Neerlandica extra Muros. Jaargang 1982

[p. 84]

Van de IVN

Aan het Achtste Colloquium Neerlandicum, dat van 30 augustus tot en met 4 september in Leuven gehouden werd en te gast was bij de Katholieke Universiteit van die Vlaamse stad, namen 89 docenten uit 20 buitenlanden deel: 10 uit de Bondsrepubliek Duitsland, 1 uit Bulgarije, 1 uit de D.D.R., 2 uit Finland, 10 uit Frankrijk, 12 uit Groot-Brittannië, 2 uit Hongarije, 8 uit Italië, 2 uit Noorwegen, 13 uit Polen, 2 uit Portugal, 1 uit Spanje, 2 uit Tsjecho-Slowakije, 2 uit Zweden, 1 uit Zwitserland, 1 uit Australië, 2 uit Canada, 4 uit Indonesië, 8 uit de Verenigde Staten en 5 uit Zuid-Afrika. Behalve het bestuur namen nog 63 belangstellenden uit Nederland en Vlaanderen aan het colloquium deel. De Nederlandse ministeries waren vertegenwoordigd door mw. mr. E. Talsma; vanwege het pas opgerichte Commissariaat voor Internationale Culturele Samenwerking in Brussel waren voor de opening resp. de sluiting de heren E. Huysentruyt en F. Coppieters afgevaardigd. Logies werd verschaft door het Paus Adriaan VI-College; voor de congresactiviteiten stonden collegeruimten van het belendende Maria-Theresia-college van de K.U. Leuven ter beschikking.

In zijn openingswoord op maandag 30 augustus wees Vice-Voorzitter van de Vlaamse Regering en Minister van Nederlandse Cultuur, de heer Karel Poma, op de verworvenheden van de Vlaamse Beweging en het belang daarvan voor het hele Nederlandse taalgebied. Verder belichtte hij de voordelen van een gemeenschappelijk beleid door middel van de Taalunie. Na de theepauze pleitte producent en docent Roland Verhavert voor een evenwichtiger subsidiëringspolitiek van de Vlaamse film. De zestien-millimetercopie van ‘Pallieter’ die 's avonds in de grote aula van het Maria-Theresia-college werd vertoond, bood geen optimale technische kwaliteit. Toch vond men de film best het bekijken waard.

Op dinsdagochtend 31 augustus vonden twee forumgesprekken plaats over ‘Inhoud en vorm van de neerlandistiek buiten België en Nederland’. Tijdens het eerste refereerden colloquiumdeelnemers uit Italië, de Bondsrepubliek en Engeland over hun opvattingen, ervaringen en mogelijkheden; daarna deden dat docenten uit de verder gelegen landen Indonesië, Polen en de Verenigde Staten van Amerika. De lezing over ‘Vertalers en vertalingen door de eeuwen heen’ moest 's middags door dr. Th. Hermans worden uitgesproken. Prof. J. Lambert had kort voor het colloquium bericht van verhindering gestuurd en deze oplossing zelf voorgesteld. Een bijzondere attentie van prof. M. Janssens en zijn medewerkers van de faculteit Letteren en Wijsbegeerte bestond diezelfde middag in het bezoek aan de centrale universiteitsbibliotheek, waar ter gelegenheid van het colloquium een tentoonstelling was ingericht met als thema ‘Nederlandse letteren in de Leuvense Universiteitsbibliotheek’. Vanwege de vele rampen die deze bibliotheek te boven is moeten komen, draagt de bij deze tentoonstelling uitgegeven en fraai geïllustreerde catalogus (waarvan alle deelnemers een gratis exemplaar ontvingen) de titel ‘Er staat niet wat er stond’. Op de avond van de tweede colloquiumdag bood de Orde van den Prince deel-

[p. 85]

nemers en gasten een concert en een receptie aan, het eerste verzorgd door het Vocaal en Instrumentaal Ensemble Henric van Veldeke o.l.v. Juliaan Wilmots. De frisse bewerkingen door de dirigent zowel als de uitvoering van studenten- en volksliederen door koor en orkest vielen bij iedereen in de smaak die van kwaliteit en dartelheid houdt.

