De Nieuwe Gids. Jaargang 2

[p. 153]

Een Stierengevecht. Door Jac. van Looy.

't Was op een Zondag in Juni. De Plaza de Toros ¹⁾ had de geheele week staan blakeren in de zon, ledig, met gesloten poorten, op een afstand de begoocheling gevend van een reusachtigen oven, met het onheilspellende voorkomen van een gerechtsplaats. En dichterbij, met haar recht rijzenden ringmuur van rooden steen, met haar nagemaakte moorsche raam- en poortomlijstingen, deed zij denken aan een dakloos bouwwerk, dat onvoltooid was gelaten, te midden van een braakliggend veld. Nieuwe aanplakbiljetten blonken boven het uitgebleekte overschot van vroegere, en om de terreinen heerschte de drukte van een beginnend feest.

Langs den weg, die met een half uur gaans terug voert naar Madrid, was alles in feesttooi. Voor de withouten, hier en daar met sparregroen versierde barakken van water- en brandewijn-verkoopers, boven de deuren van voorstadachtige kroegjes, hingen kleurige vlaggen en wimpels, loom en onbewogen in de heete lucht. Tegenover de ingangen der Plaza, aan weerszijden van den straatweg, in het midden doorploegd met een ijzeren spoor, hadden wijven en kerels zich klaar gezet bij manden en handkarren, belast met stapels oranjeappelen;

1) Plaats voor de Stierengevechten.

[p. 154]

en jongens drentelden rond met bundels programma 's over den arm, dwars over den weg, dwalend door het zand, wachtend, in de nabijheid blijvend der Plaza, met opkoopers van plaatskaartjes, en leêgloopers uit de buurt. Aan de tafeltjes voor de kroegjes, onder de schaduw van dunne boompjes, die stonden te sterven in het mulle zand, zat soms een enkele boer, in zijn deftig zwart zondagspak, die zijn gesuikerd agua con aguardiente ¹⁾ bedaard slurpte met spaarzame teugjes, of zich het gezicht afwischte en bewaaide met een grooten zakdoek.

Tot ongeveer drie uur bleef de vlakte zoo alleen, blank in het heete licht, beheerscht door het bleekroode zonnige siloët der nieuwgebouwde Plaza de Toros. Tot dien tijd was er het rauwe van een stuk grond dat ontgonnen wordt, het onhuiselijke van een wijk in aanbouw, het afmattende van een heete zandvlakte zonder water; terwijl daarentegen de schelle kleurstippen, het klinkende oranje der vruchten in de laagte, het vroolijke vlaggenrood in de hoogte, de popeling voortduren deed, het verlangen naar een ophanden zijnd feest.

Maar daarna, als op een gegeven sein, zag men groepen van volk aankomen; mannen en vrouwen en kinderen, allen in Zondagsdos, met warme en glimmende gezichten. Vele der mannen droegen breede hoeden en hadden kleine lederen dikbuikige wijnzakken medegebracht, en onder de vrouwen, die zich onafgebroken bewuifden met hun rooden waaier, waren er vele met mandjes, of dichtgeknoopte zakdoeken, vol uitpuilenden mondkost; en immer kwamen er meer mannen en meer vrouwen, wier bont opgepronkte kinderen huilden van hitte en vermoeidheid; maar ook ruiters kwamen, soldaten der burgerwacht, met deftige zwarte steken, en hoogroode borsten aan hun uniformen, en rijtuigen zag men aanrollen, voertuigen van allerlei soort, groote, lomphotsende tentwagens, versierd met vlaggetjes, bespannen met zes muildieren, in een druk-bont tuig, tusschen karren en gele omnibussen, ingericht voor de gelegenheid, opgepropt met pleziermakend

1) Water met brandewijn.

[p. 155]

volk; en het was een jagen en rossen om het hardst, een kleurig gewriemel boven, bonte, vluchtige doorkijkjes tusschen wolken van blinkend stof, een voorelkaâr schuiven met grillig geharrewar van kleuren in de zon. En uit den stofdamp, dien men proefde op de tong, kwam een heir van rauwe geluiden aanjagen, korte plotselinge zweepslagen van links naar rechts, schorre heete schreeuwen van voerlieden, die met voorovergebogen lichaam hun beesten voortranselden, onder vlagen van gejuich en gejool uit de overvolle wagens, en boven alles uit kwam dan het oorverdoovende fluiten der nieuwe drommen aanbrengende tram, met een snel naderend en aanzwellend geluid, dat de van warmte blazende voetgangers joeg op de voetpaden, achter de bestoven boompjes.

En wat later weêr kwamen de nuffige fijne uitrustingen der edelen en rijke burgers, met kroontjes en wapens op de portieren, met den pronkerigen koetsier op den bok van zijn glimmend voertuig, de kop rechtop in zijn stijven halsboord, de voeten geklemd tegen de voorplank. Maar toen reeds waren de deuren der Plaza opengezet en duwde de massa zich zelve naar binnen, om uit elkander te gaan in de koelte der gangen, met het losgelaten ‘oef’ van een verhitten en bezweeten hoop menschen, die elkaâr verdrongen hebben om wat frischheid.

Maar buiten dreunde nog lang het machinegeruisch der aanrollende rijtuigen, en in de hooge gangen der Plaza klonk het en kwam het indringen met een dreigend ondergrondsch gerommel, als het geluid van een verren donder, dat sidderingen en echo 's opriep langs bogen en gewelven.

- ‘Sombra Tendido ^l) 20 N^o....’ riep een stevige boer tot een der knechten, die, binnen, de ingangen tot het binnenste der Plaza bewaakten. - ‘Tendido 20 N^o....’ klonk het onmiddellijk achter hem. De boer keek even om, zag een zwierig

l) Schaduwzijde, besproken plaats.

[p. 156]

gekleed jongmensch achter zich aankomen en zei toen onder het opklimmen: - ‘Dan zijn we buren, Caballero.’

Boven gekomen, uit het helle halfdonker der trap, die als een groot keldergat achter hen terugdaalde naar den gang, bleven beiden een oogenblik staan, versuft, met een onwillekeurig dichtknijpen der oogen, verblind, overrompeld weêr door het licht, dat met de gloeiing van een heet vuur hing boven de Plaza.

Voor hen uit kromde zich om de schijf van het bleekgele zandperk de zonzijde der arena. En het was of zij op hen aandringen kwam in de schaduw, met de opeenstapeling van haar naar achteren uitwijkende rijen van zitbanken. Als ringen getrokken op het ronde vlak van een omgekeerden afgeknotten kegel, ontwikkelde zij zich naar boven, met lange steeds wijder wordende ringen. Boven den uitersten ring, het gezicht beperkend, zagen zij den buitenmuur opschieten, overhuifd met een door zuiltjes gedragen dak, die een galerij vormde, met nieuwe rijen van zitplaatsen; en de onderste rij, binnengehouden door gespannen touwen, kwam meer dan een manshoogte te voorschijn, van achter een opstaand uit den grond rijzend cilindervlak, een met rauwe kleuren geverfde omheining, die als een stevige dijk het strijdperk afsloot, een helgele schutting, bestreept met breede roode lijnen, lintvormige vierkanten van gemeen rood, die in hun midden nummers hadden en het strijdperk verdeelden in een gelijk aantal vakken; terwijl iets meer naar binnen een andere schutting was, met kleineren cirkel getrokken, een smalle gang achter zich latend, een met schooren en drempels voorziene planken heining, die alleen in het zand stond met een kleur van vale bloedvlekken.

