De Nieuwe Gids. Jaargang 43

[p. 234]

Bibliographie.

M. IJssel de Schepper-Becker. Het dwaze hart. - P.N. v. Kampen en Zn., Amsterdam.

Een ernstig boek, dat velen ter overweging wordt aanbevolen. Het behandelt zeer grondig en serieus het probleem van het, bij een scheiding, tusschen tweeden echt en kind uit het eerste huwelijk, wankelend gevoel. En deze omstandigheid wordt ons nu eens niet van de vrouw, maar van den man uit getoond. Dit nieuwe werk van mevr. IJ. d. S. is zéér de overweging waard, zooals ik reeds zeide. Al dadelijk bij het begin kennen wij de innige verhouding tusschen vader en kind, en diep laat de schrijfster ons het conflict in de mannenziel meebeleven. De slotzin is van een philosophische gelatenheid, die wel eens wat meer betracht mocht worden, vooral in onzen tijd.

Met leege handen, door Amy Vorstman - ten Have. - Sijthoff's Uitgeversmaatschappij, Leiden.

Door haar vele kleinere schetsen en novellen had mevr. Vorstman een voldoende voorbereiding, zoodat het haar niet moeilijk moet gevallen zijn, nu ook eens een romen te schrijven. Mevr. V. heeft blijkbaar de bedoeling gehad, niet maar zoo'n ‘gewoon’ boek in het licht te zenden, maar tegelijk haar medezusters een dienst te bewijzen; tal van brandende quaesties in vrouwen- en huwelijksleven raakt zij aan, en zegt er meermalen voortreffelijke dingen over. Bij vele plaatsen heb ik strepen gezet, om ze nog eens na te zien, en bij herlezing troffen zij mij meestal nog méér. Prouveert dit niet voor der schrijfster goed inzicht, raak oordeel en verstandig nadenken, vóór zij schrijven ging?

Het is mevr. V. er om te doen geweest, de vrouwen met haar boek een hulp, een troost te geven, in het soms zoo oneindig zware en tragische leven, dat zóó zwaar en tragisch niet behoefde te zijn, als.... de menschen het elkaar wat gemakkelijker maakten, elkaar wat meer tegemoet kwamen, elkaar wat beter begrepen.... Op vele plaatsen geeft zij uitmuntenden raad, en indien vele innerlijk ontevredenen en vruchtelooze zelfkwelsters dit verhaal met aandacht lezen, zullen zij ongetwijfeld baat vinden bij dit boek, dat voor hen geschreven is door een vrouw met een warm hart, een sympathiseerend gemoed, een actieven, practischen geest. Tal van aardige vondsten verlevendigen dit werk; hier is er één van: De mensch, die zijn tegenspoeden gebruikt als sporten van de ladder, waarlangs hij naar boven klimt, is eerst in waarheid een overwinnaar.’

[p. 235]

Elsa Kaiser. Brieven aan een vliegenier. - De gulden ster. Uitg. Maatschij., Amsterdam.

‘Ai, Liebe tötet, - aber keiner fahrt dahin und hat die Liebe nicht gekannt....’ deze hartstochtelijke woorden van Elektra kwamen mij onweerstaanbaar in de gedachten, toen ik deze ‘Brieven aan een Vliegenier’ las. Hier is wederom de ‘liefde, die doodt’, maar ook Bettie ging niet heen, zonder de liefde te hebben gekend, de liefde in vollen omvang met al haar rampzaligheid en zaligheid, haar genade en haar tragiek.

De Brieven aan een Vliegenier zijn vol, overvol van liefde. Liefde in een zóó algeheele overgave, als maar zelden voorkomt. In onzen tijd van negro-songs en jazz-muziek doet dit boekje aan als een fijne, teedere melodie, waarvan wij de innigheid en den weemoed ons diep in het hart voelen dringen.

M.S. van IJselsteyn. De verborgen weg. - Leidsche Uitgeversmaatschappij, Leiden.

