De Nieuwe Gids. Jaargang 48

[p. 501]

Een levensbeeld door Eva Asscher.

Frans, aller lieveling, na eenige dagen ziek zijn, aan typhus overleden.

De jeugdige, reeds zoo alom gewilde chirurg!

Vele patienten blijken ontroerd, de buurt is geschokt, het gezin verslagen door dit onmeetbare verlies.

Lou, geboren als eerste meisje na zes jongens, wordt verafgood en die overmatige liefde was vooral op het jongste broertje en speelmakkertje Frans teruggekaatst. Frans was Lou, Lou was Frans. In zijn, doen en denken één. Dat bleef zoo toen ze ouder werden, al verschilden ze vier jaar in leeftijd.

Lou, nu negentien, had zich sedert kort verloofd met Eddy, den zakenman bij uitnemendheid. Van háár kant was die overgave, waartoe slechts een enkele vrouw in staat is.

Eddy woonde te Deventer bij zijn ouders en reisde veel. Van Vrijdagmiddag tot Zondagmorgen was hij steeds in Amsterdam. Onderling werd juist den laatsten keer vastgesteld, dat hun huwelijk na twee maanden zou worden voltrokken. En nu.... die plotselinge wanklank in haar zoo heerlijk vooruitzicht.

Frans voor altijd heengegaan.... haar trof een smartelijk verlies.

Het fijn-voelende meisje is aan wanhoop ter prooi.

De zeven treurdagen, welke ritueel de begrafenis annex zijn, verschijnt ze nauwelijks op het appèl. Droevig huilen van den morgen tot in den nacht overmant haar. Loutie is binnen weinige dagen niet meer te herkennen. Met dik gezwollen oogleden, de haren in een wrong en met afgetrapte muilen aan loopt het anders zoo gesoigneerde meisje van de eene kamer naar de andere, nergens gemoedsrust vindende.

Vader, medicus, neemt diep bezorgd de plotselinge inzinking

[p. 502]

van het lieftallige, fleurige meisje waar. Hij telephoneert Eddy, dien hij van een buitenlandsch zakenreisje weet teruggekeerd. Misschien zal zijn aanwezigheid haar verdriet matigen. Jonge liefde vermag zooveel.... soms alles.

Eddy is fluks present, hij troost en brengt werkelijke kalmte aan.

Den volgenden morgen moet hij echter voor dringende zaken weer op reis.

Vader ontvangt 's middags het met redenen omschreven bericht, dat Eddy van het huwelijk afziet.

‘Louties aanblik had afkeer bij hem opgewekt. Het contrast werd te sterk ingegrift. Hij voelde dien tegenzin nimmer te zullen overwinnen en achtte verstandshalve zijn besluit onherroepelijk.’

Deze nóg meer persoonlijke, nóg meer haar leven ingrijpende, schokkende beleving bracht als hare reactie: moedeloozen twijfel aan alles en allen, gepaard aan het opwekken van den strijdlust, waartoe Eddy's schrijnende bejegening haar onbewust aanzette.

Als gewoonlijk, kwam het evenwichtige meisje langzamerhand weer tot haar eigen zijn terug.

Een jaar later verloofde Loutie zich opnieuw, met den begaafden graveur, met wien ze het leven weer aandurfde en ze trouwden spoedig daarop.

Drie waarlijk schoone kinderen werden hun geboren, twee meisjes en een jongen. De loftuitingen waren niet van de lucht.

Dié kinderen zou ze van.... Eddy.... vàst niet gekregen hebben. Want ze geleken overwegend op hun vader, ze hadden dezelfde geestige lieve oogen, éénzelfde fijn besneden gelaat, zijn zelfde rustige houding.

Te spoedig verscheen hun vierde kind, een zwak, zielig meisje, maar eveneens met mooie oogen, de hare.

Het werd tobben met de kleine Louise, dag en nacht, wat veel van Moeders zenuwkracht vergde. Telkens weer dreigde het stumperdje haar bestaan op te geven, maar Dokters kunde zegevierde.

Waren door den zwaktetoestand en de vele beslommeringen met het misdeelde kind, haar onuitroeibare liefde voor Eddy

[p. 503]

en het verdrongen leed, de bons die ze na háre aftakeling had gekregen, weer gaan roeren?

Ze droeg onwillens de arme Loutie een tegenzin toe, dien de buitenstaanders nog hielpen voeden.