De derde dag was geheel aan de praktijk van ‘land en volk’ gewijd: een excursie door stukjes Brabant en Limburg ‘Voor wie (telkens via een kerk) naar een Jenevermuseum en een brouwerij wil’. De koster van de St.-Sulpitius in Diest kan men een belevenis noemen, het jenevermuseum van Hasselt interessant, de St.-Leonardus van Zout-Leeuw een kunsthistorische verrassing, en de brouwerij De Kluis in Hoegaarden vermoeiend maar lekker. Daarna zaten we 's avonds nog samen met de Prince-afdeling Tienen aan tafel.

Donderdagochtend 2 september werden twee lezingen, met discussie, gehouden. Eerst was drs. F. Geelen van de R.U. Groningen aan de beurt met het didaktische thema ‘Enkele toepassingen van kommunikatief taalonderwijs’. Daarna sprak prof. R. Willemyns van de V.U. Brussel over ‘Taalvarianten en normbewustzijn’. De hele middag was uitgetrokken voor de traditionele en als zeer nuttig ervaren vergaderingen per (taal)gebied, t.w. het Duitse, Engelse, Franse taalgebied, Midden-Europa, Scandinavië, Zuid-Europa, Indonesië en Zuid-Afrika.

Op vrijdagochtend moest wat eerder begonnen worden: om kwart voor negen al opende de voorzitter de algemene vergadering van de IVN. Secretaris en penningmeester deden verslag over de voorbije drie jaar en de scheidende voorzitter lichtte het wezen van de vereniging door. Bij acclamatie werd een bestuursvoorstel aangenomen mevrouw H. Moolenburgh, vanaf het ontstaan van de vereniging administrateur en van 1976 tot haar pensionering in 1981 bovendien secretaris, het ere-lidmaatschap aan te bieden. Later op de dag werd overigens besloten hetzelfde te doen ten aanzien van de heer H. Kellens, tot voor kort ambtenaar bij het Bestuur voor Internationale Culturele Betrekkingen te Brussel. Bij de bestuursoverdracht werden de scheidende leden met iets geestrijks bedacht. Na de IVN-vergadering besprak drs. K. de Bot de in kringen van de vereniging te voren gehouden enquête over de geplande studierichting Nederlands als vreemde taal aan de K.U. Nijmegen, en gaf dr. L. Beheydt informatie over het Certificaat Nederlands als vreemde taal.

Tijdens de plenumvergadering van 's middags deden de respectieve vertegenwoordigers verslag over de vergaderingen per taalgebied van de dag tevoren en werden de resoluties van het colloquium besproken, geamendeerd en aangenomen. Prof. M. Janssens hield onder de titel ‘Geschreven en Gelezen. Parallellen tussen literatuur en literatuurstudie na 1945’ de slotlezing en bij de sluiting gaf de nieuwe voorzitter enkele beschouwingen over de relatie docent-in-het-buitenland/bewoners-van-het-Nederlandse-taalgebied. Een woord van dank aan zijn voorganger kon daar niet aan ont-

[p. 86]

breken. Dat het slotdiner in de Leuvense Salons Georges een culinair orgelpunt vormde, paste helemaal bij het concept. Het colloquium is in Vlaanderen gehouden.

(jw)

Nieuw bestuur IVN. Tijdens de Algemene Vergadering van 3 september 1982 die werd gehouden bij gelegenheid van het Achtste Colloquium Neerlandicum te Leuven, is een nieuw bestuur gekozen. Omdat een groot aantal leden van het oude bestuur zich niet voor een nieuwe ambtstermijn kon of wilde beschikbaar stellen, werd het bestuur voor het grootste deel vernieuwd. In het nieuwe bestuur keerden niet terug: mw. prof. dr. R. Jansen-Sieben, mw. prof. dr. M. Schenkeveld, dr. J. de Rooij (voorzitter), prof. dr. R.P. Meijer (ondervoorzitter), dr. J.W. de Vries (penningmeester), prof. dr. J.H. Meter, dr. St. Prȩdota en prof. dr. W.Z. Shetter.

Zonder iemand te kort te willen doen, moet gezegd worden dat vooral het aftreden van dr. De Rooij een geducht verlies voor onze vereniging betekent: zijn kennis, inzicht en ervaring - hij heeft de vereniging meer dan 10 jaar in verschillende bestuursfuncties gediend - zullen terdege gemist worden. Gelukkig bleek De Rooij bereid het nieuwe bestuur desgevraagd met raad bij te staan. Hij blijft ook aan als redacteur van dit blad. Dat laatste geldt ook voor prof. Meijer.

