lijk en, als alles gunstig werkt, hebben we iets schoons beleefd. Zoodra het ballet echter het tooneel in zekeren zin gaat imiteeren en ons het verhaal, de geschiedenis wil brengen, krijgt het gauw iets gerekts (ach ja, de avond moet gevuld worden, nietwaar? De menschen verlangen waar voor hun entrée!) en geforceerds, dat aan den ernst van den waarachtigen dans groote afbreuk doet. Daarom geloof ik aan de toekomst van deze kunst dan ook slechts als nummer. Voor 'n avond-vullend program is zij niet sterk genoeg. Dat vereischt.... het woord!
Duidelijkst werd dit 'n oogenblik gemanifesteerd door Der grüne Tisch. Terloops wil ik hierbij aanstippen, dat dit ballet z'n grootste succes dankt aan zijn kwetsbaarste tafreelen: de conferentie-tafel aan 't begin en aan 't eind. Deze, met 'r goedkoope spot op diplomaten, die toch niet per sé idioten behoèven zijn en in Genève heusch wel goed zouden willen, indien iemand maar wist hòè, is van 'n bijkans vulgaire populariteit, welke de schoonheid van het geheel ernstig schaadt. Doch ze sprak tot de menigte en daar moet 'n publieke vermakelijkheid, gelijk ten slotte ook Kurt Jooss is, het maar van hebben! En hoe schoon was het overige! De rondwarende dood en zooals hij de oude vrouw wegdroeg en het jonge meisje als 'n minnaar kuste en het vaandel zwaaide en wat er meer des oorlogs was, wat greep dat alles aan en wat was het plastisch verrukkelijk! Tot de dood plots geheel naar voren trad en het angstvallig stil werd in de zaal. Want, al wist men beter, men verwachtte.... het woord. Kurt Jooss maakte het groote gebaar, dat dit voorbereidt. Maar er kwam niets. En we voelden 'n leegte, de leegte van den overigens zoo schoonen avond: wat voor ontroerends we ook gezien hadden, het drama hadden we niet gehad. Het verlossende woord had, hoe paradoxaal het ook moge klinken, gesproken moeten worden door.... den dood!
Neen, het verhaal is allerminst de kracht van den dans. Vandaar, hoe meer deze tot louter schoonheid, 'n vluchtende fantasie is geworden, hoe duidelijker hij spreekt. Daarom, waar hij het verleden uitbeeldt, dat voor ons tot 'n herinnering, 'n... fantasie geworden is, toont hij zich op zijn sterkst. De dood en het meisje en zulke tafreelen, welke van àlle tijden zijn en die, ook door hun aankleeding, aan oude schilderijen deden denken, waren in Der grüne Tisch dan ook de meester-grepen. Het heden, de conferentie-
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd