|
| |
Gemengde berichten
Jaarvergadering 2007
De volgende jaarvergadering zal worden gehouden op zaterdag 2 juni 2007 in de Lokhorstkerk, Pieterskerkstraat 1 te Leiden. Aanvang 10.30 uur. Het Leidse Academiegebouw wordt in die periode gerestaureerd, zodat voor één keer moet worden afgeweken van de vertrouwde locatie.
| |
Oproep aan onze auteurs
Nadat eind vorig jaar de digitalisering van alle Jaarboeken van de Maatschappij afgerond is, heeft het bestuur van de Maatschappij nu het plan opgevat om ook alle nummers van het Nieuw Letterkundig Magazijn te laten digitaliseren. Evenals het Jaarboek kan het Magazijn integraal raadpleegbaar en doorzoekbaar gemaakt worden via de website www.dbnl.org van de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren. De redactie van het Magazijn schaart zich graag achter dit plan en hoopt dat de auteurs die door de jaren heen aan ons blad meegewerkt hebben dat eveneens doen. Auteurs die evenwel bezwaar hebben tegen digitale herpublicatie van hun bijdrage(n), worden opgeroepen dit per brief of per e-mail kenbaar te maken aan de redactie. Contactgegevens staan vermeld aan de binnenzijde van het omslag.
| |
Lintje voor Leo van Maris
Op 24 mei heeft dr. L.L. van Maris in het stadhuis van Leiden uit handen van burgemeester H.J.J. Lenferink een koninklijke onderscheiding ontvangen. Leo van Maris, zoals veel lezers hem zullen kennen, is benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Tijdens de uitreiking werd toegelicht dat deze benoeming uitdruk- | |
| |
king geeft aan de waardering voor de belangrijke rol die Van Maris al twintig jaar speelt als secretaris van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde. Het is een bestuursfunctie die veel werk met zich meebrengt. Zo bereidt Van Maris bestuursen ledenvergaderingen voor, zorgt hij voor de continuïteit van de werkzaamheden van de commissies van de Maatschappij en is hij nauw betrokken bij de organisatie van de toekenning van de prijzen die de Maatschappij periodiek verleent. Voorts werd gememoreerd dat Van Maris van 1993 tot 2000 secretaris is geweest van het Genootschap Belle van Zuylen. Leo van Maris (1934) is verbonden geweest aan de Vakgroep Frans van de Leidse Faculteit der Letteren en vertaalde werk van onder anderen Belle van Zuylen, Jean-Jacques Rousseau en de gebroeders De Goncourt.
| |
Nieuwe leden
Hieronder volgen de namen van de kandidaten die in het voorjaar van 2006 zijn gekozen als nieuw lid.
| dr.André Beening |
| dr. Jeroen F. Benders |
| mw. dr. I.E. Biesheuvel |
| P.Y.J. Boersma |
| dr. Marc Boone |
| Pieter Boskma |
| dr. Willem J. Botha |
| Matthijs van Boxsel |
| Martin Bril |
| dr. Th. Brocades Zaalberg |
| T.J.A. Broers |
| Tsead Bruinja |
| Paul Dijstelberge |
| mw. dr. Mineke van Essen |
| mw. dr. Louise O. Fresco |
| A.M. Geerts |
| dr. Jan Gielkens |
| mw. mr. Lilian Y. Gongçalves-Ho Kang You |
| dr. Edward Grasman |
| mw. dr. J.A. Groenland |
| dr. W.J. Hanegraaff |
| mw. dr. Annette C. Hemmes-Hoogstadt |
| dr. Rijcklof Hofman |
| mw. dr. Aukje G.H. Holtrop |
| mw. Ingrid Hoogervorst |
| mw. dr. G.C. (Greddy) Huisman |
| dr. Frans Willem Korsten |
| dr. Menno Lievers |
| Mathieu Lommen |
| dr. Johann Lodewijk Marais |
| dr. Peter Jan Margry |
| mw. dr. Olga van Marion |
| dr. R. Molin |
| dr. Jos Muyres |
| R.W.H. Ohlsen |
| dr. Frank Okker |
| Tonnus Oosterhoff |
| mw. M.M. van Oostrom |
| mw. dr. H. Piersma |