‘Jíj bent toch geen kindje uit de Voorstraat?’

‘Héusch wel!’, verweerde zich de kleine Lou met klem.

‘Wat bèn je in die familie, toch geen zusje van Mies en Bep?’

Vragen, die men het kind stelde in de buurtwinkels, waar ze reeds op zesjarigen leeftijd pienter haar kruideniers- of groentebestelling voor Moeder aflas.

De arme kleine moest steeds haar bestaansrecht verdedigen.

Moeder exploiteerde het meisje àl meer. Vader kwam daar wel tegen op, maar hij was teeder als kleine Louise en vertrouwde in de moeder, die hij liefhad.

Eens trof een nichtje, dat onverwachts op bezoek kwam, Louise snikkende aan met de handjes onder het hoofd in het donkere, kleine kamertje, ten dienste van Vaders photographische kunstopnamen.

‘Hebben ze je nu heelemaal alleen gelaten Lou?’.... ‘Wat is er dan gebeurd, lieve meid?’

‘Moe... der en de... kinderen zijn... naar het bosch. Ik... ik... heb een blaadje met kopjes en schoteltjes... laten vallen en... en... moest voor... straf thuisblijven.’

Maar.... geagiteerd greep het dertienjarige meisje in.

‘Wíj gaan samen spelen in den tuin, je krijgt snoepjes.... en we plukken grasbloempjes.... de zon schijnt.... de vogels zingen, Loutie we....’

‘Ik bén geen Loutie, née.... née.... néen!,’ schreeuwde ze uit al haar macht. ‘Ik ben Rechie Soesman, het kind van den voddenkoopman en als hij morgen in de straat komt, zal moeder hem aanroepen en mij met de scherven weer medegeven. Ze weet toch niets met me aan te vangen. De kinderen hebben gelachen en gezegd, dat het écht waar was.’ Dág Rechie.... dág Rechie.... dág Rechie.... dag.... Rè.... chie....!’

Geheel ontdaan zeeg Loutie weer op tafel.

Het nichtje, zelf nog haast een kind, wist toch de kleine Lou met lachend medeleven tactvol te sussen.

[p. 504]

Diep verontwaardigd, brutaal las ze de moeder de les. Ze werd.... uitgelachen, omdat ook zij, de navrante scène niet als een grapje had opgenomen.

Louise kreeg geen muziekles als de andere kinderen. Ze had geen aanleg, zong altijd valsch. De drie oudste kinderen gingen naar een middelbare school. Loutie had te zwak gestel om zich zooveel in te spannen met leeren. Daarbij was moeder na de geboorte van het jongste kind nooit meer op krachten gekomen, meende ze. Ze wilde eindelijk eens hulp hebben in het drukke gezin, dat zich van zeer bescheiden inkomsten moest bedruipen. Ze bestemde Loutie tot haar toekomstige plaatsvervangster.

Trouw, liefdevol verzorgde deze de ouders tot hun dood en bleef op zes en dertigjarigen leeftijd achter met veel droeve levenservaring, zonder geschoolde kennis om een gezin zelfstandig te besturen. Moeder had altijd boven hare finantiëele krachten geleefd en in tijden van nood de rijkere familie in den arm genomen. Voor de wereld wilde ze zich verheffen. Den anderen kinderen was het vrij goed gegaan. Zij leefden verspreid.

Na heel veel teleurstellingen bij het solliciteeren, want zonder diploma, zonder aanbevelingen in dien van geschoolden overstelpten tijd, nam ze ten einde raad de betrekking aan als huishoudster bij een vierentwintig jaar ouderen, gefortuneerden heer, die haar huwde.

Ze kon nuttig zijn, overwoog ze. Daarbij zou ze door dit huwelijk levenslang finantiëel verzorgd zijn.

Met bovenmenschelijke toewijding, onuitputtelijk geduld, ten koste van hare geheele zenuwkracht, gaf ze zich, dankbaar en plichtmatig, over aan den al meer nukkigen, niet te bevredigen zonderling.

De wereldcrisis deed de finantiëele vooruitzichten in het niet verzinken. Na twee bange jaren richtte de verterende strijd haar te gronde.

De gevoede twijfel zette met kracht op. Ze achtte zich onttakeld, minderwaardig, slecht.

Ze stierf aan uitputting.

Loutie verweet zich den man gehuwd te hebben, dien ze niet lief had.