Weder een boek over het meisjes-studentenleven, en door een schrijfster, die er blijkbaar midden-in heeft gestaan. We krijgen een voortreffelijk beeld van deze wereld in het klein, en als M. v. IJsselsteyn met dit ‘proefschrift’ haar eerste letterkundige examen aflegde, dan laten wij haar slagen ‘cum laude’.

Maar dit boek is méér dan een, hoe boeiende beschrijving ook van het studeerende meisjesleven. Het raakt het zeer hachelijke en subtiele vraagstuk aan van het te virginale, te cerebrale jonge meisje, dat de consequenties der liefde niet aandurft. Geeft het er ook een oplossing voor? Neen, - de hoofdpersoon sterft, - en nu doelt de auteur er weliswaar op, dat zij eigenlijk aan vergeefsch berouw te gronde ging, maar als Nora was blijven leven, wat dan? Zou het dan denzelfden strijd zijn geweest, of....? Het is jammer, dat de schrijfster haar knap boek op deze onvoldoende wijze laat eindigen, waardoor de verklaring van het probleem (dat een der brandende kwesties van het vrouwenleven raakt) nog even ver van ons is gebleven als steeds.

Naar het land van den vliegenden vuurgod, door Ph. Exel. - G.B. v. Goor Zonen, Gouda.

Een avonturen-roman van de goede soort. Een geweldig-suggereerende titel voor een geweldig-boeiend boek.... ‘Vloog die vuurgod werkelijk....??’ En òf! als een modern vliegtuig dreef de Nikéaeros boven de hoofden der aanwezigen, alsof deze niet gedurende den vierden kruistocht, maar in den tegenwoordigen tijd hun interessante reis door Europa en Afrika maakten. Een heerlijk vacantie-boek.

Tusschen Licht en Donker. Verz. door Mevr. Gruys-Kruseman. - Gebr. Kluitman, Alkmaar.

Een heerlijk vacantieboek! zeg ik ook van harte van dezen prachtigen bundel (eigenlijk zijn het 4 bundels ineen) kinderlectuur. De verzamelaarster heeft hier ‘het beste van het beste’ samen-gebracht, en tal van voortreffelijke

[p. 236]

namen nooden tot lezen uit. De gevoelige mevr. Ovink, de oolijke David Tomkins, de fijne Nannie van Wehl en de beminnelijke verzamelaarster zelve wedijveren als om strijd, met tal van anderen, wie het leukst en pakkendst vertellen kan. Versjes, raadsels, grapjes, aardigheden wisselen de verhalen in bonte verscheidenheid af, terwijl de levende, realistische platen van Pol Dom als altijd van bizondere bekoring zijn.

Tyne-van-Hilletje, door Alie Smeding. - E. Querido, Amsterdam.

Tyne-van-Hilletje. De schrijfster heeft, onwillekeurig wel een goeden titel gekozen, want een der grootste aandoenlijkheden uit dit boek is de innige verknochtheid van Tijne aan haar moeder, ook na den dood van de laatste. Arme Tijne. Wat al wederwaardigheden kreeg zij in haar eenvoudig bestaantje van eilandsch meisje te beleven, zoowel uitwendig als innerlijk! Met suggestieve kracht heeft de schrijfster dit alles beschreven, en er zijn gedeelten, die ons doen huiveren door de lugubere sensatie, die er van uitgaat (de tocht van vader en dochter naar de somnambule te Amsterdam, de watersnood, de aanklacht tegen God van de rampzalige Tijne). Deze vrouwenfiguur is een creatie. Zij staat afzonderlijk in onzen geest misschien zelfs naast de gestalte van ‘Geertje’....

Een enkele opmerking. Het boek is te lang. Veel en veel te lang. Door het uitrekken van verschillende scènes wordt de aandacht van den lezer verslapt. Ook werkt het voortdurend gebruiken van het dialect uiterst vermoeiend op onzen geest.

De avonturen van Kokkie en zijn maats, door Joh. H. Been. - Gebr. Kluitman, Alkmaar.

