Ach! wie luistert, als-ie bezig is met Wereldhervorming, nog naar z'n vrouw?

Stel u voor, dat Lenin en Trotsky, Wijnkoop en Kruyt, door hun vrouwen (zijn ze getrouwd?) gewaarschuwd, toch vooral geen kou te vatten -

[p. 74]

‘doe een das om David, vóór je naar de revolutie gaat!’ - stel u voor, dat deze mannen in dit krakende wereldtijdvak (laat 't maar drukken, letterkundig redakteur), naar dergelike vrouwentaal zouden luisteren.

Ik luisterde dus evenmin. Ik schrééf!

Maar àch! wàt heb ik nu nog te zeggen, aan u en de lezers? 't Is geen nieuws meer en een oud geluid in De Nieuwe Stem? Tòch schrijf ik. Maar alle verantwoordelikheid daarvoor rust op m'n zoon en.... zijn wieg.

Want, redaktie, gij kunt niet beseffen, in welk een nauw verband die twee tot uw tijdschrift staan. Is niet uw tijdschrift de wieg, waarin onze jonge gedachten als zuivere kinderkens liggen.... te spartelen (nu ja, 't moet maar!)? Soms komt er eentje, die een oude, nètte heer terdege in de haren grijpt, en zijn goed-fatsoenlik hoofd eens dwaas schudt als een rammelaar. Dàn eentje, die met 'n kinderlike schop (hij schopt stevig, mijn jongen!), wat 'm hindert uit de weg ruimt. Dan een ander die met kraaiende pret de schone vreugden des stoffeliken levens bejubelt. Dan eentje, die met vierkant getrokken lipje zijn smarten uitsnikt.

De inhoud, redaktie, moet zijn als 't gezicht van mijn jongen. Kènt gij een kindergezicht? Niet; snelt dan gedrieën naar mijn gastvrije woning en ziet hem, mijn zoon! Dat is noodzakelik voor uw redaktionele taak.

Want: zóó als kinderogen de wereld aanschouwen, zóó bezien uw artikels dit kleine Heelal. Verwonderd, verheugd, met gefronste wenkbrauwen om wat niet deugt, nat van tranen en vol lichte glans, 't wisselt staag en vlug. En, als zijn bekje naar de moederborst, zo hongert uw tijdschrift naar de uiting van 's Werelds Vreugd en Schoonheid. Uw tijdschrift, redaktie, moet zijn als grijpende kinderhandjes. Grijpen wil hij naar vader's haar en naar 't licht. Prakties politikus en dromend idealist, grijpend naar 't nu te verwerkenliken verlangen en naar 't onbereikbare licht, zo staat uw tijdschrift in ons jonge leven. Als de rammelaar van dit kereltje, zo moet uw tijdschrift zijn. Want hoor, sòms, in een goeie bui, rammelt hij ons wakker, midden in de nacht. Zo gij! In volle duisternis een helder geklank. Wordt wakker, gij die slaapt!!

Ziezo: tot zover las ik het voor aan mijn vrouw. En, wat ik geschreven zou hebben, ook al had zij 't niet gezegd (ik ken haar, zoals ik 't ganse wereldraadsel doorzie), dat schrijf ik ook, nu ze 't wèl heeft gezegd: ‘toe jonge, nou is 't uit hê? nou hoeft er niets meer bij!’ Zo is ze, nuchter als een geheelonthoudster, scherp als een scheermes. Want ze ziet het aan m'n rode kop, dat ik nu nog niet klaar ben. Welnee, hoe zou ik? Heel netjes krabbel ik de redaktionele streep uit mijn rekeningetje, knoei er wat andere cijfers in en bied met 'n onnozele snoet, alsof ik geen kwaad vermoed, m'n brief aan ter plaatsing.

Want, als een jong revolutionnair èn socialist meen ik nog iets te moeten zeggen.

Ach, de dwazen, die mij nu dadelik zien staan met zwaard en dolk en puntige kogels, als een twede Davidj Leninowitsj Wijnkofski.

Voor u is revolutie dus slechts moord en doodslag? En socialist is hetzelfde als aanvoerder of soldaat in een leger van rode moordenaars? Het zij zo. En stellig is het een uitwas van revolutionnair socialisme.

[p. 75]

Maar hierover niet meer. Wat is, kortaf, mijn doel? Een oproep tot een Socialistiese Broederschap der Jongeren.

Ai! wat een woord. Ai! wat een luchtkasteeltje! Stel u gerust. Ten eerste: geen broederschap van kolonisten, geen tweede Walden. Ten tweede: geen onbeperkte eenheid van gedachten, of sentimenteel elkaar uit broederlike liefde gelijk gaan geven.

Maar dit:

dat wij, als revolutionnaire socialistiese jongeren in àl onze verscheidenheid één grondslag gemeen hebben: een diep verlangen naar Eenheid.

Velen onzer zijn lid van een der vele rode organisaties, en staan daar midden in de soms vertwijfeling wekkende tweedracht, waarmee die organisaties, die allen streven naar een nieuw staatkundig en maatschappelik stelsel, elkaars macht verzwakken.