Zóó lag als het bekken van een grooten krater, met het vlak van den verren blauwen hemel boven zich, de bijna nog ledige Plaza te schroeien in de zon en een groote schaduw vulde voor een vierde de ruimte, een zware architectonische schaduw, diep blauw, die neêrdalen kwam over de steenen ringen van zitplaatsen, een halve maan trok over het lichte zand, en weêr naar boven sprong over banken en galerijen.

[p. 157]

- ‘Dat is de Toril ¹⁾, Caballero,’ zei de jonge man, en hij wees op een groote, gesloten poort, die diep tegenover hen kwam uit de achterste rijen in de zonzijde, ‘en uit die komt de cuadrilla,’ vertelde hij verder, op een andere wijzend, die links stond.

De boer bleef voor zich uitkijken, breed op zijn plaats gezeten, met ontbloot hoofd, de handen op de knieën met buitenwaarts gekeerde ellebogen. Hij haalde bedaard rookwolken uit zijn sigaret, en keek naar beneden, naar eenige mannen, die bezig waren het zandperk nat te spuiten.

In de schaduw waar zij zaten, begon het circus zich te bevolken. Uit de keldergaten kwamen zij op, de vroolijke, luidruchtige menschen, die hersteld en opgefrischt in de gang, hun feestvierende gezichten hadden terug gekregen. Bij tweeën en drieën kwamen zij, klauterend over de banken, druk zoekend naar de hun aangewezen plaats, en langzaam verdwenen de steenen ringen onder de drommen van menschen, immer kwamen er meer, en dikker stapelden zij zich op tot rijen van hoofden en bovenlijven, op elkâar gepakt tot één groote rumoerige massa die met het heerschencle zwart der kleeren blauw werd in de schaduw en als bezaaid lag met de gedempte kleuren van waaiers, doeken en buikbanden. En in de overdekte balkons met de gesloten koningsloge in het midden, begon het te wemelen van een deftig publiek, onberispelijk gehandschoende heeren en dames prijkend in de nieuwste mode.

Alleen de zonzijde bleef nog altijd leêg liggen, blank gestoofd in de zon, hier en daar gevlekt door een alleenzittende vrouw die zich het gelaat beschutte met haar zacht wiegenden waaier, of een klein groepje van mannen en vrouwen die bevreesd voor het verliezen van een goede plaats, de hitte trotseerden. Pittig kwamen zij voor den hellen achtergrond en daar klom er een figuurtje naar boven, de banken ombeenend en ginder ging er een lui zitten, en wat verder weêr een, wiens roode gordel een vurige klak kleur werpen kwam van

1) Toril, poort waar de stier uitkomt.

[p. 158]

uit de verte. En van onder de overdekte balkons begonnen zonneschermen te glanzen en te schitteren en weer hooger uit de schaduw der galerijen staken de roode beenen van soldaten, donker in de zon.

Maar in de halvemaanvormige schaduw in het natgespoten strijdperk, krielde het van mannenvolk, een groote bewogen menigte met blondblauwe plekken weêrschijn op bollen van hoeden, op bovenvlakken van schouders; en golvingen van gedempt licht en bleeke glimglansen gleden er heen en weêr, om saam te loopen met de vleeschtonen der koppen; en dan trad er een van uit het donker in het licht, met een plotseling opvlammen van zijn kleuren en een ander volgde of deinsde weêr weg in de schaduw, tien, twintig te gelijk, zich ontwarrend en weêr terugwarrend in de massa, gaande en komend van dezelfde richting, van de poort die links stond.

- ‘Wat gaan er deze maal veel menschen de stieren kijken, caballero!’ zei de jonge man tot zijn onbewegelijk rookenden buurman.

Deze knikte leuk met het hoofd. Hij begon het warm te krijgen in de oppakking van menschen, in de benauwde hitte die opsteeg uit de van zon volgezogen banken. Zijn dik bloedrijk hoofd glom met witte waterige lichten, en van tijd tot tijd bewoog hij het forsche lijf, als wilde hij zich vrij maken van den druk der knieën in zijn rug, of keek even op zijn horloge,

- ‘Me dunkt, caballero, zei hij in eens, het zal wel gauw beginnen.’

- ‘Si Sennor, mi parece tambien (dat dunkt mij ook) zei de andere, maar de president is er nog niet.’

De boer zonk weêr in zijn gesoes, ging op nieuw zitten staren naar het gewoel beneden. In het perk zag hij nu de speellui komen tusschen de menschen, infanteriemuzikanten met roode broeken aan, de koperen instrumenten onder den arm. In de gang tusschen de schuttingen, lette hij op de mannen, die rondliepen met manden vol gele vruchten, luidkeels schreeuwend ‘orangas, orangas,’ met naar boven gekeerde

[p. 159]

gezichten en rondloerende oogen; en dan zag hij er een de bestelling naar boven smijten, behendig mikkend, en hij volgde instinktmatig den roodgelen bal die heenzeilde over de hoofden door de lucht, keek dan wêr naar beneden naar den man, die stond te schacheren met zijn luidschreeuwenden besteller, en zag hem vervolgens het geld in een papiertje gewikkeld opvangen; en achter en voor hem klonk het eentonig roepen der waterverkoopers: ‘agua fresco què quiere agua para bere’ ¹⁾; hij zag ze naar zich toekomen, heenschuivend tusschen het gedrang, met hun glimmend watertoestel aan den arm, en hij dronk een glas water, keek nog weêr even op zijn horloge, schuivend op zijn zitplaats. En overal om hem begonnen ongeduldige geluiden op te stijgen uit de lange rijen van menschen, met duizend monden riep men, schreeuwde men. Enkelen hadden hondenfluitjes medegebracht en bliezen daarop met bolle wangen, terwijl anderen ratelden met houten ratels, of den grond sloegen met hun stokken; en vlak voor den boer zat een groote, lange man met een kleinen jongen naast zich, die uit een trompetje twee tonen joeg, een lange en een korte, en dan juichten de lieden als dollen, en de man deed het opnieuw om de menschen te bevallen, zoodat men opnieuw begon te schreeuwen, opstaande van de zitplaatsen, onder herhaald opzien naar de loge, waar de president komen moest.

Dan, eensklaps klonk van uit de arena een opwekkende marschmelodie, en toen steeg er een ontzettend leven op dat de muziek overstemde en in zich opnam; men was opgestaan en wuifde met doeken naar de presidentsloge, waar eeu gladgeschoren gezicht telkens overheen kwam, een bleek gelaat met een gelegenheidslachje om de lippen, buigend en lachend met een schitterend vertoon der witte tanden.

- ‘Daar is de President God zal hem zegenen,’ riep de boer.

- ‘'t Is vier uur precies’, antwoordde zijn buurman.

Hij had nog niet uitgezegd, of van den overkant uit de

1) Frisch water, wie wil water om te drinken.

