In Memoriam
Jan W. de Vries 1937-2008
Jan de Vries overleed op 12 december 2008, enkele dagen voordat hij 71 jaar zou worden. Hij heeft zijn jaren ten volle benut: via de kweekschool en mo-a en mo-b behaalde hij zijn doctoraal Nederlands, waarna hij in 1975 promoveerde op de Lexicale morfologie van het werkwoord in modern Nederlands. Van onderwijzer in de jaren zestig tot hoogleraar taalkunde aan de Rijksuniversiteit Leiden in 1985; oprichter van de afdeling Nederlands in Jakarta in 1969-1972 en van Dutch Studies, een opleiding Nederlands voor anderstaligen aan de Leidse universiteit in 1986; (co-)auteur van talrijke publicaties waarvan de meest recente over Nederlandse leenwoorden in het Indonesisch en het Maleis eind 2007 verscheen. Hij werkte ook mee aan publicaties waarmee een breder publiek bediend werd zoals Het verhaal van een taal. Negen eeuwen Nederlands.
Daarnaast was Jan bestuurder en redacteur: hij had zitting in talrijke commissies, besturen en andere organen die de taalkunde, het Indonesisch of de internationale neerlandistiek aangingen. Hij maakte van 1976 tot 1982 deel uit van het bestuur van de ivn en bekleedde daarin de post van penningmeester. In die tijd ging de penningmeester nog met een tas vol contant geld in kleine coupures naar het colloquium neerlandicum opdat ter plekke de reiskosten van de deelnemers uitbetaald konden worden. En die tas hield hij angstvallig binnen handbereik. De vraag: ‘Jan, waar is je tas?’ echode regelmatig in gang, zaal of restaurant. Jans betrokkenheid bij de internationale neerlandistiek blijkt ook uit zijn lidmaatschap van de redactie van Neerlandica extra Muros waar hij van 1990 tot 2001 heeft bijgedragen aan de ontwikkeling van een mededelingenblad tot een wetenschappelijk tijdschrift.
En tussen de bedrijven door was Jan de helft van zijn leven ziek, vaak ernstig ziek. Daar ging hij op een nonchalante manier mee om: net losgekoppeld van de beademing (‘maar nu gaat het weer prima’) belde hij op om redactiezaken te bespreken en om je deelgenoot te maken van een (min of meer) vertrouwelijke kwestie die je niet verder mocht vertellen. Nog niet ontslagen uit het ziekenhuis of hij zat alweer in de trein of het vliegtuig op weg naar een vergadering of congres.
Jan de Vries was een optimistische, energieke man: echtgenoot, vader, grootvader, wetenschapper en promotor. Tot het plotselinge overlijden van zijn vrouw Aurelia in september 2004. Sindsdien ‘duurden de jaren langer’. ‘Wie niet meer wil, is dood’ schreef hij in een nieuwjaarsbrief aan vrienden die hij uitreikte tijdens een etentje waarmee hij in december 2007 zijn zeventigste verjaardag vierde. Jan had een sterke wil, maar dat bleek niet genoeg.
- Marja Kristel