Als we een nieuw boek van den wakkeren Johan Been ontvangen, dan weten we al, dat het uitmunten zal door historische kennis en blaken van vaderlandsliefde. Wederom een verhaal uit den tijd van Michiel de Ruijter, wederom een verhaal van moed en avontuur, waar het hart van een Hollandschen jongen bij open gaat. Door en door Hollandsche lectuur: degelijk, ferm, met wat hardheid en wat humor op zijn tijd, loyaal en betrouwbaar; en menig jongen zal Kokkie benijden om zijn lotgevallen en vooral om zijn persoonlijke ontmoeting met onzen grootsten zeeheld. Hoe bizonder aantrekkelijk de band met die kloeke knapen in hun kleurige kleedij! (Evenals de illustraties van Wins.)

Kees en zijn kornuiten, door N.J.P. Smith. - Gebr. Kluitman, Alkmaar.

Een nieuwe kinderschrijver? Nu, we heeten hem welkom in de rij. Het boek is in den ikvorm, wat weinig voorkomt bij jongenslectuur, maar een bizondere levendigheid geeft aan het verhaal. De ondervindingen der kornuiten zijn kostelijk: hoe spannend het verhaal van de brand! en het avontuur van den ‘kakelobbes’ doet zelfs een volwassene het uitproesten; en even

[p. 237]

aardig gevonden is dat van den ‘keienmaffer’. Dit zal wel niet het laatste boek zijn van ‘Kees’, dunkt me zoo!

Riek, de kwajongen, door Nanda. - Gebr. Kluitman, Alkmaar.

Een vlot geschreven, vroolijk meisjesboek. De grappen, die Riek en haar broertje uithalen zijn soms een beetje overdone (dat telkens aankleeden van poppen b.v.) en hier en daar wordt er wel eens vreeselijk gelachen om niets (op den verjaardig in het begin), maar, och, is dat geen eigenschap van bakvisschen? En al had de kwajongen een ‘hazenhart’, een slecht hart had ze geenszins, en Josine is al een heel sympathiek figuurtje. (Hoeveel ‘kwajongens’, ‘ontembaren’, ‘robbedoezen’, ‘driftkopjes’ krioelen er al niet in onze kinderlitteratuur! Hoe het zij, de jeugd schijnt er graag van te lezen. Dus!)

De goddelijke zonde, door Edith Werkendam. - E. Querido, Amsterdam.

Edith Werkendam gaat voort, ons de ‘zonde’ in allerlei aspecten voor oogen te tooveren. Ditmaal worden we ingelicht over een ‘goddelijke’ zonde, en een motto van Plato is de vlag, die de lading dekt....

Wel, - de inhoud van een boek is niet ‘het’, dat is de manier, waarop deze wordt voorgesteld, en laten we dan direct zeggen, dat deze roman veel sterker van structuur is en een veel beter karakter-uitbeelding heeft dan de vroegere werken van deze schrijfster. Als zij nu nog wat beter haar stijl gaat verzorgen en b.v. niet meer schrijft: haar bevinden werd verrukter, waar zou moeten staan: maakte haar verrukter (immers haar bevinden werd niet verrukter, doch zijzelve) zijn we al een heel eind op den goeden weg.

Menschen, door J.M. IJssel de Schepper-Becker en J. van Randwijk. - P.N. van Kampen en Zn., Amsterdam.

‘Menschen’ behandelt hetzelfde thema als Liane de Pougy deed in haar tooneelstuk: L'enlizement. Ook hier een man, die noodlottig in de macht geraakt van een onscrupuleuse vrouw, een soort Lilith, die geen onderscheid kent tusschen goed en kwaad, maar alleen haar eigen instincten volgt. Maar dit stuk is nog méér, zooals de zeer mooie en indrukwekkende slotzin zegt, de tragedie van den mensch.

‘Géén mensch mag denken, dat hij zijn leven regeert, geen mensch regeert zijn eigen ziel. Wij kunnen niet anders dan dolen, dolen in de machten van het leven.... Wij sterke, machtelooze menschen.’

Ellen Forest. Het gouden schip. - P.N. van Kampen en Zn., Amsterdam.