[p. 160]

zonzijde kwam een signaal schetteren, een korte en een lange toon, zooals de lange man ze uit zijn trompetje gehaald had. En als met één ruggestoot had de menschenhoop in de schaduw zich toen in beweging gezet, zich uitwaaierend, snipperig geworden in de zon, dravend door het perk met uitschoppende beenen. Door de openingen in de heining, of daarover wippend, begonnen zij de banken te bestormen met wilde haast en in een ommezien gingen de strakke lijnen weg, werden vernietigd onder het gewoel van hun lichaam, en toen ze eindelijk gezeten waren geleek de zonzijde met de hoofdenreeksen boven elkaâr, met de bonte wisseling en warreling in het licht, op een woest weefsel van kleuren, vaag, door den afstand als versleten in het licht. Doch van het plat boven de Toril kwam nu en dan een vonk bliksemend schieten van uit de verte, wanneer een koper blaasinstrument zich spiegelend bewoog in de zon.

- ‘Daar komen de alguacils’, zei de jonge man.

Uit de Toril kwamen twee ruiters, in een rechte lijn gaande naar de loge van den president. Ze droegen een kort schoudermanteltje over een middeleeuwsche dracht van donker fluweel en een hoed met veêren op het hoofd. Ernstig, gewichtig, reden ze voort, als belast met een hooge zending, hun vurige glanzende paardjes dwingend in den stap, andalusische raspaarden, die de pooten krachtig knikkend voor zich uitwierpen. Onder de loge ontblootten ze het hoofd, bleven een oogenblik als smeekelingen stilstaan en toen zag men den president even komen over zijn loge, een der twee de hand uitsteken met den hoed naar voren, en weg draafden zij onder een galm van goedkeuringen.

- ‘Ze hebben den sleutel, ze hebben den sleutel van de hokken’ zei de boer.

- ‘En knap gevangen ook’, zeide zijn buurman.

Een stilte was plotseling komen heersenen in alle rangen, een angstige spanning van menschen, die wachten op opwinding en beroering. Het groote strijdperk lag nu glazig en leêg onder de oogen der duizenden, die allen tuurden naar dezelfde richting. Soms stond er een op van zijn plaats

[p. 161]

en dan klonken er onmiddellijk achter hem eenige schreeuwen: ‘Asientarsi, asientarsi’ ¹⁾ en weêr een oogenblik zag men een man dwars oversteken door het perk in een klein drafje; en toen begonnen eenige jongelieden ‘bravo’ te roepen en de man keek in den loop lachend naar boven, wenkte spotziek dankend met de hand om vervolgens te verdwijnen achter de schutting met een vluggen sprong. Maar even daarna schetterde opnieuw de muziek, de deuren in de schutting links werden wijd geopend en een glinsterende stoet mooi aangekleede mannen kwam binnen met gelijkmatigen militairen pas, als automaten schommelend op de maat der marsch-melodie.

- ‘Olé Mazzantini! olé Frascuelo! Cara Ancha!’ ²⁾ jubelde de jonge man met zijn zakdoek wuivend. ‘Bravo’, daverde het overal om hem, uit een woest koor van kelen, onder het stampend geluid van stokken en klappen in de handen. Met de golvingen van een echo steeg het en liep het van hen weg naar de zonzijde, waar het druischend overging in een gewriemel van schermende armen en wuivende doeken.

- ‘Asientarsi, asientarsi’, galmde men overal.

Beneden stapten de torero's rechtdoor naar de presidentsloge, wiegelend met theaterachtigen pas, glimmend van gouden borduursels, klein geworden als mooi opgepronkte poppen tusschen de muren en ringen der Plaza. En in een oogenblik had de jonge man de falanks met kennersoogen geschat, de kostumen ontleed en hij deed uitroepen van herkenning en bewondering.

- ‘Es bonita, muy bonita’ ³⁾ herhaalde hij telkens.

Aan het hoofd van den troep, wijd uit elkaâr, stapten de drie espada's. Zij waren in groene, blauwe en paarsche zijden mantels gewikkeld, die om de lenden heêngeslagen, in de linkerzijde werden vastgehouden door de daar rustende hand. Een laag uitgesneden vest kwam van onder het van glinsterende tressen en schouderbedekkingen rinkelend wambuisje, wijnrood bij Frascuelo, groen bij Mazzantini, lila bij Cara Ancha. En de

1) Zitten gaan, zitten gaan.

2) Breedgezicht.

3) 't Is goed, 't is zeer goed.

[p. 102]

korte, strak gespannen broek van dezelfde kleur, als buis en vest, verdween bijna geheel onder het breede galon, was vastgemaakt beneden de knie en liet de kuiten vrij puilen uit fijne witte kousen, met lage als voor dansen gevormde schoentjes aan de voeten. In het midden der uitsnede van het vest, over het heldere witte hemd daalde uit den boord een lang rood dasje, smal als een veterband en op het hoofd droegen ze een afgeplatten hoed van zwart fluweel, met dotvormige ballen belegd op de zijstukken, terwijl eindelijk achter uit de kruin van het hoofd het torerostaartje hun hing te bungelen in den nek, met een dikke, zwarte knoedel boven aan de inplanting.

Achter de espadas volgde meer aaneengesloten de bij elk hunner behoorende cuadrilla van vier banderilleros wier uitmonstering geleek aan die der eersten met een herhaalde wisseling van kleuren. Bij een enkele waren de metaalachtige oplegsels vervangen door borduursels van dof zwart, die zich verdrongen op een roodbruinen ondergrond der kleêren, terwijl bij een ander weêr de kleur der zijde was als blank parelmoer of van een bleek rose, waarop de zilverdraden der belegsels zich verloren in de verte, of licht pakten met de ijlheid van trillend spinrag. Dan volgden de picadores op witte paarden, straf in den hoogleunigen zadel gezeten, mannen met ruwe, hoogroode gezichten, een breede vilten hoed met pluimen op het gestaarte hoofd, de stormband tegen de kin, de voet vast geplaatst in den houten bakvormigen stijgbeugel. En hun stevige romp scheen het eng te hebben in het nauwe torerobuis, terwijl de beenen van onder in ijzeren scheenbekleedmgen gestoken, er vormeloos uitzagen in de gele rijbroek als opgestopte pijpen. Daarachter kwamen de chulos, helpers der picadores in een vuurrood baaitje met blauwe broek, dan de knechten der Plaza, harkers en spuiters in hard blauw met geel gestreept, eindelijk twee driespannen van muilezels, kwistig met roodbepluimd tuig overladen, met wapperende vlaggetjes, half geel half rood, die uitwaaiden boven hun ruggen. En aan de zijden reden de twee alguacils.

[p. 163]

- ‘Magnifico, divinamente bonito’ ¹⁾, zei nu ook de boer, wien het genot in de oogen lag.

De cuadrilla was nu in het midden van het perk genaderd, zijn kleuren en volheid van goud uitstallend voor het staroogend publiek. Scherp en kantig in de zon schreden ze voort, ordelijk, met deftigen ernst, met pralende gezochtheid, met een rammelend vertoon van flonkernieuwe theatercostumen. De links wandelende der drie matadors ²⁾ was Frascuelo, een stevige gestalte, waar men de krachtige spiervorming van zag in de kuiten, met een norschen, als in hout gehakten kop, wreed van trekken, met iets lomps in zijne bewegingen. Nijdig plantte hij de hielen telkens in het zand, onverschillig als een boer, die het niet prettig vindt te worden aangegaapt in een mooi pak, en verlangt naar zijn werk.