Nederland en 't buitenland, beide leveren ons droevige voorbeelden te over. Gij kunt hier kiezen tusschen S.D.A.P., S.D.P., S.P., enz. enz. Deze scheiding, dit uiteenvallen in grote en kleine brokstukken is, behalve een principiëel uiteengaan, ook 't werk van mensen en menselike hartstocht,

Wie onzer durft geloven, dat alleen principes b.v. de tegenstelling Troelstra-Wijnkoop beheersen?

Maar wij, als jongeren, wij staan hier onder de druk van de tweespalt der ouderen.

Maar wij, als jongeren, die de persoonlike vetes niet zo scherp voelen als de ouderen, want wij stonden buiten him eerste twisten, wij hunkeren naar een zuivere uiteenzetting van beide richtingen en wij staan milder tegenover hetgeen hen verdeelt.

En wij, juist wij, kunnen daarom vragen uit de diskussies weg te laten al wat persoonlik is en zelfs maar uit de verte wijst op ‘verraad’ en ‘bedrog.’

Eenheid bij de socialisten van Nederland?! Maar eerst Mevr. Roland Holst, toen Enka, ze trokken uit de S.D.A.P. Toch meen ik nòg, dat in deze grootste organisatie deze vrouwen haar oppositie moesten voeren.

Eenheid! nee, wij zijn niet wijzer in taktiek dan onze grote voorgangers, en zelfs nu reeds, bij m'n oproep, besef ik, dat Eenheid van principes, vooral Eenheid van Organisatie, niet in àlle gevallen mogelik of wenselik is.

Maar wij, die niet verbitterd en bedroefd, vol haat en persoonlike wrok staan door oude herinneringen, wij hebben juist een kans, een betere, dan de ouderen, en dit, dit juist legt ons een zware verantwoordelikheid op. En minstens wel de taak, bij al ons streven, als één onzer grootste idealen dit zoeken naar Eenheid duidelik voor ogen te houden.

Nu sluit dit gans niet uit een scherpe belichting van hetgeen ons verdeelt. Ook wij, met ons jonger en daardoor spontaner gevoelsverlangen naar Eenheid, ook wij vragen geen verdoezeling van verschillen. Bewust, sterk in kennis, wetend wat ons scheidt, zoeken we naar dàt, wat ons vereent.

Dit zoeken, dit waarachtige streven naar Eenheid, dit moet ons richtsnoer zijn.

En als een licht voor ons op dit wel moeilike pad, zien we de grote

[p. 76]

figuur van Jean Jaurès, in wiens korte levensbeschrijving door Rappoport zo sterk uitkomt zijn allesbeheersend verlangen naar Eenheid.

Sterk in kennis, van hetgeen ons scheidt.

Maar wat weet de doorsnee-jongere van al die rode richtingen, wier aantal hem slechts verbijstert? En waarover zijn partijblad (àls hij reeds koos, gelijk ik zèlf) hem slechts eenzijdig inlicht, meest door slechts krities te vermelden, wat dwaze of gevaarlike uitwassen zich bij de anderen vertoonden.

Eenheid, ook buiten onze grenzen. Wat ons niet raakt? Eenheid, voor de gehele internationale, een grootse Eenheid van vele, toch zelfstandige, vrije onderdelen.

Een vizioen van rode machtsontwikkeling in samenwerking van al wat rood is. Zie Duitschland, Frankrijk, Rusland.

Een splitsing in meerderheids- en minderheidssocialisten (maar in Beieren, nu ik dit schrijf, een samengaan van beiden, bij de uitroeping van de socialistiese republiek).

Maar Rusland en de socialistiese Eenheid. Een socialistiese versplintering, een socialistiese burgeroorlog, met volle gevangenissen, overvol van roden, daar door een rode regering in geworpen, met talloze doodgeschoten socialisten, mannen èn vrouwen, die vroeger tot in Siberië hun rode propaganda moesten boeten, en die nu door een rode regering worden gedood.

Onthutst en bedroefd staan wij er bij, met de felle schettering in onze oren: Eenheid een utopie.

En toch! en toch! wij zijn nog jong en leerden ook vele lessen van die ons voorgingen. En in ons leeft een sterk verlangen. Wij vermoeden zelfs in Rusland bij de Bolsjewiki niet alleen een drang tot moorden. Daar moet wat dieper oorzaak werken. Daar is een socialisties pogen; daar is een rode tragedie. Daar is een noodlot voor de roden, sterker dan zij en niet te voorzien bij de inzet van de revolutie. Wij willen kennis ook hier, vooral hier. De lessen van de ouderen voorkomen de fouten der jongeren.

Zo is mijn oproep dan geschied. En leeft het in uw harten en werkt het in uw hoofden, dàt, vooral dàt, wat ik schreef over Eenheid, dan ziet gij óók de Socialistiese Broederschap der Jongeren, een sterke macht, een diepe kennis, met veel verschil der delen, maar èèn gemeenschappelik doel: de socialistiese maatschappij.

Och redaktie, ik was wat onbeleefd. Ik schreef aan u en sprak uw lezers aan. Maar liefde voor 't socialisme bij u en mij, doet veel vergeven. Gij knipoogt met 'n: ‘'t is goed zo, ouwe jongen.’

't Beste dan,

S. Rijfkogel.

Juist, beste kerel, zo is 't. (Red.)