La femme incomprise lijkt in de literatuur wel een overwonnen standpunt, l'enfant incompris nog niet! Ziehier wederom een exemplaar, dat ‘anders’ is

[p. 238]

dan alle andere kinderen, en dat ‘anders’ bedoelt dan volgens den auteur: dieper, gevoeliger, sympathieker. Was het meisje Maud dit alles inderdaad? Ik weet het niet, misschien! In elk geval is dit wezentje hopeloos onnoozel, dat nog nooit van een civetkat heeft gehoord, en op elfjarigen leeftijd vraagt: is jenever iets om te eten? Laat ik het maar ronduit zeggen: het tweede deel van dit boek bevalt me oneindig beter dan het eerste. In het tweede deel is de psychologische groei van Maud met al haar ups and downs fijn uitgesponnen, en het slot, eenigszins mysterieus den lezer in het onzekere latend, is mooi en suggestief.

(Foxtrott, Dunzany, Tif(f)any zijn drukfouten, in een herdruk gemakkelijk te verbeteren en met Hoendekotter is zeker Hondecoeter bedoeld? En zoover ik weet, heeft lapislazuli niet de lichtblauwe kleur van vergeetmijniet, maar is donkerblauw met een gouden glans erover heen.)

Jolly Roesselo, door Tine Bonnema. - D.A. Daamen, 's-Gravenhage.

Dit lieve, eenvoudige, doorleefde boek zal voor vele jonge meisjes een betrouwbare gids blijken te zijn. Met hoeveel ernst en toewijding is het geschreven! En hoe gaaf staat Jolly vóór ons in haar goed karakter, haar verschillende eigenschappen; zij is geen boekenfiguur, maar een meisje van vleesch en bloed! De schrijfster vertelt zoo natulrlijk en eenvoudig, en al beleeft haar Jolly geen hevige lotgevallen, toch is haar levensgeschiedenis hoogst interessant, en deze twee dikke klein gedrukte deelen blijven boeien van de eerste tot de laatste bladzijde.

Pivoine de Kossova par Marguerite Schurmann. - Picart, Paris.

Marguerite Schurmann, de zeer fijne, oorspronkelijke en spiritueele schrijfster, die de lezers van ‘De Nieuwe Gids’ zoo goed kennen o.a. door haar zoo suggestieve Incarnations, verrast ons thans met een roman, die, (heel nieuw, in de Fransche literatuur!) Serviërs ten tooneele voert, of juister gezegd: Yougoslaviërs. De mannelijke, zoowel als de vrouwelijke mentaliteit dezer voor ons vreemde naturen wordt door de auteur knap en boeiend uitgebeeld. De envoûtement van Varenne door Milanka is in treffende logica doorgevoerd tot het tragische einde. Behalve haar vele andere goede hoedanigheden bezit mevr. S. ook het, niet gering te schatten talent, voor haar boeken voortreffelijke titels te kiezen. Pivoine de Kossova, dat klinkt, nietwaar? En vestigt al vanzelf de aandacht op deze curieuse étude de passion serbe sous le ciel latin, - die ongetwijfeld haar weg wel vinden zal!....

Onze Mei. - Hollandia Drukkerij, Baarn.

Een der liefste boeken, onlangs verschenen. Wáárom zóó onbeschrijflijk lief? Omdat eenigen onzer schrijfsters hierin persoonlijke herinneringen hebben gegeven, en wàt kan kostbaarder zijn dan een weergave van werkelijk ge-

[p. 239]

beurde innerlijke of uiterlijke feiten? Ik heb het al zoo dikwijls gezegd: maar wie als schrijfster(er) wezenlijk nut voor zijn medemenschen hebben wil, die geve zichzelf, zijn eigen leven (in dagboek, brief of mémoire) onomwonden, en zonder kleingeestige, of al te scrupulense restrictie. The child is mother to the woman, en zoo krijgen we hier indrukken in de jeugd opgedaan, die van belang bleken voor het heele verdere leven. Lees deze aandoenlijke, grappige, eenvoudige of beteekenisvolle herinneringen, en ge zult er door worden gecharmeerd, - en stellig verlangen naar méér!