De middelste was Mazzantini, een slanke jonge man met een glad, rond gezicht; zwierig droeg hij zijn mantel als iemand die zich graag goed voordoet en er op rekent door vrouwen te worden bewonderd, om zijn mooi lichaam. Luchtig hield hij den pas, den lossen arm schommelend langs het lijf en met een behaagziek, ijdel lachje om de lippen. De derde, Cara Ancha, was een pafferige man met bol, breed gelaat, bleek, iemand, die aanleg heeft dik te worden van ledig zijn, een zinnelijke verschijning, slim, onbeduidend en brutaal.

Toen de stoet gekomen was onder de presidentsloge in de langzaam opkruipende schaduw, ontblootten allen het hoofd en verspreidden zich haastig. De muildieren en alguacils holden weg, picadores zag men draven langs de schutting, de lans in de lucht, hun oude, voor den vilder bestemde paarden voortporrend met de groote sporen, gelijkend op groteske soldaatjes; en achter hen aan draafde de roode chulo die zijn loop vergezeld deed gaan van stokslagen op het achterdeel van het oude ros. De espada's wierpen hun mantels voor zich uit tusschen het volk, wapenden zich met oude capas, paarsche en gele lappen, eenige banderilleros eveneens

1) Prachtig, goddelijk mooi.

2) Matador = dooder.

[p. 164]

terwijl anderen over de schutting wipten in de gang, met de knechten der Plaza, bij agenten van politie en oude torero's, die met de armen stonden te hangen over de schutting.

En opnieuw was er een stilte komen vallen boven de Plaza, een warme stilte vol klemming en benauwdheid. Men zag de waaiers, bloedrood, angstig wiegelen in de zon, en programma's beven en blinken in ongeduldige, zenuwachtige handen. De venters van oranjes en water hadden het roepen gestaakt, alles wachtte en staarde naar de deuren der Toril.

Plots, de lucht scheurend, schetterde het sein, de lange en de korte toon, die uitgalmde als een moordkreet. De deur der Toril sloeg open, men zag een man zich verschansen achter de deur, hem die snel weêr sluiten en een roodbruin beest, een harig gehoornd monster kwam binnendonderen door de schutting, een machtige, hooggeschofte stier, die al aanstormend den kop woest heen en weêr sloeg, met een links en rechts bliksemen van het wit der oogen.

Onder de wilde vlagen van bravokreten, als versuft door het gloeiende licht der Plaza, was het beest in het midden blijven staan, rillend in al zijn spieren, met toornig stampen en schoppen der achterpooten, stukken nat zand smijtend langs zijn flanken. Toen rekte hij den rimpeligen nek en zijn neusgaten zwollen onder den uitstroomenden adem, en men zag den bek opengaan met een krachtig vooruitstooten, van den platten, vierkanten snoet.

- ‘Hoor, hij loeit! Wat een beestje, wat een mooi beestje!’ riep de boer, verrukt luisterend naar het gesmoorde bulken, dat, als van heel ver, zwak werd in de ruimte en verloren ging tusschen het uitstervend geloei der bravo's.

De nek gekromd, met de voorpooten koppig woelend in de vochtige zandlaag, stond de stier nog altijd stil in de zon, in het brandige goud van zijn roode harige huid. Tusschen het span uitvleugelende hoornen, spitsen, krommen dolken gelijk, kroesde wild een ruig haar, tot over het als een moker vaste voorhoofd. Boven het linker schouderblad waren twee kleurige linten in de huid geprikt, die bij elke beweging even opwuifden boven den langen zwaai van den rug uit, één

[p. 165]

lange getrokken ruglijn, zwellend over de schoft, dan weêr dalend, om te verloopen over het bijna tengere achterlijf in den rondgeeselenden staart.

Maar het publiek begon ongeduldig te worden en te schreeuwen.

- ‘Al caballo! toro, al caballo!’ ¹⁾.

Een parelgrijze banderillero holde, met de saamgenomen capa in de hand, voorbij den stier, uit wiens mondhoeken een vlok wit schuim dringen kwam. De doek sloeg het beest in de oogen, de man holde voort met de wapperende capa achter zich aan, langs het witte paard van een met gevelde lans wachtenden picador. Het paard, aan het linkeroog geblinddoekt met een rooden doek, wierp den kop angstig om en trappelde onrustig onder de dwingende hand van zijn berijder, onder de stokslagen der knechten. Maar de stier schoof voorbij, achter de bonte lap aan, en plofte toen in een loggen sprong met den kop tegen de schutting, waar het blinkende mannetje snel was overgewipt. Toen viel hij terug, zwaar door zijn gewicht, en bleef bot staan kijken naar de slip der capa, die over de schutting hing, met de lachende tronie van den banderillero er boven.

- ‘Naar het paard toe, stier, naar het paard toe!’ brulde het opnieuw uit de menschenringen.

Met een gewapper van voorzichtig op een afstand toegeworpen capas, met angstige bewegingen hun vrees verradend voor het nog frissche dier, begonnen de torero's nu den stier te kwellen aan alle zijden; en het beest smeet naar het geflipflap der kleuren in het wilde zijn machtige hoornstooten links en rechts, schutterig aangetrokken van den een naar den ander, met de hoornen hakend in de waaiende doeken. En in eens stormde hij dan los op een van zijn plagers, en deze, daar niet op bedacht, liep zoo hard hij loopen kon weg met achterlating van zijn capa, en buitelde over de schutting met het hoofd omlaag en de beenen in de lucht, onder

1) Naar het paard toe, stier.

[p. 166]

neervallende buien van boven, van jouwend fluiten en spottend gelach.

- ‘Ezel, wat heb je een goede beenen’, had de jonge man geschreeuwd.

De stier rende dwars door het perk. Men zag de picadores draven langs de schutting, hen telkens post vatten, den stier achteraan en weêr voorbij om opnieuw hun paarden met toegekeerde borst bloot te stellen aan de hoornen.

En het volk huilde en gilde als bezetenen, met opgewonden gebaren.

- ‘Es un toro malo, ¹⁾ Caballero’ zei de jonge man, maar nauw had hij dit gezegd, of hij stond op en begon te schreeuwen met volle longen: ‘Bravo, toro, bravo!’

Het roode beest stond, in de zon, met den kop te beuken naar de witte borst van een mager picadorenpaard onder den forschen weêrstand van den picador, die hem de lans in den nek had geplant; met al de kracht van zijn stevig gebogen arm, met het volle gewicht van zijn lichaam duwde hij den stier af, uit de zijde van zijn angstig bewegende merrie, maar trappelend wendde het paard zich om, onder den dwang van zijn ruiter, en de eene hoorn gleed als een naald in zijn witte borst, en men zag het den kop, met den rooden blinddoek, erbarmelijk opsteken in de lucht.

- ‘Bravo, Bravo, toro!’ galmde het rondom, waar men den stier prees en zijn bevechter, hem noemend bij zijn naam.

De stier had zijn hoorn teruggetrokken met een woesten ruk, weêr naar een zwaaiende capa gestooten, en voort stormde hij door het perk met de kleurige mannetjes achter zich aan, met een glanzende, donkerroode bloedvlek op de schoft. En in de schaduw langs de schutting joeg hij de toreros achter de verschansing, al door rennend met wilde wendingen van den kop van links naar rechts, onder de opruiende kreten der toeschouwers, die waren opgestaan van hun zitplaatsen.

- ‘Al caballo! toro, al otro caballo!’ ²⁾ schreeuwde men

1) Is een slechte Stier.

2) Naar het andere paard toe.

[p. 167]

als hij voorbij ging, ‘asientarsi, zitten gaan,’ als hij voorbij was.

