........... In memoriam Ana Crespo Solans
Ongeloof, verbijstering, verslagenheid. Deze drie woorden drukken uit wat velen de laatste weken van 2006 hebben gevoeld. Ana Crespo Solans, de onvermoeibare, de onverzettelijke, de onverbetelijk optimistische, de onoverwinnelijke bleek uiteindelijk toch ongeneeslijk ziek te zijn en heeft het nieuwe jaar niet gehaald: op oudejaarsavond is zij, moe en uiterst verzwakt van haar elfjarige strijd, voorgoed ingeslapen.
Ana Crespo was sinds 1995, toen werd vastgesteld dat ze kanker had, nadrukkelijk niet ziek. ‘Er zijn zoveel belangrijkere dingen in het leven, waarom zou ik de mensen hiermee lastigvallen?’, merkte ze steevast op. De weinigen die wel op de hoogte waren, familie, naaste collega's, vrienden en doktoren, wisten dat Ana een heldhaftige strijd aan het voeren was, zo heroïsch zelfs dat alle negatieve prognoses werden verpulverd. De behandelende artsen waren zo onder de indruk van haar herstel dat ze werd uitgenodigd voor een televisieprogramma om andere patiënten een hart onder de riem te steken. Met een voor haar spreekwoordelijke bescheidenheid wist ze haar onverzettelijkheid, levenslust en kijk op het leven op het (zieke) kijkerspubliek over te brengen. Voor veel patiënten werd ze een symbool hoewel ze zich daar wat ongemakkelijk bij voelde. ‘Ik ben slechts dankbaar dat mij telkens weer een nieuwe dag is gegund en daar wil ik optimaal gebruik van maken’, zo verklaarde ze dikwijls. Maar heldhaftig vond ze zichzelf niet, ze had enkel en alleen duidelijk voor ogen dat ze geen minuut mocht verliezen, ze leefde als het ware in geleende tijd.
Tijd verliezen deed ze dan ook niet: Nederlands doceren aan de Escuela Oficial de Idiomas - ondanks alle ziekenhuisperikelen ging ze nooit met ziekteverlof -, de vakgroep besturen, cursussen volgen om zich verder te bekwamen in didactiek, toetsing of informatica, congressen bijwonen en, haar passie van de laatste jaren, literair vertalen. Met een aanstekelijke professionaliteit en geestdrift kweet ze zich van al haar taken, altijd met een glimlach en een vriendelijk woord voor iedereen, vrienden noch familie werden door haar veronachtzaamd.
Ana Crespo studeerde Engels aan de Complutense Universiteit in Madrid toen ze begin jaren tachtig een beurs kreeg om aan de Vrije Universiteit te gaan studeren.
Eenmaal in Amsterdam vond ze het Nederlands veel boeiender dan het Engels en in 1985 werd ze docente Nederlands aan de Escuela Oficial de Idiomas te Madrid. In korte tijd wist ze genoeg studenten te trekken zodat er een tweede docent aangesteld moest worden. In de jaren negentig groeide de vakgroep Nederlands onder haar bezielende leiding uit tot een hoog aangeschreven plaats om Nvt te studeren, met studentenaantallen van boven de honderd en tal van nevenactiviteiten. Eind jaren negentig, toen duidelijk was dat de vakgroep Nederlands op de EOI op koers lag, was het tijd voor de vervulling van een wensdroom: het vertalen van literatuur. In 2001 werd Tralievader in het Spaans gepresenteerd, in aanwezigheid van Carl Friedman en de nu inmiddels overleden Spaanse schrijfster Dulce Chacón, met op de achtergrond (of was het de voorgrond?) een stralende en intens gelukkige Ana. Er volgden meer vertalingen: Lieve Joris, Han Nefkens, Tessa de Loo, Henk Boom. In korte tijd groeide ze uit tot een gedegen en uiterst precieze vertaalster.
Overgave, vakkundigheid en precisie zijn woorden die haar op het lijf waren geschreven: alles wat ze aanpakte gebeurde met een gedegenheid en een vuur die niemand onberoerd lieten. Zelf was ze nauwelijks doordrongen van haar enorme kwaliteiten: ‘Ik doe alleen maar mijn best, ik wil niemand teleurstellen’, zo zei ze weleens.
‘Ana’ zou ik je nu willen zeggen, ‘je deed niet alleen maar je best, je was gewoon de beste. Maar teleurgesteld heb je ons wel, we hadden je zo graag nog langer in ons midden gehad.’
- Arthur Verbiest