Tijdens het slotdiner van 3 september hebben we eveneens afscheid moeten nemen van de heer H. Kellens. Hij vertegenwoordigde jarenlang de afdeling Internationale Culturele Betrekkingen van het Brusselse Ministerie van Nationale Opvoeding en Nederlandse Cultuur bij de bestuursvergaderingen van onze vereniging. Wij zullen zijn grote kennis van zaken en waardevolle adviezen node missen.

Het bestuur van de IVN voor de periode 1982-1985 is als volgt samengesteld:

prof. dr. J.G. Wilmots, voorzitter

prof. dr. A.J.M. van Seggelen, ondervoorzitter

drs. H.J. Boukema, secretaris

mw. drs. F.E. Goossens, penningmeester

mw. prof. dr. F. Balk-Smit Duyzentkunst

mw. prof. dr. D. van Berlaer-Hellemans

(De hierboven genoemde personen vormen het ‘dagelijks bestuur’.)

mw. drs. J. Augusdin (Jakarta)

mw. prof. dr. E.H. Raidt (Johannesburg)

prof. dr. W. Lagerwey (Grand Rapids)

M.J.R. Rigelsford, M.A. (Liverpool)

drs. P.J.M. Starmans (Helsinki)

drs. J.A.S. Tromp (Madrid)

prof. dr. H. Vekeman (Keulen)

prof. dr. K.R.G. Worgt (Leipzig)

(hjb)

Resoluties van het Achtste Colloquium Neerlandicum

(1)	Het Achtste Colloquium Neerlandicum, van 30 augustus tot en met 4 september 1982 in Leuven bijeen,

[p. 87]

	- heeft met waardering kennis genomen van de beschouwingen die de Vice-voorzitter van de Vlaamse Executieve en Minister van Cultuur, de heer Karel Poma, bij de officiële opening van het colloquium heeft gewijd aan de buitenlandse neerlandistiek en de Nederlandse Taalunie; - ziet daarin een bewijs van de blijvende belangstelling van de Vlaamse Executieve voor de Taalunie en van haar voornemen de unie spoedig feitelijk in werking te doen treden; - is ervan overtuigd dat het beleid van de Nederlandse regering eveneens hierop is gericht; - acht het van belang dat de buitenlandse neerlandistiek vertegenwoordigd zal worden in de Adviesraad van de Taalunie; - dringt er bij de Taalunie op aan zo spoedig mogelijk concrete maatregelen te nemen ten behoeve van de buitenlandse neerlandistiek en hiermee niet te wachten tot de structuren van de unie volledig zijn uitgebouwd; - vraagt daarom voor de in de volgende resoluties genoemde projecten en problemen niet alleen de aandacht van de Belgische en Nederlandse regeringen, maar ook van de Nederlandse Taalunie.
(2)	Het colloquium is van mening dat voor het moderne onderwijs in de Nederlandse taal en cultuur aan buitenlandse onderwijsinstellingen film-, video- en geluidsbandmateriaal onmisbaar is. Aangezien het tot nog toe onmogelijk is gebleken dit materiaal regelmatig ter beschikking te krijgen, dringt het colloquium aan op de spoedige stichting van een centrale film-, video- en fonotheek waaruit op eenvoudige wijze 16 mm-kopieën van recente Nederlandstalige speelfilms, videobanden van Nederlandstalige televisieprogramma's en geluidsbanden van radioprogramma's (waarbij met name gedacht wordt aan geschikt materiaal van de Nederlandstalige Wereldomroep in Brussel en Radio Nederland Wereldomroep) geleend kunnen worden.
(3)	Het colloquium is van mening dat vooral voor de motivatie en de produktieve taalvaardigheid van de buitenlandse studenten een studieverblijf in een Nederlandstalige omgeving van groot belang is en dat de bestaande zomercursussen in België en Nederland daarbij een belangrijke functie vervullen. Het beveelt daarom aan het aantal deelnemersplaatsen resp. beurzen in elk geval te handhaven en zo mogelijk uit te breiden, teneinde een al te strenge selectie (waarbij enthousiaste sollicitanten moeten worden afgewezen) te voorkomen.
(4)	Het colloquium is van mening dat het doorbrengen van een heel studiejaar in Nederland of Nederlandstalig België van onschatbare waarde is. Het spreekt daarom de wens uit dat de onlangs door het Nederlandse Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen geopende mogelijkheid om, in het voetspoor van de in België al langer geldende praktijk, een aantal éénjarige assistentschappen aan Nederlandse onderwijsinstellingen beschikbaar te stellen aan buitenlandse studenten, gehandhaafd en in de