Schuins beneden, bijna onder de oogen van den boer, dwong een andere picador zijn paard naar den aanstormenden stier. Met een plof kwamen zij tegen elkaâr aan, en uit de hoogte klonk onwillekeurig en wreed, het ‘hè’ uit de borst der ademlooze menschen. Maar de stier was opgesprongen naar den ruiter, schampend waren de hoornen gegaan langs het ijzeren beenstuk, en de lans, afgegleden, vloog dwarrelend uit zijn handen in het zand. Het paard steigerde, draaide onwillig zich af, en, met een dwarsche beweging van den kop, sneed de stier het toen de buik open, snel, als met de snede van een operatie. Een kronkelende stroom van bleekroode ingewanden viel in eens onder uit het dier; een levende vochtig lauwe zak, vol teêre, geheimzinnige, voor het donker bestemde kleuren, schommelde rond tusschen zijn pooten; de stier stampte door, priemstootend in het achterdeel van het witte ros, het schokkend op zijn hoornen, dat de picador, met afgekeerd gelaat, zat op te springen in den zadel. Maar het paard begon te wankelen onder de opheffingen van achteren, zocht den grond met zijn pooten, trapte, warde in zijn eigen ingewanden, en smakte eindelijk tegen het zand, in den zwaren val zijn ruiter medesleurend.

Al de toreros waren toegesneld met hun zwaaiende lappen, vermetel zwenkte Frascuelo voorbij de hoornen, en de dolgeworden stier gleed onder de wuivende lap langs den torero heen, hem bijna rakend aan de ingetrokken lende.

- ‘Dat was mooi, bravo Frascuelo,’ zei de jonge man, die een aanteekening maakte op een stuk papier.

- ‘Es un maestro, es un gran maestro ¹⁾’ antwoordde de boer, opgetogen.

Het paard lag te trappen in het zand, men zag den picador ophelpen door zijn knecht, onder den arm genomen, hem met gestrekte beenen overeind zetten als een ledepop. Stijf, zonder gewrichtsbuigingen in de knieën, scharrelde hij naar zijn paard, dat overeind was geranseld door een anderen rooden

1) Is een meester, is een groot meester.

[p. 168]

helper; en even daarna kwam het weêr draven langs de schutting, beschimmeld door bloedvlekken, de darmenzak klotsend tusschen zijn pooten, met een jammerlijk vertoon van afgeleefdheid en stomheid; en zijn ruiter zag op naar boven, met een dommen, brutalen lach, onder een vurigen storm van uitjouwingen en oorverdoovend fluiten, dat hem in de ooren dringen kwam, uit de rijen waar hij langs reed.

- ‘Moordenaar, dronkaard van brandewijn, slachter!’ schreeuwde de jonge man.

- ‘Weg met dat paard, 't beest is op, er meê naar buiten, 't is schande!’ riep de boer, die vlammen kreeg in 't gezicht en vuur in de oogen, toen het paard onder voorbij ging, voortgeslagen door de chulos.

Vèr buiten de schaduw speelden nu de toreros met den stier, en de zonzijde der arena bewoog en woelde als een kleurenzee, vol onnaspeurlijke bewegingen. Rechts op de eigen plaats, lag het eerste paard te zieltogen, met stuiptrekkende en rillende pooten, terwijl uit de wonde in de magere borst een straal donkerrood bloed gulpte en spoot, dat snel wegzoog in het opdrogende zand. Eenige knechten morrelden om hem heen, ontdeden het van den zadel, maar de stier stormde aan, de mannen wipten over de schutting of bleven staan, gereed tot springen, kijkend naar het woedende beest, dat het paard stompte en verminkte, het omkantelde als een stuk speelgoed, en toen weêr voortrende, naar een anderen versch aangekomen ruiter. Toen kwam een der mannen terug, hij boog zich over het stervend ros, drukte het een priem in de hersens en met een paar hikjes en schokjes strekte de blanke merrie zich dood, dadelijk geworden tot een blinkend, vormloos hoopje vuil in de groote zonnige arena.

En eer men het zag, lag links weêr een andere ruiter neêrgeslagen in het zand, achter zijn vermoord en opengereten ros, en, onder den drang der opwinding, hakend naar lof, kwam dan uit de poort weêr een andere aanzetten, en nog weêr een, die zich waagde met gevelde lans tot in het midden van het strijdperk. En de stier kwam en hakte de zijde open bij het paard, en boorde in de borst van

[p. 169]

het andere, maar week voor den druk der lans in zijn nek, onder een stijgenden vloed van bravo's.

Voort holde het weêr, met het schuim langs den bek, en waar hij weggegaan was, zag men de roode knechten het lillende ingewand terugduwen in den buik van het paard, en bij het andere een kurk in de gapende borstwonde steken, herhaalde malen, omdat de stop met een flap telkens terug sprong, onder den krachtigen drang van den bloedstraal.

En toen de gele ruiters weêr stegen op hun bemorste paarden, was het als rilde er een huivering rond voor bloed en zonnekleuren door de dammen van menschen, waar de kreten saamgepakt uit opstegen, als één groote schreeuw uit eene groote borst. En verpletterend als de zware stem van een reuzenbazuin, heerschte het rondom boven het kleurige en geluidlooze gewriemel beneden in het perk; maar de stier waarde rond als een brandende vlam die wordt uitgebluscht, tredend van het licht in de schaduw met de glanzende, klaterende mannetjes en lappen om zich heen, beukend naar alles, en hier een jagend over de schutting waar hij nauw zich redden kon; met gillen van angst en drommen van geluiden in de lucht overal boven en rond hem.

- ‘Wat een beestje, wat een heerlijk beestje,’ herhaalde de boer, als in delirium.

- ‘Vooruit, roodneus, wees maar niet bang!’ jouwde de jonge man naar een lansdragenden ruiter die onder voorbij reed.

Deze lachte met een groven lach, smeet zijn hoed in het zand, wees met een theatraal gebaar naar den stier, en weg draafde hij, met het bungelende staartje in den hals.

En de stier viel op nieuw aan met gekromden nek, met roodsmerige hoornen, met zwellende flanken die glommen van een nat zweet. Diep donker glansde het boven op de schoft, waar het bloed vloeide en kleefde uit de wonden der lansprikken. En de ruiter leunde met alle kracht op zijn speer, perste het beest af met geklemde tanden, en men zag zijn muskels zwellen, dik worden onder zijn gebogen arm. Maar het beest woedde en bonkte met den hangen kop, en de weêrstand van den arm viel voor den moker van zijn voorhoofd.

[p. 170]

Toen sprong het paard op, sloeg met de achterpooten in de lucht, rekte met den langen, schraal gespierden hals, geschud door het monster, dat rondwoelde en werkte in zijn weeken buik. In een oogenblik tilde het ros en ruiter van den grond, op de draagkracht van zijn hoornen, en met een voorwaartschen zwaai van den kop, met een dronken blikkeren van zijn oogen, bliksemde hij ze neêr, vóór zich, in het zand.

