Bij de dood van Boudewijn Büch (1948-2002)
Kees Thomassen
De op zaterdag 23 november 2002 overleden Boudewijn Büch kan met de volgende trefwoorden gekarakteriseerd worden: dichter, schrijver, verzamelaar, reiziger, bibliofiel, Goetheaan, melancholicus, rock-'n'-roll-specialist.
Bleef Büch een aantal van zijn passies zijn leven lang fanatiek najagen, dichten en schrijven boetten in de loop der jaren aan belang in, hoewel hij over succes niet te klagen had. Het radicaalst ging dat met het dichten. Van de ene op de andere dag besloot hij geen gedichten meer te publiceren; uit wat hij nog in portefeuille had, mochten redacties van schoolkrantjes vrijelijk putten. Van zijn romans is De kleine blonde dood (1985) veruit de bekendste geworden, mede door de film die naar het boek vervaardigd werd. Maar ook Links! (1986), zijn hilarische roman over het leven in een commune, Het dolhuis (1987), dat handelt over zijn verblijf in een jeugdinrichting, en Het bedrog (1993), waarin de breuk met een boezemvriend werd vastgelegd, vonden veel aftrek.
Naast deze sterk autobiografische romans publiceerde Büch tal van niet-fictionele werken. Ook daarin trad hij zelf overigens altijd nadrukkelijk op de voorgrond. De onderwerpen variëren van zijn literaire held J.W. von Goethe, de geschiedenis van de rock-'n'-roll, zijn fascinatie voor Mick Jagger (‘Een pickup waar een LP van The Beatles op gedraaid is, kan direct bij het grofvuil’, was zijn stellingname in de ooit brandende kwestie The Rolling Stones versus The Beatles), verslagen van zijn talloze reizen naar de meest obscure eilanden, en zijn liefde voor bibliotheken. Zijn hang naar het mooie boek kwam ook tot uitdrukking in een groot aantal uitgaven bij bibliofiele persen, waarvan Sub Signo Libelli van Ger Kleis de belangrijkste is.
Daarnaast is er dan nog de vrijwel onafzienbare reeks columns in sterk uiteenlopende periodieken: broodschrijverij om zijn onstilbare verzameldrift te kunnen uitleven. In zijn arme periode was een wandeling met Büch door Leiden geen sinecure, omzichtig moest de route zo gekozen worden dat alle boekhandelaren en antiquaren waar hij een schuld uit had staan omzeild werden... Toen zijn materiële omstandigheden sterk verbeterd waren, was het hek helemaal van de dam. Waar vind je een collectioneur die zelfs een vaste kracht had om telkens opnieuw boekenkasten en vitrines bij te bouwen?
Zijn bekendheid bij het grote publiek dankte Büch niet alleen aan zijn pen. De afgelopen twee decennia was hij ook een geliefde tv-persoonlijkheid, aanvankelijk als presentator van het meest toegankelijke boekenprogramma dat ooit op de Nederlandse beeldbuis te zien is geweest, daarna toch vooral als de eeuwige reiziger. En wie kent niet zijn komische optreden in de reclamespotjes voor een bekend rijstmerk, of zijn behandschoende optredens bij Barend en Van Dorp? Hoewel men over de uiteindelijke waarde van Büchs diverse activiteiten van mening kan verschillen, zijn vermogen om zijn enthousiasme aan mensen over te dragen is boven discussie verheven. De reportage van de vervulling van zijn grootste wens, een ontmoeting met Mick Jagger, is daar een ontroerend voorbeeld van. Zijn opzettelijk amateuristische manier van presenteren heeft zelfs school gemaakt.
Auteursrechtelijk beschermd