Ana Maria, door El. Ortiz Echaguë - Smidt. - H.D. Tjeenk Willink en Zn., Haarlem.

Wie is zij, deze Elisabeth, plotseling opgedoken in het letterkundige kamp, met een werk ‘dat er mag zijn’? Haar naam is Spaansch èn Hollandsch en lijkt wel de symboliseeriing van haar boek, dat ook èn Spaansch èn Hollandsch is. Ana-Maria (niet te verwarren met Felix Timmerman's onvergelijkelijk Anna Marie!) is de levensgeschiedenis van een Argentijnsch mesje, de illustratie van: ‘Er moet veel strijds gestreden zijn, er moet veel leeds geleden zijn, wil 't alles met ons vrede zijn’, en geeft tevens de levensgeschiedenis van Eric Akker, een Hollandschen schilder. Hoe deze beiden ‘langs lijnen van geleidelijkheid’ tot elkander komen, (welke lijnen evenwel asymptotisch blijken, daar nimmer de rechte lijn van Eric's bestaan de kromme lijn van Ana Maria's raakt) vertellen ons deze twee deelen, die vol interessante bizonderheden staan over het leven en de menschen in Zuid-Amerika, Spanje, Parijs, en Zeeland niet te vergeten. Het boek is goed geschreven, maar degenen die het koopen, krijgen ‘waar voor hun geld’. (Dit ‘maar’ bewijst, dat het boek te lang is, naar mijn smaak althans!) Het overboord wippen van Ana Maria, omdat zij te moe was om langer te leven, maakte op mij niet den gewenschten tragischen indruk, daar iemand van de levenswijze dezer dame, er waarlijk recht op heeft, zich moe te voelen!

Een levenslied, door Aleid Ages - v. Weel. - C.A.J. v. Dishoeck, Bussum.

En wie is zij, deze Aleid Ages, plotseling opgedoken in het letterkundige kamp met een boek ‘dat er mag zijn’?

O, wat begint het uitstekend, met die voortreffelijke uitbeelding der familie Palm. En wat gaat het uitstekend voort met die voortreffelijke uitbeelding van vrouw Morsel en haar huis. Maar dan.... al komen er ook nog herhaaldelijk prachtige Heyermansachtige tooneelen in voor, dan herhaalt zich het thema tot in het oneindige, en als het boek ein-de-lijk zijn slotwoord heeft bereikt, slaken we een zucht van intense geestelijke vermoeidheid. De bedoeling der schrijfster is goed; zij wil ons bewijzen, hoe moeilijk een kind het heeft in de positie eener ‘onecht’ geborene, maar zij bewijst zooveel en voortdurend en altijd maar door, dat we neiging krijgen om te roepen: Lieve mensch, ja, je hebt gelijk, maar nu weten we het wel.

Het boek had gemakkelijk de helft kleiner kunnen zijn, en dit constateerende,

[p. 240]

wil ik er even mijn verbazing over uitspreken, dat in onzen tijd van jacht en drift nog zulke lange boeken worden uitgegeven, dus blijkbaar ook gelezen, als b.v. Een levenslied, Jolly Roesselo, Tyne van Hilletje, Ana Maria.... is dit een gunstig voorteeken misschien dat de menschen weer rustiger worden van geest?....

Pension Golfzang, door Jeanne Koning-Coeterier. - Gouda, G.B. v. Goor Zonen.

Och, ja, dit is wel een aardig meisjesboek; natuurlijk weer met grappen als ‘kwallen in bed’ en ook wel ‘goeie opwellingen’.... Waarschijnlijk zullen jonge lezeressen er pleizier in hebben en de verschillende ondervindingen der meisjes gezellig vinden.

Elis Zernike. Herman Robbers als romanschrijver. - Elsevier, Amsterdam.

Aan al degenen, die den schrijver Robbers waardeeren, en zijn kracht van conceptie en zijn stijl bewonderen, en zijn innigheid, zijn emotionaliteit liefhebben, zal dit ter gelegenheid zijner 60en verjaardag verschijnend, zeer goed geschreven en van inzicht en volledige appreciatie getuigend werkje welkom zijn. Een uitvoerige bibliographie door P.H. Muller vormt een gemakkelijk overzicht.

