De Nieuwe Gids. Jaargang 27

[p. 954]

Varium.

De Nieuwe Gids en Het Nieuws van den Dag. Een curieuse bespreking van Het Nieuws van den Dag over De Nieuwe Gids van Maart, geeft ons aanleiding, om er onzen lezers even op te wijzen, dat het artikel over Dickens, geteekend N.G. (Nieuwe Gids) onder het hoofd Bibliographie behoorde en niet, (zooals het op toevallige wijze bij het gereedmaken van de aflevering ter zetterij, geschiedde) tusschen de andere bijdragen moest worden geplaatst. Deze vergissing hersteld zijnde, kunnen wij overgaan tot de vergissing van Het Nieuws van den Dag, die, zooals men zal zien, van vrij wat ernstiger aard moet worden genoemd.

‘... hoe, in 's hemelsnaam, komt het stuk over Dickens, onderteekend N.G. in de N. Gids verzeild? We onthouden ons van kritiek, ze (die kritiek?!) zou waarlijk niet de moeite waard zijn.’

Dit voornemen, om ‘zich van kritiek te onthouden’, belet den Overzicht-schrijver evenwel niet, kritisch het volgende op te merken:

‘Daargelaten den kroniek-stijl, de zonderlinge waardeering van Dickens's werken (bijv. van “Dombey” en van “Bleak House”) daargelaten zulke kleinigheden als “Household Works”, (driemaal)’, - in plaats van Words, welke evidente drukfout door iedereen natuurlijk herkend en stilzwijgend verbeterd is, - ‘en zinnetjes als ‘in de hofkringen werd hij gaarne ontvangen’, moet het heele artikel een doorloopende ergenis zijn voor wie ook maar een oppervlakkige kennis bezit van Dickens en zijn werk. Eén staaltje zal voldoende zijn:

‘In November 1867 maakte Dickens een tweede reis naar Amerika. Zijn doel was een groote som gelds te verdienen, zoodat hij zich vrij kon maken van alle financiëele moeilijkheden en hij begon daartoe een reeks van uitputtende lezingen, waarvan de eerste gehouden werd te Boston, den 2^den December. Dickens' geheele leven was zoo ingericht op hard en gestadig werken, dat het misschien wat sterk is om te beweren, dat deze afmattende reis zijn gezondheid knakte, maar een feit is het toch, dat hij

[p. 955]

drie maanden daarna is gestorven. Zijn laatste lezing hield hij den 15^en Maart 1870 in de St. James Hall. Toen vertrok hij voor altijd van “those garish lights”, zooals hij zich uitdrukte, weer naar Europa.’

Aangezien deze periode niets dan de exacte waarheid bevat, staan wij eengszins vreemd te kijken tegenover den uitroep van Het Nieuws van den Dag: ‘Dat is nu nog eens literatuur-geschiedenis!’ Verwacht of eischt deze courant dan iets anders van literatuur-geschiedenis, dan dat deze, eerlijk en nauwkeurig, de feiten weergevend zij?

Ter staving van de absolute accuratesse, degelijkheid en betrouwbaarheid onzer feitelijke mededeelingen omtrent Dickens vermelden wij hier, dat ons de gegevens voor ons artikel verstrekt zijn door The Bookman, illustrated History of English Literature, een der nieuwste en best-bewerkte Engelsche literatuur-geschiedenissen, - welke het Nieuws van den Dag evenwel blijkbaar niet kent.

Geen enkele andere recensie onder de zeer velen, (die ons door het Centraal Bureau voor Persinlichtingen maandelijksch worden gezonden) maakte eenigerlei aanmerking op het stuk; integendeel, velen deden er aanhalingen uit, en een der bladen spreekt zelfs van: ‘Verder treffen we in dit nummer aan een vertaling over Charles Dickens, een historische biographie van N.G., prettig geschreven, vol wetenswaardige bijzonderheden...’

Verder behoeven wij over deze vergissing van Het Nieuws van den Dag niets meer te zeggen; maar willen alleen nog even een andere, nog sterkere vergissing vermelden uit dezelfde bespreking.

‘Zonderling treft, in dit tijdschrift (er is toch een ‘Tijdschrift voor Wijsbegeerte’) het artikel van den heer K.J. Pen over ‘De Afkomst van Schopenhauer's Wijsbegeerte.’

Nóg zonderlinger echter is het, nietwaar? dat het den tijdschriften-kroniek-schrijver van Het Nieuws van den Dag nóóit schijnt opgevallen te zijn, hoe er op den omslag van De Nieuwe Gids met duidelijke, groote letter staat vermeld: Maandschrift voor Letteren, Kunst, Wetenschap en Wijsbegeerte... en hoe er bovendien bijna elke maand een Philosophische Kroniek wordt opgenomen, die een overzicht geeft van wat er verschijnt op wijsgeerig gebied.

The rest is silence...

N.G.