Bewegingloos, met de armen voor zich uit, bleef de man liggen achter zijn paard, dat scharrelend zich overeind trachtte te zetten op de voorpooten, doch weêr omkeilde door een feilen stoot in de borst; maar op nieuw beproefde het ros zich te heffen, bekneld door den zadel, schermend met den hals en de pooten in de lucht, gelijk een paard dat ligt te rollen in de weide; doch in eens was het dan op en rende blindweg, met één natten rooden voorpoot, in de radelooze kracht van zijn stomme doodsangst wild galoppeerend, om weêr te rijzen en weêr te warren, telkens en telkens gestruikeld in de sleep van zijn eigen darmen, totdat het eindelijk bleef liggen in het zand, met lange streken der pooten klappend in de lucht. Stil werden toen zijn bewegingen, al langzamer en langzamer, overgegaan in een reeks kleine sidderende schokjes; al zachter en zachter, trokken zijn pooten als de slinger van een klok die gaat stil staan,

- ‘Sta muerte ¹⁾ dat is de vijfde!’ zei de boer, ‘wat een beestje, wat een wonder beestje!’ herhaalde hij voor zich.

- ‘'t Zijn er zes, Caballero!’ riep zijn buurman, die weder een aanteekening maakte.

Te.... té schetterde het signaal, men zag twee paarden bebloed en ontredderd voortslaan door de schutting en den bezwijmden picador wegdragen, hangend tusschen de armen van twee mannen.

‘Die gaat naar de infirmerie, non es verdad padre?’ ²⁾ vroeg de kleine jongen naast den langen man met het trompetje.

Met zwoegende flanken stond de stier nu stil in het midden van het perk, zwaar en naar adem hijgend tusschen de lijken

1) Is dood.

2) Is 't niet waar, vader.

[p. 171]

der doode witte paarden. Vormloos lagen zij gestrooid over den grond, klein en nietig in den dood, met ingevallen buikwanden en slappe lamme spieren. En waar zij lagen in de zon, gaf de roode blinddoek een vurigen tik tegen den blanken vloer en tusschen hun pooten grommelde de vage massa der ingewanden, vochtig in het zand, dat er droog begon uit te zien onder de heete stralen der zon. Toreros stonden achteloos te praten met anderen in de gang, den voet op den springdrempel, schuins blikkend naar het stilstaande beest en harkers liepen langs den kant, de bloedplassen en losgescheurde darmen dekkend met een laagje zand. Terwijl naar boven en rondom, een gegons gromde, een opgewonden zwerm van geluidjes, zacht komend in de ooren na wilde stormen van klanken, een dof herkauwend gemompel van een uitblazende massa, en de venters schreeuwden op nieuw, watergietend voor de dorstigen, en oranjeappelen klommen in de lucht, met parabolen rijzend en dalend.

- ‘Twaalf minuten over vieren’, zei de boer, die op zijn horloge gekeken had.

Beneden was het spelen weêr hervat met al het kleine vertoon van theaterspel. De stier rende op nieuw rond met het wuivende lint op zijn van bloed druipende bast. In het midden van het perk stond een zilver mannetje te springen; in elke hand had hij een niet weêrhaken gepunten stok. die versierd was met gekleurde knipsels van papier, en de man hief de armen omhoog, met strakke aaneengesloten beenen opspringend van den grond, in de verte gelijkend aan een marionet, die met een touwtje aan den kop naar boven wordt getrokken. Eindelijk sloeg de stier het glanzen in de oogen, hij liep aan, de banderillero tripte achteruit, bevallig wijkend, beschreef toen, luchtig en snel, een halven cirkel voor den kop van het beest, dat log wendde in den omdraai; op de teenen hief de banderillero zich toen op, tikte even met de stokjes op elkaâr en met gestrekte armen reikende over de hoornen, drukte hij het de stokken gekruist in den nek, één aan elke kant van de streng der rug, en sprong terzijde met een vlugge, gracelijke beweging.

[p. 172]

Ten andermaal kwamen de bravo's stormend loeien uit de trechters van menschen, boven den stier en de spelers. Doldriftig sprong het beest rond, in de buitensporige sprongen zijn jeugd verradende, die denken deden aan de koddige, onnoozele buitelingen van een kalf. Telkens stootte hij met de hoornen naar de bonte stokken in zijn nek, en weêr hoorde men het gesmoorde loeien. Eindelijk rende hij voort als dol van pijn, met de zeilende stokken potsierlijk bengelend langs zijn schoft, en in een dood paard begroef hij den rooden kop, geweldig stootend in den ontzielden hoop en in het zand, dat als een lichte nevel steeg om zijn hoornen en om het doode ros.

- ‘Muy bien, muy bien, Guerrita,’ ¹⁾ schreeuwde de jonge man.

- ‘Bravo, mijn jongen,’ jubelde de boer, ‘over twee jaren zult ge staan tegenover een anderen stier, en gij zult hem doodend.’

Beneden zijn oogen ging de banderillero voorbij op een sukkeldrafje, met wuivend handgebaar dankend voor de toejuichingen. Nu en dan bukte hij naar den grond, wanneer een sigaar van boven gesmeten voor zijn voeten viel in den loop.

En als hij dan opzag, zag hij weêr een anderen banderillero staan springen in het perk, vervolgens snel wegloopen onder het neêrhagelende jouwen en fluiten. Maar de stier had de vervolging in het midden gestaakt, aangetrokken door de capa van Frascuelo.

Stevig op de voeten, met de oogen in de oogen van het beest, stond de torero achter de lap, die hij met gestrekte armen hield voor de hoornen. En de stier bukte, viel aan, de torero zwenkte half om op de hiel, klapte met den mantel en het monster vloog voorbij langs hem henen, voortgestuwd door zijn eigen vaart; toen zwaaide het vervolgens weêr om, met een snelle, dribbelende verplaatsing van het lenige achterlijf, en stond een andermaal gebukt voor de hem voorgehouden capa.

In een bloeddorstige stilte, met ingehouden adem, volgde men, boven, het vermetele spel van den torerö, die zeker en snel

1) Zeer goed zeer goed.

[p. 173]

werkte, met iets of wat van de plompe driestheid van een boer in al zijn bewegingen, maar weêr schoot de stier onder het klappende doek door, het rakend met de hoornen, en woest gloeide zijn geelroode huid, als hij gleed langs de sombere bloedkleur van zijn terger.

Uit de zonzijde kwam een handgeklap, toen nog een, toen meer, een hakkelende galop van slaande geluiden kwam aandringen naar de schaduw; en als bezield, speelde de kleurige man met den stier op den rand van de groote, donkere halvemaan in het perk, vuurvlammende als ze traden in het licht. Met de hand in de zijde zagen de andere toreros toe naar hun makker, die zijn laatste kunststukken vertoonde, wendde en sprong voorbij de hoornen, terwijl de stier rakelings stormde langs zijn ingetrokken lichaam, stooten gaf in het in de lucht waaiende doek. Eindelijk stapte de torero bedaard weg van den stier, hem over den schouder aanziend met een breeden hoogmoedigen lach, met kleine pasjes, de punt van den mantel over den schouder getrokken, die lang achter hem aansleepte in het zand. En als gebiologeerd bleef het beest staan kijken naar zijn roodglinsterenden plager, die met de hand wuivend aftrok langs de schutting.