| dr. Jürgen Pieters |
| Mark Pieters |
| dr. S. van der Poel |
| dr. C.W.C. Reijnen |
| mw. Anneke Reitsma |
| dr. K. Rymenants |
| dr. Paul Schneiders |
| dr. T. Sintobin |
| mw. Albertina Soepboer |
| dr. L. Spruit |
| mw. Lucienne Stassaert |
| Pieter Steinz |
| C.F. de Stoppelaar |
| Arie Storm |
| mw. Gelly Talsma |
| mw. dr. Milja van Tielhof |
| mw. dr. Stéphanie Vanasten |
| dr. Bert Vanheste |
| mw. Ingeborg Verheul |
| dr. W.J. Veraart |
| mw. dr. Rietje van Vliet |
| dr. H. Wals |
| dr. J.P. Westgeest |
| Tommy Wieringa |
| mw. dr. Jolande Withuis |
| mw. W.C.M. Wüstefeld |
| |
Multatuli-poszegel op initiatief van de Maatschappij
In het vorige Nieuw Letterkundig Magazijn viel te lezen hoe de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde met succes heeft deelgenomen aan een postzegelverkiezing van tpg Post. In 2004 diende het bestuur van de Maatschappij een voorstel in bij tpg Post om een serie postzegels uit te brengen met bekende Nederlandse romanfiguren. Dat voorstel werd welwillend in ontvangst genomen, waarna het bestuur een jaar lang niets meer hoorde. In de herfst van 2005 organiseerde tpg Post een verkiezing waarbij het publiek een keuze kon maken uit vijftien ingebrachte voorstellen voor nieuwe postzegels. De vijf voorstellen met de meeste stemmen zouden worden uitgevoerd. Aanvankelijk leek het voorstel van de Maatschappij niet de topvijf te halen, maar nadat de secretaris alle leden van wie een e-mailadres bekend was had opgeroepen om hun stem uit te
brengen, haalde het voorstel van de Maatschappij met 6,94% toch nog de vijfde plaats, achter Elvis Presley (22,8%), de Orde van Vrijmetselaren (22,0%), Sesamstraat (7,8%) en de Streektalen (6,96%).
Elk winnend voorstel is vertaald naar een postzegel die in tweevoud, samen met de vier andere gerealiseerde voorstellen, is uitgebracht op een velletje van tien zegels, getiteld ‘De keuze van Nederland’. De vraag was nu welke romanfiguur op de zegel van de Maatschappij zou moeten prijken. tpg Post suggereerde Dik Trom, maar daar wilde het bestuur niets van weten. Het heeft toen voorgesteld om een foto van Multatuli te kiezen, en wel die waarop hij poseert als Sjaalman. In de enquête die de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren in 2002 onder de leden van de Maatschappij heeft gehouden, is Multatuli immers als belangrijkste Nederlandse auteur uit de bus gekomen en Max Havelaar als belangrijkste werk uit de Nederlandse literatuur.
De nieuwe zegels zijn vormgegeven door grafisch ontwerper Anthon Beeke. Hij stond voor de opgave de diverse onderwerpen zo herkenbaar mogelijk te representeren. Beeke: ‘Het was niet gemakkelijk. Je moet de boodschap helder krijgen op een klein oppervlak. Beheersing is geboden, oftewel: zo weinig mogelijk afbeelden.’ Bij de aan Multatuli gewijde zegel heeft Beeke zich beperkt tot het bekende Sjaalmanportret en het citaat ‘Ik groet u allen zeer’. Het zijn de woorden waarmee de hoofd-
Chantal Keijsper toont de nieuwe postzegel aan Floor Kist, voorzitter van de Maatschappij. Bestuurslid Kurt De Belder kijkt toe.
| |
| |
persoon van Max Havelaar zich in het achtste hoofdstuk richt tot de hoofden van Lebak. Het is overigens niet de eerste keer dat Multatuli met een postzegel wordt geëerd. In 1987, honderd jaar na zijn overlijden, gaf de ptt een zegel uit met zijn portret en het citaat ‘De roeping van de
mens is mens te zijn’.
