De Nieuwe Gids. Jaargang 25

[p. 612]

Van de landen van over-zee door Hein Boeken.

Voor de Nagedachtenis van Nora May French, geb. te Aurora April 1881, gestorven te Carmel in California 14 Nov. 1907.

Because my love has wave and foam for speech,

And never words, and yearns as water grieves,

With white arms curving on a listless beach,

And murmurs inarticulate as leaves -

I am become beloved of the night -

Her huge sea-lands ineffable and far

Hold crouched and splendid Sorrow, eyed with light,

And Pain who beads his forehead with a star.

Gaat allen nu op met mij, gij enkele gelijk-gezinden, zoo die er zijn, en volgt met mij den zon op zijne dagelijksche glorie-baan over de zee - hoort hare groote stem - en komt naar dat plekje, dat zijnen naam draagt naar den Dageraad, omdat het in dàt land, waar de zon uit zee opkomt, dagelijks het eerst hem mag aanschouwen.

Gaat er henen, bij nacht den weg afleggend over de golven, want dan zult gij er tegelijk met den zon diens eerste stralen weerkaatst zien op die plek en uwe ooren zullen, die stilte gedronken hebben boven den Groote, den eeuwig-bewegelijke, die zijn stem eerst laat hooren, waar hij nadert de kusten der menschen - uwe ooren zullen ontvankelijk zijn voor de tonen, die ik er u wil laten hooren.

[p. 613]

Want wie veel van de stemmen der menschen in zijn ooren heeft gehad, zooals die spreken in hunne aldaags taal van winnen en verliezen, nijd en gulsigheid, hem zullen die tonen niet spreken van de ziele-taal, die zij dragen.

Enkelen wonen daar op dat pleksken, die stillekens en zachtkens herzeggen - van tijd tot tijd - de woorden, die Eéne daar sprak, sprak hier en op de andere plekken, die zij later bewoond heeft; en die woorden die herzeggen zij omdat zij in hunne heuchenissen bleven hangen, gedragen op wieken van rhythmus, en omdat zij ze zien en moeten blijven zien, die gezichten, daar een gloeiend oog ze tot met haar ze mee-zien heeft gedwongen.

Toen zij geen kind meer was of bijna nog kind, moest zij mee-zwoegen het leven van anderen, die geen anderen honger en geen anderen dorst hebben, dan den honger en dorst naar spijs en drank - want ook zij moest voorzien in den honger en dorst van haar lichaam; maar meer te zwoegen en te lijden dan alle lichaams-arbeid gaf haar een eigen arbeid, van hemelzaligheid vallend tot helle-pijn - die haar geen rust liet ook al was haar lichaams-arbeid volbracht, die opkwam in de gloeiende nachten, maar haar bijbleef in den grauwen of koud-lichten dag.

Zooals de stem was van de groote Zee, die den zon haar bracht en waarboven 's avonds verrees de ontzagbre, de stargekroonde Nacht, de troostende Moeder in eeuwigen rouw, zóó en nog heftiger en golvender en kloppender was de deining, die zwoegde in haar eigen borst.

En als de zon was, die dagelijk haar werd gebracht door de zee, zóó zou er een zon voor haar dagen uit een mensch - zoo vele menschen waren er, die haar aanzagen, wier blik en oogen haar zonnen beloofden of vèr-schemerende nachten, maar nog was het niet dien zij wachtte, maar dagen zou hij, dat wist zij, die zekerheid had zij.

En dien zon zou zij volgen als de volkeren-stoeten, die zij dagelijks zag komen van over zee en die zij hunnen zon zag volgen, de landen en vlakten in en de bergen over, tot veelbewogen, tot strijdbaren en heilzamen arbeid en leven van stedestichting en planting van volken.

Maar die zon - hij was haar gedaagd, maar wel spoedig - was hij verbleekt of schuil gegaan achter wolken?

[p. 614]

En al benauwder werd het haar in het luide en zwoele huis, dat het leven heur docht, het rijke leven, dat haar alles scheen te bieden, alles te onthouden. Luid was het van door elkaar joelende, haar tergende stemmen - o soms ook van smachtende, jubelende muziek - zwoel van begeerten en nooden - maar van dat huis was er ééne uitgang, waar een bries van koelte door naar binnen woei....

O hare ziel, die zij zocht, met hoevele draden zat die vast aan het onzienbare, het onvindbare....

O dat wonder van haar lichaam, als zij het brak....

O dìt leven, als dit eens verlaten was, zou er een leven zijn, dat dàtgene haar gaf, rijkelijk, wat dìt leven haar onthield? Dit leven zoo rijk in verlokkingen, in voorspiegelingen, zoo arm aan.... zou dat andere haar geven, wat dit haar, tergend, onthield?

Maar al luider werd de stem van de Zee, waar de groote Nacht uit op rees.

Zoo dat de Zee en de Nacht haar nu hebben - haar lichaam rust in de aarde - maar boven de Zee in de Nacht, waar de groote Begeerten vreedzaam wonen, boven de Zee, die zwijgt, maar die eerst eene stem heeft waar hij de menschen kan lokken en verontrusten, daar zij zijne stem hooren bauwen en galmen aan rotsen en stranden, daar is zij in de groote Eeuwige Begeerten, die vleesch worden en in onontkoombaar strijden doen worstelen, maar ten slotte ontvangen in eeuwigen vrede, wie dit leven - o ellendig sterveling - in levenslangen onvrede hebben geleden.

Poems bij Nora May French, San-Francisco, the Strange Compagny 1910.

Hilversum, 24 Sept. 1910.