Floris v.d. Aemstel. De heldendaad van twee H.B.S.ers. - D. Bolle, Rotterdam.

Alleraardigst gevonden de intrige van dit spannende boek. Met hoeveel technische kennis wordt verhaald van het in orde maken der oude, afgedankte stoomboot, waarmee de jongens hun ‘heldendaad’, de redding van twee mannen van een zinkend schip volbrengen. Maar dit is nog niet alles: de ontdekking bij het zandtreintje en in de kazematten! Stof te over, om jongens eenige uren ademloos geboeid te houden!

Om zelf te lezen, door F.H.N. Bloemink. - Gouda, G.B. v. Goor Zonen.

Men moet over den arbeid, om dergelijke boekjes samen te stellen, niet licht oordeelen. Deze boekjes zijn bestemd, om den kinderen thuis lectuur te geven, die het op school geleerde aanvult en helpt bevestigen. De complete vertellinkjes, waarbij dubbele medeklinkers, hoofdletters en te lastige samenstellingen systematisch vermeden zijn, klimmen geleidelijk op in moeilijkheid. Met verbazend veel tact, fijn begrip en gevoelig inzicht heeft de heer B. zijn taak volbracht, en wederom vier deeltjes in het licht gegeven, die een ware schat zijn voor de kinderen.... en de ouders niet minder (does op school; kees en moor; op het ijs; hek en de kip).

[p. 241]

Manitou, door J.J. Groeneweg. Gerbrand Douma's eerste zeereis naar Australië en Reis om de Wereld, door D.M. Masdorp. - G.B. van Goor Zonen, Gouda.

Ik heb er dikwijls over gedacht, hoe het toch komt, dat boeken voor jongens zooveel meer inhoud hebben dan die voor meisjes. Neem nu eens bovenstaand drietal. Uit alle drie is iets te leeren, zonder dat het opzettelijk-onderwijsachtige er duimen dik op ligt. Hoe bizonder aardig, en nieuw! is Manitou, het boek van Z. Afrikaansch jongensleven, door den knappen verteller J.J. Groeneweg, en de beide andere boeken van Masdorp, die ons allerlei wetenswaardigheden bijbrengen, zijn hoogst onderhoudend. Ik wou, dat ook meisjes eens met een roeibootje gingen varen, zooals Gerbrand, omsloegen, en werden opgepikt door een stoomboot, en dan allerlei lotgevallen beleefden, liever dan altijd maar weer te moeten lezen van gierbuien en flauwe grappen en ondeugende rakkers van meisjes, die het nooit verder brengen in avontuur dan het ouders en onderwijzers lastig te maken!

Oome Piet, door Cor van Osenbruggen. - G.B. van Goor Zonen, Gouda.

Wanneer ik bovenstaande boutade op meisjesboeken plaats, dan maak ik een groote, groote uitzondering voor die van Cor van Osenbruggen. Herhaaldelijk heb ik reeds van mijn liefde voor haar werk blijk gegeven, en ieder nieuw boek begroet ik met vreugde. Deze schrijfster bezit de onwaardeerbare gave de eenvoudigste dingen om te tooveren tot iets, dat regelrecht naar het hart gaat. ‘Oome Piet’ is een schat van een boek, een schat van innigheid, van tact en fijn gevoel. Neen, ‘avonturen’ zijn toch eigenlijk niet noodig, om ook een meisjesboek belangrijk te maken! Hier in dit boek ligt het tastbaar bewijs daarvan!....

Anne Armandy. La fille au coeur éperdu. - Ed. Baudinière. Rue du Moulin Vert 27bis, Parie (14e).

Deze roman vertelt ons de geschiedenis van een meisje, dat zich opoffert, die haar heele leven vernietigen laat, om de eer van haar broers vrouw te redden, zóó volkomen zich opoffert, dat zij eindelijk zucht: ‘Moi, qui n'ai pas même pris le temps de vivre pour moi quelques jours heureux. Moi, qui ne fus que sacrifice, uniquement....