De tweede banderillero was teruggekomen, nogmaals gevlucht, was den stier nageloopen, om opnieuw te vlieden over de heining, met den hoed in den nek. Maar teruggesprongen in het perk, een eindje verder, had hij zijn stokken eindelijk geprikt in de schouders van het beest, die er dadelijk weêr uitvlogen onder zijn plompe, schuddende bewegingen. En rood in 't gezicht, maar lachend, was de nog zeer jonge banderillero nogmaals gekomen met een paar nieuwe banderillas, zenuwachtig geworden onder het brutale jouwen, fluíten en schelden der menigte. Toen was hij vervolgens aangeloopen op het beest, en had hem de stokken in den nek gestoken, allebei aan ééne zijde, onachtzaam de klassieke regels verwaarloozend of vergetend in de opwinding der vrees; toen oogenblikkelijk zijn onverschilligheid hernemend, had hij zich aangesloten bij een troepje, onder het verontwaardigd gebrul der toeschouwers.

[p. 174]

En weéér een andere banderillero draafde aan en na hem nog een andere; tien minuten nog ging het spel zoo zijn gang in de zon, of in de schaduw, die langzaam voortkroop over de rijen van hoofden en over het gele zand.

Toen schetterde ten derde malen het sein. Men zag Frascuelo staan onder de presidentsloge, den hoed in de hand, met naar boven gekeerd gelaat, woorden werpend naar de hoogte, die hij vergezeld deed gaan door kleine duwtjes met den hoed.

En rondom de loge, waar men hooren kon wat hij zeide, klonk het handengeklap, terwijl de torero zich omdraaide op de hakken, met een van buiten geleerde beweging den hoed achter zijn rug om tuimelen deed tusschen de menschen, en met een vuurrooden lap en degen met gevest van dezelfde kleur stapte hij naar het midden, waar de stier loom stond te kijken.

- ‘Heeft uwe edelheid gehoord, wat hij zeide?’ vroeg de jonge man aan zijn buurman.

- ‘Neen, Caballero.’

- ‘'t Zal er wel naar geweest zijn,’ hernam de andere, ‘Frascuelo es un torero muy bruto ¹⁾, hij maakt niet veel werk van zijn frases. Daarvoor is Mazzantini beter, dat is een zeer fijn man.’

- ‘Zoo,’ zei de boer, die naar beneden keek, hoe de mannen met de capas den stier uit de zon trachtten te lokken.

- ‘Dat was mooi, goed gedaan, Cara-Ancha! en waarom laat jij toch altijd je capa liggen, lompert?’ schreeuwde hij vervolgens tot een ander, die zijn lijf gebergd had voor den aanstormenden stier.

- ‘Si, Caballero, Mazzantini es un torero muy decento, muy decento,’ herhaalae hij. zich opwindend tegen zichzelve, ‘es un hombre muy fino. Civilisado, es revolutionario in el arte de Toros, es poeta y sabe toccare la guitarra. Waarom lacht u?’ vervolgde hij. ‘Yo digo ustèd, es un gran artisto.’ ²⁾

1) Is een zeer onbeschaafde of ruwe stierenvechter.

2) Ja, mijnheer, Mazzantini is een zeer net torero, een geer net stierenvechter.... hij is een zeer fijn en beschaafd mensch, is tegenstander der oude school in de stierenvechtkunst, is dichter en kan de guitare bespelen.... Ik zeg het uwe Edelheid, 't is een zeer groot kunstenaar.

[p. 175]

- ‘Maar, Frascuelo is dapper,’ viel de andere in, ‘hij heeft het meeste hart van allen, meer dan alle stierenvechters van Spanje,’ draafde hij Op zijn beurt door.

- ‘No, Sennor,’ riep de man weêr, ‘niet meer dan Lagartijo, en die kent zijn stieren beter, ziet ze beter aan, is veel intelligenter.’

- ‘Meer dan Frascuelo?’ riep de boer kwaad, en rood wordend.

- ‘Si Sennor.’

- ‘No Sennor, non es verdad.’ ¹⁾

- ‘Si Sennor,’ herhaalde de andere nijdig.

De omstanders begonnen zich in de twist te mengen, maar plotseling riep men: ‘Mira, mira!’ ²⁾ - En het kibbelend paar zat weêr te kijken met lange halzen naar wat onder hen gebeurde.

Links stond de stier met het blanke cadaver der merrie op zijn hoog geheven kop. Dik zwol zijn hals onder de inspanning, onder den last, die doorgebogen neêrhing over zijn bezweete, hijgende schoft; en daar waar rug op rug lag, zijpelden en glansden de bloedvlekken en hingen de kleurige banderillas neer, popperig en klein als de stelen van versierde bruigomspijpen; achter den kop van het paard staken zij uit, meêbungelende bij elke beweging, gelijk met de slingeringen van den kop, waarin groote opgesperde oogen dof blonken boven den open bek, waar de rijen der lange maaltanden grijnsden en de tong krullend uit neêrhing. Toen stapte de stier vooruit en plofte neêr als een leege zak de blanke merrie; plat viel zij neêr en langzaam zag men de pooten zich weer voegen naar den zandigen grond.

- ‘Mio Dios! Wat een beestje!’ mompelde de boer, teruggevallen in zijn bewondering.

- ‘Kom, Frascuelo, anda a El,’ ³⁾ riep de jonge man.

1) Neen mijnheer, 't is niet waar.

2) Kijk, kijk.

3) Ga naar hem toe.

[p. 176]

Maar alsof de stier zijn kracht verspild had, zoo werden zijn hoornstooten, zwaar en loom naar de capas. Onwillig draafde hij van hen weg, nu en dan even stootend naar de stokken in zijn nek en uit de gerekte snoet klonk het doffe bulken.

Bedaard zag men Frascuelo hem tegemoet stappen met de roode muleta en degen in de hand en dadelijk woedend stormde het beest weer op de vurige lap af, die heenscheerde over zijn hoornen; en hetzelfde spel begon opnieuw als toen hij werkte met de capa; als vastgehouden, volgde en stootte het beest naar de roode vaan, glijdend langs den man die met koele bedaardheid staan bleef op zijn plaats, de lende inkromp als de stier aandonderde, of even omsprong, wanneer het beest keerde in zijn woedende vaart. Soms bleef de bul staan, loerend naar de vooruitgestoken lap, die de torero hem voorhield op het plat van zijn degen, en als hij weer aanviel, klapte de torero de lap om, met den degen over zijn kop, zooals men het blad van een boek omslaat.

Gierende vlagen van bewondering hadden toen gejoeld door de lucht, gevolgd door een lange bange stilte. In de schaduw was ieder opgestaan van zijn plaats, vastgeklonken met zenuwen en blikken aan het gevaarlijke, huiveringgevende spel van den torero; op de eerste rij bogen de touwen door onder het gewicht der voorovergeleunde toeschouwers en de zonzijde lag stil en stralend onder de onbewegelijk turende menschenringen.

Met de oogen op de oogen van zijn offer, stond de espada stil voor den stilstaanden stier. Langzaam liet hij de muleta zakken, langs zijn aaneengesloten beenen en daarmede daalde de kop van het beest langzaam met de zakkende lap. En de espada hief den degen omhoog, zijlings, kaarsrecht staande voor de gebukte hoornen, die zacht rezen en even daalden met de roode vaan, zich richtend naar den wil van den torero.

‘Ora, ora,’ ¹⁾ klonk het boven om den boer heen.

1) Nu, nu.

[p. 177]

Maar toen de espada den degen ophief langs zijn oogen, horizontaal vooruit naar de schoft, schoot de stier toe op de lap, stormde langs den terzijde gesprongen torero en voort holde hij weer naar den kant der zon.