De nieuwe Multatuli-zegel werd gepresenteerd op 1 juni jongstleden tijdens een bijeenkomst in de Universiteitsbibliotheek Leiden. Namens het bestuur nam Chantal Keijsper een forse uitvergroting van de zegel in ontvangst uit handen van Seval Tasan-Abiha van tpg Post.
| |
Vijftiende Bert van Selm-lezing: rondtrekkende boekenverkopers
Op dinsdag 5 september 2006 vindt de vijftiende Bert van Selm-lezing plaats met de voordracht die Jeroen Salman zal houden onder de titel Ontmoetingen met rondtrekkende boekverkopers.
In deze lezing zal de spreker met behulp van egodocumenten,beeldmateriaal en andere bronnen een beeld schetsen van de achtergronden, motieven en werkwijzen van ambulante boekverkopers in de achttiende en negentiende eeuw. Archivalia mogen dan relatief schaars zijn, op contemporaine schilderijen en prenten is deze beroepsgroep opvallend vaak aanwezig. Mits kritisch gebruikt werpt dit iconografische materiaal een interessant licht op de handel in drukwerk in de publieke ruimte: pleinen, bruggen, straten, sluizen en markten. Daarnaast beschikken we over enkele egodocumenten die de ambulante boekhandelaren zelf aan het woord laten. Deze geschriften geven inzicht in de belevenissen, handelspraktijken en overlevingsstrategieën van enkele markante straatverkopers. Hoe zagen tijdgenoten deze rondtrekkende boekverkopers en hoe zagen marskramers en omlopers zichzelf? Het zijn deze vragen die de rode draad van deze voordracht zullen vormen.
Dr. Jeroen Salman studeerde geschiedenis in Leiden en promoveerde in 1997 op het proefschrift Populair drukwerk in de Gouden Eeuw. De almanak als handelswaar en lectuur, waarvan in 1999 de handelseditie verscheen. Voor zijn boek ontving hij de Menno Herzberger Aanmoedigingsprijs 2002. Vanaf 1997 is hij verbonden aan de Universiteit Utrecht, waar hij als postdoc onderzoeker, universitair docent en
knaw-fellow onder meer onderzoek deed naar kinderliteratuur in de achttiende eeuw en uitgeversstrategieën en populaire literatuur in Nederland in de periode 1600-1800. Sinds 2005 leidt hij het nwo-Vidi-project ‘The pedlar and the dissemination of the printed word’. Hij is secretaris van de Nederlandse Boekhistorische Vereniging.
Studenten, docenten, alumni van de Opleiding Nederlandse taal en cultuur, vakgenoten en alle andere belangstellenden worden van harte uitgenodigd deze lezing bij te wonen. De lezing vindt plaats in zaal 011 van het Lipsius-gebouw, het vroegere Centraal Faciliteitengebouw (gebouw 1175), van het Witte Singel/Doelencomplex te Leiden en begint om 16.15 uur. Aansluitend wordt in het restaurant een drankje geschonken. De toegang is vrij. Voor nadere informatie: secretariaat van de Opleiding Nederlandse taal en cultuur, tel. 071-5272604.
De vijftiende Bert van Selm-lezing zal worden uitgegeven door de Stichting Neerlandistiek Leiden in samenwerking met De Ammoniet en zal verschijnen op 5 september 2006. U kunt in het bezit komen van een of meer exemplaren door € 11,00 (of een veelvoud daarvan) over te maken op postbankrekening 3881447 van de Stichting Neerlandistiek Leiden te Leiden onder vermelding van ‘Vijftiende Bert van Selm-lezing’. Voor abonnees en leden van de alumnivereniging Siegenbeek bedraagt de prijs € 10,25. De bestelling is op 5 september na afloop van de lezing af te halen of zal na die datum worden toegezonden.