Een fijngevoeld en goed-geschreven boek, handelende in het milieu der lagere klassen in Spanje; zeer mooi is het gedeelte der liefde van Machucha en José, en over het geheel ligt een waas van weemoed, dat suggestief ontroert en charmeert....

Tragisch is, dat Dolores' zelfopoffering tot niets heeft gediend.... Dit zijn de consequenties van het leven. Het eenige is: se taire et se résigner....

The bird that is blue, by Florence Fidler. - Lonson, Selwyn en Blound. London W.C. 2, Duke Street 6, Adelphi.

Dit is een zeer grondige en diep-gaande studie over L'oiseau bleu van Maeterlinck, die velen interesseeren zal, vooral omdat zij op het tijdstip

[p. 242]

verschijnt, waarin de Blauwe Vogel voor ons ten tooneele is gebracht, met de meesterlijke creatie van Else Mauhs als Tyltyl.

Tot dusver heeft de meening unaniem bestaan, dat Maeterlinck met zijn ‘blauwe vogel’ het geluk bedoelde, dat overal gezocht wordt, ofschoon het zich vlakbij in het eigen huis bevindt. Miss Fidler pleit voor een andere opvatting, namelijk dat: het vinden van den blauwen vogel beteekent, de oplossing van le grand secret, het levensraadsel. De mensch zoekt en zoekt er overal naar, en ervaart ten slotte, dat er vele blauwe vogels zijn, die echter telkens weer ontsnappen, of niet blauw genoeg zijn van kleur. En eindelijk vindt men een vogel die een beetje blauw is, in het eigen huis; dat is: het beetje weten, dat elk mensch bezit, door de intuïtie van zijn onbewustheid.

Deze nieuwe theorie is zeer knap geëxposeerd, en tal van bewijsplaatsen worden aangevoerd. En vooral legt de schrijfster sterk den nadruk op het feit, dat Maeterlinck in L'oiseau bleu een illustratie heeft gegeven van Swedenborg's ideeën. Er is al zóóveel gelijksoortigs over den geestelijk eminenten Maeterlinck geschreven, dat we werkelijk dankbaar zijn voor het absoluut nieuwe denkbeeld van Florence Fidler, dat zeer in overeenstemming lijkt met Maeterlink's inzicht en gedachte. Hoe grondig de schrijfster zich heeft gerenseigneerd, blijkt wel uit het feit, dat de lijst der door haar geconsulteerde werken niet minder dan zes bladzijden beslaat! Schier elke zin getuigt dan ook van diepe studie, scherp nadenken en door veel ijver verworven kennis.

Vertaalde boeken.

De lezers van ‘De Nieuwe Gids’ weten het wel: waar onze bibliographie toch al zoo uitgebreid is, worden vertaalde boeken alleen op onze boekenlijstjes vermeld. Evenwel kan een enkele maal wel eens een uitzondering worden gemaakt, als de vertaalde uitgaven heel belangrijk zijn. Dit nu is o.a. het geval met Sigrid Undset Kristin Lavransdochter (J.M. Meulenhoff, Amsterdam). Waar er tegenwoordig zóóveel wordt vertaald, dat niet anders dan stuff and nonsense moet worden genoemd, mogen we wel eens wijzen op een machtig werk als dit, dat boeit en ontroert. Sigrid Undset is een groote kunstenares en dit haar boek is een meesterwerk.

Van denzelfden gezonden bodem stamt het natuurlijke en eenvoudige, maar hoogst interessante (uit een cultuur-historisch oogpunt, zoowel als uit dat van karakterpsychologie): De familie Kruse. Deze familieroman (uitgave J.M. Meulenhoff, A'dam), is een voortreffelijk werk, en gaat verre boven J. Oterdahl's toch ook reeds lief en bevallig: Het huis met de rozenhaag.