Een teleurgesteld gemompel trok rond en een wrevelige trek kwam even op het ruwe gezicht van den matador; toen streek hij met de hand langs zijn haar tot aan het staartje, schudde lachend met het hoofd naar de menschen in de schaduw en met wijde stappen ging hij achter den stier aán naar de zon, waar de banderilleros weer speelden met de capas of wipten over de schutting. En in de verte begon het spel opnieuw met de muleta die als een bloedroode lap telkens heensloeg, boven den roodgelen stier, en zag men den espada weer een stelling aannemen, het eene been nu licht doorgebogen, geplaatst voor het andere, de degen met bijna gestrekten arm voor zich uit gericht op den nek.

- ‘Va matar El in su suerte favorite’ ¹⁾, jubelde de boer.

Maar het beest stormde door onder de lap, gevolgd door den wijdstappenden espada en de bende glinsterende toreros naar den kant der schaduw.

Weêr draaide en wendde de stier om en langs den torero onder de oogen van den boer. Onstuimig drongen de kreten naar de speler beneden, die kwaad werd, blikken wierp naar boven.

- ‘Anda a El’, riep de jonge man, ‘hij zal je niet opeten, Frascuelo.

De torero schreeuwde iets terug, terwijl hij voortging den stier met zijn muleta te vermoeien, telkens zich plaatsend in de stelling, telkens gedwongen uit te wijken voor het aanvallende beest.

Maar op één oogenblik stond het stil met snuivende neusgaten, de oogen starend naar de roode vaan, die langzaam daalde en rees.

- ‘Ora, ora,’ gilde het nogmaals.

- ‘Zit stil, muchacho!’ ²⁾, zei de lange man tot den kleinen jongen.

1) Hij gaat hem dooden op zijn geliefde wijze.

2) Jongen.

[p. 178]

- ‘Zou het nu gaan, vader?’

- ‘Kijk, kijk, jongen.’

De degen rees, de stier stormde aan, men zag den torero voorovervallen naar de hoornen, toen plotseling ter zijde springen met ledige hand, en het beest stokstijf staan met het roode gevest tusschen de schouders.

De kleine jongen had, toegevend aan een onwillekeurigen drang, even de oogen gesloten, en toen was het alsof er boven en rondom hem muren oprezen van geluid, die ineen kwamen storten boven zijn hoofd. Naast hem gilde zijn vader als een dronken man, terwijl achter hem de boer stond te schreeuwen met de uitingen van een krankzinnige, ijlende woorden loslatend als een zieke in koortshitte; hij had zijn hoed neergekeild voor de voeten van den espada en noemde hem bij zijn naam met een liefkoozende stem. En rondom en boven de arena renden de drommen van bezeten geluiden, aaneengesloten in dichte gelederen. Ze kwamen aanstormen uit de zijde der zon, die woelde als beroerd en geschud door een windvlaag en botste te zamen met de aanrukkende scharen uit de ringen der schaduw waar de menschen opgerezen waren in eenzelfden drang met een zelfde beweging de ruimte streepend met hun armen die als in extase grepen en sloegen in de lucht. Hier en daar alleen trilde met een hooge noot een snerpende fluittoon als een rauwe gil, die doodgesmoord werd in den woedenden chaos.

Beneden liep de stier, met kleine pasjes, waggelend achteruit, met den degen in den nek, en den matador voor zich. Soms rekte hij den kop naar voren, men zag de strot heên en weêr gaan in een opslikkende beweging, als verzwolg hij iets, dat hem van binnen kwam dringen in de keel. Benauwd rekte hij nog een paar malen met den nek en viel toen plotseling om, dood in het zand.

En een andermaal begon de krijg der verrukte geluiden. Hoeden en sigaren vielen van boven, voor de voeten van den espada, die op een sukkeldrafje, met den afgewischten degen weêr in de hand, wuivend met dankend handgebaar ging langs de schutting. De glimmende toreros liepen allen mede,

[p. 179]

met hem de sigaren saam'lend in hun hoed, de neêrgevallen hoofddeksels weêr opsmijtend naar boven.

Toen schalmeide de muziek boven de Toril, zijn marschtonen als een overwinningslied mengend en nazendend achter de aftrekkende en zwakker wordende geluiden. De bontgesmukte muildieren draafden binnen, den stier werd een strik om den hals geslagen, zoo aan de spoorstok gebonden en toen werden de muildieren rondgejaagd door het perk, eenmaal, tweemaal, driemaal, het doode beest in klaterend triomfvertoon rondsleurend door het zand, van de schaduw in de zon, onder de oogen en het schreeuwen der alles toejuichende massa.

En voor de laatste maal vlamden de kleuren van den stier op, telkens als hij in de rondsleuring zwierde van de schaduw in de zon. Met een breede, platte gleuf achter zich aan, een platgeschuurd spoor en smalle streepen der wippende pooten, slingerde het doode lichaam rond achter de voortgeslagen en gezweepte muilezels; en bij de laatste maal, in wilden rit, binnengesleept door de poort der Toril, bonkte zijn lichaam, in den dwarrelenden omzwaai, tegen de stijlen der schutting, onder een warrel van stof; en de menschen, die hem daar nakeken, trokken instinktmatig zich terug bij den dreun.

Strak lag nu weêr de groote arena in het namiddaglicht, dat zich begon te kleuren als met een tintje van bloed. In de schaduw hing een zwoele warmte, de benauwde stinkende lucht van een opgepakte menigte, die in de opwinding hunne verhitte lichamen hebben bewogen. En daartusschen door kwam soms eensklaps de prikkelende lucht van een oranjeappel, die geschild werd, scherp en verfrisschend trillen in de neusgaten, fijn als de geuren van een geparfumeerde vrouw, gedachtebeelden oproepend van blauw water en suizelende stille warmte; maar rondom heerschte alom een genotrijk gegons, het tevreden gemompel van een voldane verzameling, en men begon elkaâr na te vertellen en men trad in bijzonderheden; wijnzakken gingen van hand tot hand en zakdoeken en mandjes werden geopend.

- ‘Dat was een stier waard door zoo'n man gedood te

[p. 180]

worden, Caballero!’ zei de boer, terwijl hij zich den mond afwischte met den rug der hand.

- ‘Ja, ja, als alle zes zoo zijn, zal het een prachtige corrida worden,’ antwoordde deze.

Beneden werden de witte paarden voortgesleurd, met den langen hals armzalig vastgestrikt aan den spoorstok; één voor één verdwenen zij door het duistere gat der Toril, waar boven van uit de muziek voortging, de harde tonen van zijn immer herhaald marschmotief rond te strooien in de lucht; in het perk gingen de knechten bloedplassen en afgescheurde darmen wegmoffelen met zand, terwijl anderen haastig de sporen wegharkten en het gele strijdperk effenden.

Toen kwamen de picadores weêr postvatten langs de schutting, een van hen zat op een paard met een roodgeteekenden voorpoot, dat trilde onder de slagen der chulos. Het sein schetterde, de deur der Toril sloeg open en een vaalgrijze stier kwam op een drafje binnen, draaide zich om naar de deur die achter hem dichtsloeg, en bleef vervolgens stil staan als een rund, dat staat te wachten voor zijn stal.

- ‘Mio Dios, mio Dios,’ ¹⁾ riep de boer klagend, ‘es un toro cobardo.’ ²⁾

't Was tien minuten over half vijf en de groote schaduw lag tot bijna in het midden van het perk.

Amsterdam, 10 Mei.

1) Mijn God, mijn God

2) Is een laffe stier.