U kunt de Bert van Selm-lezing steunen door abonnee te worden. Indien u dat wilt, kunt u dit kenbaar maken door op uw overschrijvingskaart het woord ‘abonnee’ te vermelden. U krijgt dan met ingang van dit jaar automatisch elk jaar een uitnodiging voor de lezing toegestuurd en u verzekert zich van een exemplaar van de gedrukte tekst, tegen voordeelprijs. Dit ligt op de dag van de lezing voor u klaar of het wordt u toegezonden (vergezeld van een rekening).
| |
Bilderdijk 1756-2006
Op 7 september 2006 zal het 250 jaar geleden zijn dat Willem Bilderdijk werd geboren. Een van de merkwaardigste figuren uit onze cultuurgeschiedenis: bewonderd als dichter, gehaat als reactionair die zich keerde tegen de geest van zijn eeuw en mede daardoor juist zo inspirerend heeft gewerkt, en geliefd bij een kleine schare vertrouwelingen. De ‘grote ongenietbare’, zoals Huizinga hem noemde, liet niemand onverschillig. Hij was een romanticus, die zich op aarde niet thuis voelde. Behalve dan misschien in Leiden, waar zijn loopbaan als dichter begon, waar hij een gelukkige studententijd doorbracht en waar hij later een kleine, maar invloedrijke groep leerlingen om zich heen verzamelde. Hij was erelid van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, die een omvangrijke collectie Bilderdijkiana bijeenbracht. Deze wordt bewaard in de Leidse universiteitsbibliotheek, waar van 7 september tot 27 november een tentoonstelling over Bilderdijk en Leiden te zien zal zijn. Ter gelegenheid daarvan verschijnt het boek ô Bloem der steden. Bilderdijk en Leiden, geschreven door Rick Honings, dat tevens dient als catalogus bij de expositie.
De tentoonstelling wordt op 7 september 2006 geopend met een feestelijke bijeenkomst in het Lipsius-gebouw aan de Leidse Doelensteeg. De bijeenkomst begint om 15.30 uur met een presentatie over Bilderdijk en Leiden door Peter van Zonneveld. Daarna volgt een vraaggesprek met Lesley Monfils, die een omvangrijke analytische bibliografie van Bilderdijk samenstelde. Hierop zal de auteur van Bilderdijk en Leiden, Rick Honings, het eerste exemplaar aanbieden aan Joris van Eijnatten, de voorzitter van de Vereniging ‘Het Bilderdijk-Museum’. Na diens dankwoord zal aan Bilderdijk een bloemenhulde worden gebracht bij Rapenburg 37, waar hij van 1819 tot 1823 heeft gewoond en gewerkt. Vervolgens kan men de tentoonstelling gaan bezoeken in de universiteitsbibliotheek, waar ook een receptie wordt gehouden.
| |
| |
Alle leden van de Maatschappij worden van harte uitgenodigd bij deze Bilderdijkmiddag aanwezig te zijn. De toegang is gratis; men wordt echter wel verzocht zijn komst te melden bij Kasper van Ommen (ommen@library.leidenuniv.nl).
De presentatie van de door Lesley Monfils samengestelde bibliografie zal plaatsvinden op 6 september 2006 in de Studiezaal Handschriften & Oude Drukken van de Bibliotheek van de Vrije Universiteit, De Boelelaan 1105, Amsterdam. Aanvang 15.00 uur. Ook daar zijn belangstellende leden van de Maatschappij van harte welkom.
Nadere informatie bij de secretaris van de Vereniging ‘Het Bilderdijk-Museum’, Marinus van Hattum, 020-6454368, of bij: www.bilderdijkmuseum.vu.nl.