De boeken van L.M. Montgomery uit de Bij den Haard-serie (uitgave H.D. Tjeenk Willink en Zn., Haarlem) hebben al lang in Holland burgerrecht verkregen. Deze schrijfster heeft een geheel eigen wijze van vertellen; haar boeken zijn dood-onschuldig, maar daarom niet saai of droog, integendeel! ze zijn allerprettigst boeiend, en tracteeren ons telkens op onverwachte verrassingen, en onveranderlijke happy endings, al lijkt de toekomst ook soms een hopelooze mess. Kinderfiguren te beelden gaat haar even goed af, als gestalten van volwassen vrouwen; en na het alleraardigste Valencia's droomslot

[p. 243]

ontvangen wij nu Het regenboogdal en Emily's eerzucht met een hartelijk woordje van welkom.

Boeken als bovenstaande kunnen we goed gebruiken in onzen modernen tijd van cynisme en pessimisme, we moeten terug naar een natuurlijke levensopgewektheid, zooals ons ook gebracht wordt door het werk van Cecil Adair, waarvan er alvast een boek wordt gebracht door de firma Bolle te Rotterdam ‘Geknakt om schooner op te bloeien’, bij welke firma eveneens verscheen: ‘Toen alles afbrak’, van den Amerikaanschen schrijver Booth Tarkington, een van diens boeiende boeken, welke ons een belangwekkend beeld geeft van het Amerikaansche leven.

De firma Kosmos te Amsterdam zendt ons de eerste nummers van een serie, die den aardigen naam draagt van Week-end-boeken, en zich voorstelt te geven: Betere ontspanningslectuur, die voor een ongelooflijk lagen prijs in den handel wordt gebracht, terwijl de deeltjes keurig zijn uitgegeven. Wij ontvingen Jim Tully Jarnegan, een roman uit de film-kolonie Hollywood, een onderwerp, dat een geweldige aantrekkelijkheid heeft, terwijl dit boek vol spanning en emotie zit (zeer goed vertaald door Robert Peereboom) en van groote kennis van zaken getuigt. (De merkwaardige schrijver Jim Tully is een vriend van Charlie Chaplin.) Dan Wie....? een niet minder gewild onderwerp behandelend boek (het is een detective-story van de goede soort) van F. Wills Crofts, ook zeer leesbaar bewerkt door A.M. Buis, en als derde nummers: 'n Wilde plant van Lucie Delarue-Mardrus. Wat een prachtig boek is dit: een verrukkelijke eenheid van poëzie en realistiek. De knappe dichteres, die Lucie Delarue is, toont zich hier een niet minder voortreffelijke romancière. Ik heb van 'n Wilde Plant, in de uitstekennde vertaling van Mr. Dr. Wackie Eysten genoten. Mevrouw Delarue est une fille de la riche Normandie, en als schrijfster draagt zij de kenmerken ervan, zij is vraie en rigoureuse en bezit une incontestable nature de poète.

Zoo juist, te laat om nog te worden besproken, ontvangen we onderstaande boeken, die we hierbij aankondigen: het zijn allen uitgaven van de firma G.B. van Goor Zonen te Gouda: T. Hellinga-Zwart. Uit Jopie's leventje. Christine Doorman. Zwaanwitje. Leonard Roggeveen. De voetbalclub van de vierde klas. Maren Koster, Boontje komt om zijn loontje. Anna Sutorius. Op Oldenhove. Anna Hubert van Beusekom. Het gezin Knoppers. Dien Brinkgreve. Een grappig drietal (allen met illustraties).

Jeanne Kloos-Reyneke van Stuwe.

Errata.

I. In ‘De Nieuwe Gids’-aflevering van Juli 1928, bladzijde 28, 13e regel v.o. staat: Alex, men lezer hiervoor Jacob Leon.

II. De laatste scheepsdominee van Michiel de Ruijter door Johan Been.

De vader van ds. Westhovius' vrouw was niet Hendrik maar Claes de Meyer; Hendrik was haar broer. Ook zal men vanzelf wel verbeterd hebben, dat ds. Westhovius niet 40 maar 25 jaar predikant in Zevenbergen is geweest.