Nieuw Vlaams tijdschrift. Jaargang 20

[p. 563]

De ziekte van Van der Goes

I

De populieren verguld,
de banieren van tin,
en de walvis slikt de zeesoldaten.

Rond 1480: een retabel met panelen, o.a.

de Drievuldigheid waaronder Sir Edward Buncle,

James de Derde en een gelukzalige baardmens,

en lager, gekleed in zijn koud gebed,

het kind van de koning.

(Herinner u veeleer: bovenop het zo verweg

stervende gezicht van mijn moeder

de priester die hurkt en blaft als hij bidt.)

[p. 564]

II

Zijn leven: een terrein van vlaggen, gezangen,
gordijnen en natte scherven.
Of noem het: door zandheuvels en weiden,
langs Hippolytus Berthos en zijn vrouw die knielen,
een wagen die meegaat, zo ver, zo lang.

(De graven en Gent en het geslachtenlang gevecht:

een spel, een wonde.)

(De meeste dingen weet ik niet

en kennen, geen èèn.

Tenzij misschien hoe het hologig konijn

zijn blauw glanzende jongen vreet.)

(Herinner u veeleer hoe de kuise hertog

door zijn laaiende steden reed, met zijn

baard in brand -

de oorlog was een theater toen, de meeste dingen

verbrandden behalve de kerken en de formulieren

van de belasting.)

Mijn leven: de geboorte van God vanachter de gordijnen

gezien, een spel, snel getoond, nooit vergeten,

en èèn keer, in de wintertuin van Karel

de Stoute, een hyena.

[p. 565]

III

‘Deze monnik kleurde zo kunstig zijn weldoeners
dat onze prior hem menige wereldlijke gunst toestond.’

Langzaam verander ik in een brokaten siddering

tussen koralen, kantelen, prelaten.

En ineens kraait het kind niet meer op het

gouden stro (een mat vlak razend ingevuld)

Overdag word ik door de onbevlekte maagd

bereden, ik spreek niet meer,

ik teken de klamme haren van hem

die zweet en stinkt in het olijvenbos

en om zijn vader schreeuwt die hoger in het paneel

de veelcellige dieren, zijn kinderen,

glimlachend uitroeit met zijn zegen.

[p. 566]

IV

Ploegers en zaaiers buiten.
Ik, die u allen in de ban van de kievit
wilde slaan, ik heb de zee nooit gezien,
alleen de schaduw van een walvis
geschilderd tussen een paar soldaten.

‘Hij werd door God in zijn geest en lichaam
vernederd. Hij begreep het, verliet onze tafel
en at voortaan met de lekebroeders’

HUGO CLAUS