| |
Jaarboek voor Nederlandse Boekgeschiedenis
Op 3 juni 2006 vond in het Bijbels Museum te Amsterdam de jaarlijkse ledenvergadering plaats van de Nederlandse Boekhistorische Vereniging. Tijdens deze bijeenkomst werd het dertiende Jaarboek voor Nederlandse boekgeschiedenis gepresenteerd. Dit Jaarboek (240 pagina's, geïllustreerd) bevat elf artikelen en twee recensies:
| - Theo Clemens, ‘Met dank aan de censor. De informatieve waarde van precensuursporen in katholiek drukwerk uit de Nederlanden’ |
| - W.C.M. Wüstefeld, ‘Boeken, brieven, charters en manuscripten. De verzameling Van Sypesteyn’ |
| - IJnte Botke en Gerda C. Huisman, ‘Boeken maken de man. Het gedrukte oeuvre (1698-1716) van Wibrandus de Geest, schilder, schrijver en toneelspeler’ |
| - Gerrit Verhoeven, ‘Een adellijke lezer op Grand Tour. Microgeschiedenis aan de hand van liet reisverslag van Corneille van den Branden, heer van Reet (ca. 1713-1715)’ |
| - Lesley Monfils, ‘Bilderdijks debuut in losse bladen; Mijn verlustiging (1779). Een bibliografische zeldzaamheid’ |
| - Louis Saalmink, ‘Door bevordering van deszelfs verspreiding. De populariteit van Van Alphen, Goeverneur en Heije’ |
| - Louis Ph. Sloos, ‘Een koning met liefde voor het boek. De bibliotheek van Lodewijk Napoleon’ |
| - Harry van der Laan, ‘De uitgeverij in de negentiende eeuw. Over de leveranties van Nederlandse boekverkopers aan boekhandel Van Benthem & Jutting in 1809, 1850 en 1890’ |
| - Ton Bolland, ‘Van wederverkoper tot uitgever. Henricus Hövekers fonds van 1833 tot 1843’ |
| - Jos A.A.M. Biemans, ‘De kerkhistoricus Willem Moll (1812-1879) als verzamelaar van Middelnederlandse handschriften. Over codicochirurgie en de reconstructie van de vorm’ |
| - Sjoerd van Faassen, ‘P.N. van Eyck en de vormgeving van zijn bundel Opgang (1918)’ |
| - W.P. Gerritsen, ‘David McKitterick en de trage revolutie’ |
| - Ad Leerintveld, ‘Steden, boeken en stedelijke boekgeschiedenis’ |
Voor € 25 kunt u lid worden van de nbv en ontvangt u het Jaarboek en uitnodigingen voor ledenvergaderingen en overige activiteiten. Het lidmaatschap staat open voor iedereen. Voor studenten geldt een contributie van € 15. Instellingen en bibliotheken kunnen zich voor € 35 op het Jaarboek abonneren. U kunt zich opgeven als lid door een berichtje te sturen naar de secretaris: Elisabeth Meyer, Cornelis van Alkemadestraat 37,1065 ab Amsterdam, email: e.meyer@th.vu.nl
| |
Voorintekening Nieuwe kunst
Het werkmateriaal dat Ernst Braches in de jaren zestig bijeenbracht als fundament voor Het boek als Nieuwe Kunst (1973)/ Nieuwe Kunst en het boek (2003), is in 1973 aan de
Maatschappij der Nederlandse Letterkunde te Leiden overgedragen. De verzameling leidde daar in de Universiteitsbibliotheek dertig jaar lang als collectie B of collectie ‘Braches’ een sluimerend bestaan. Eind 2003 bereikte de samensteller het verzoek zich te willen inzetten om de museale collectie te doen ontwaken.
Nu, na twee jaar belangeloos aan het project gewerkt te hebben, heeft Braches dit afgesloten met de publicatie van een documentatie over de toegepaste grafiek van alle kunstenaars die in de collectie B resp. Nieuwe Kunst en het boek (2003) vertegenwoordigd zijn. Die documentatie is niet tot het Leidse bezit beperkt gebleven. Vele bibliotheken en musea in Nederland hebben zich ingezet om het werk zoveel mogelijk te verrijken. Dankzij die brede inbreng is de documentatie de eerste bescheiden opzet ruimschoots ontgroeid. Het monumentale werkboek biedt nu, zeer rijk geïllustreerd, een weelde aan gegevens over alle mogelijke gebruiksgrafiek door kunstenaars als Berlage, Dijssel hof, De Bazel en vele anderen.
Een onmisbaar handboek met een uitgebreide index.
Ernst Braches, Nieuwe Kunst. Toegepaste grafiek Documentatie. Uitgeverij De Buitenkant, 21 × 29,7 cm.pod, 1100 pagina's, circa 2600 zwart/wit-illustraties, 3,7 kilo, genaaid gebrocheerd, € 105, -- (dit is incl. € 10 verzendkosten)
U kunt intekenen door overmaking op rek.nr. 1781409 t.n.v. De Buitenkant Amsterdam, o.v.v.Nieuwe Kunst.
|
|
Auteursrechtelijk beschermd