De Nieuwe Gids. Jaargang 7

[p. 318]

Varia.

Spelling.

Ik heb een heel artikel gezien - niet gelezen natuurlijk - en vele stukken in de krant over de kwestie hoe men Hollandsch spellen moet. Nu verwacht ik eerstdaags wel een doorwrocht artikel in de Gids over ‘Staande of Liggende Boorden’.

Is het al niet erg genoeg dat we strafwetten en politie-reglementen moeten hebben, zou iemand nu willen vertellen dat er taalwetten en spelreglementen zijn?

Ik heb maar één reglement, dat bevalt mij best en daar zal ik mij wel bij houden, dat is ‘schrijf expressief’.

Natuurlijk zijn er taalgewoonten en gebruiken. Daar houd ik mij aan, zoolang ze mij niet bepaald hinderen, even als aan onze kleederdracht en onze vormen. Alle opzettelijke afwijkingen daarin, zonder gewichtige redenen, uit theorie, vind ik klein en kinderachtig.

Evenzoo alle expresheden, zonder belangrijke redenen, in taal of spelling.

Maar ik breek er geen moment mijn hoofd mee, ik maak taal en spelfouten zooveel als ik lust heb, wanneer ik 't noodig vind voor klank of expressie.

En verbeeld je, neen maar verbeeld je, dat ik in een boekje ging nakijken hoe ik spellen of schrijven moest. Ver-

[p. 319]

beeld je een heer, een gedistingueerd mensch, die een ‘handboek der wellevendheid’ raadpleegt, eer hij uit eten gaat.

En dan plagen en martelen ze schooljongens en onderwijzers en examinandi - arme bliksems! - met grammaire en syntais. Ik zou veel liever een jongen laten zakken die zijn vork als tandenstoker gebruikt of zijn mes in zijn mond steekt. Dat is een reeele maatschappelijke ergernis.

Veel minder hinderlijk zijn immers onvormelijkheden in taal of spelling. Men ziet alleen daaraan welken literairen omgang iemand gehad heeft.

De heer Kollewijn moet nu iets schrijven over stalen pennen. Dat is veel belangrijker, daarmee heb ik meer getobt dan met spelling. Ook met papier. Veeren pennen zijn goed, maar die piepen zoo. Nu heb ik J. pennen die bevallen mij nog het best.

Spreektaal en Schrijftaal.

Ook zijn er nog altijd menschen die het hebben over ‘schrijftaal en spreektaal.’ ‘Nou dat zijn ook oude koeien in de Vaderlandsche sloot. Ach! de goeie tijd toen dat nog een kwestie voor me was!

Voor ieder, wiens nachtrust nu nog door deze gewichtige zaak wordt benadeeld, heb ik den volgenden raad:

Schrijf een stukje proza over een of andere zaak, leer het van buiten, zoek een mensch die je je als lezer van je proza had voorgesteld. Begin dan, zonder voorbereiding, je proza voor hem op te zeggen. Begin jelui dan allebei te lachen en vind je jezelf heel mal, dan deugt je schrijftaal niet.

Omgekeerd: onthoudt, wanneer je over iets belangrijks gesproken hebt, woordelijk een lang stuk van wat je zeide en schrijf het op. Vind je het onleesbaar, grof, ploertig, ondragelijk, dan deugt je spreektaal niet.

Zijn deze opgaven te moeilijk en weet je er niet uit te

[p. 320]

komen, praat dan maar raak, schrijf zoo weinig mogelijk, en denk over de zaak liever niet.

Over artiesten en artistiek werk praat ik natuurlijk niet. Een artiest voor wien dit een kwestie is, dat is geen artiest.

F.v.E.