[p. 88]

	toekomst eventueel zelfs uitgebreid zal worden.
(5)	Het colloquium stelt vast dat tot dusver slechts door enkele uitgevers, zoals Elsevier (Kramers' woordenboeken) gevolg is gegeven aan resolutie 2 van het Vijfde Colloquium Neerlandicum (Noordwijkerhout, 1973), waarin het IVN-bestuur werd verzocht er bij de uitgevers van woordenboeken op aan te dringen dat bij hun uitgaven gelet zou worden op de bruikbaarheid voor niet-Nederlandstaligen, en verzoekt het IVN-bestuur er bij de betrokken uitgevers nogmaals op aan te dringen dat hiermee terdege rekening wordt gehouden, en meer in het bijzonder dat bij de uitgave van tweetalige woordenboeken - zoveel mogelijk informatie van grammaticale aard wordt opgenomen; - native speakers van elk van beide talen bij de samenstelling worden betrokken; - rekening gehouden wordt met de belangrijkste nationale varianten binnen de desbetreffende talen.
(6)	Het colloquium acht het dringend noodzakelijk dat de Algemene Nederlandse Spraakkunst (ANS) in 1983 wordt voltooid.
(7)	Het colloquium acht het wenselijk dat op korte termijn begonnen wordt met de ontwikkeling van een leergang Nederlands als Vreemde Taal, gericht op het onderwijs van communicatieve vaardigheden.
(8)	Het colloquium verzoekt de Vlaamse Executieve - nadat hier reeds meer dan 20 jaar op is aangedrongen - zonder dralen een degelijk statuut op te stellen voor de docenten van Belgische nationaliteit die Nederlands doceren aan buitenlandse universiteiten.
(9)	Het colloquium acht het noodzakelijk dat de Nederlandse taal en cultuur op passende wijze worden vertegenwoordigd op de steeds talrijker wordende internationale bijeenkomsten en tentoonstellingen die aan de levende talen en het onderwijs daarin worden gewijd. Het verzoekt de in aanmerking komende autoriteiten dan ook de presentatie van het Nederlands bij zulke manifestaties (gedacht wordt o.a. aan de toekomstige tentoonstelling ‘Expo-Langues’) te willen bevorderen, coördineren en steunen.

Onderscheidingen. Op 18 maart 1982 ontving mevrouw H. Moolenburgh-Ekkel, oud-administrateur en oud-secretaris van de IVN, de versierselen behorende bij de rang van Ridder in de Kroonorde uit handen van de Belgische Ambassadeur in Nederland. De onderscheiding werd haar verleend op grond van haar verdiensten voor de neerlandistiek extra muros, uiteraard vooral verworven in de beide genoemde functies. Tegelijk met mevrouw Moolenburgh werden enkele andere Nederlanders gedecoreerd. De meeste bestuursleden en oud-bestuursleden van de IVN, andere personen uit IVN-kring, haar enige zuster en heel wat vrienden en kennissen waren in de Belgische Ambassade in Den Haag aanwezig om de plechtigheid bij te wonen

[p. 89]

en mevrouw Moolenburgh met deze zo welverdiende onderscheiding geluk te wensen.

Op 26 maart 1982 nam prof. dr. J.H. Meter, hoogleraar in de Nederlandse taal- en letterkunde in Rome en voordien lange jaren docent in Napels, de oorkonde en versierselen in ontvangst, behorende bij de rang van ‘Commendatore dell'Ordine al mérito della Repubblica Italiana’. Dit geschiedde op de Prefectuur te Napels, waar de heer Meter nog woont. De onderscheiding werd verleend in het kader van het dertigjarig bestaan van het Nederlands-Italiaanse Culturele Verdrag, op grond van de vele verdiensten die hij zich verworven heeft voor de verspreiding van de Nederlandse cultuur in Italië. Het verheugt ons bijzonder dat de heer Meter, kort na zijn benoeming tot hoogleraar in Rome, nu ook een dergelijk hoge onderscheiding heeft mogen ontvangen.

De gelukwensen die wij mevrouw Moolenburgh en de heer Meter bij gelegenheid van hun onderscheidingen hebben doen toekomen, willen wij hier nog graag eens zwart op wit herhalen!

Buiten de directe IVN-kring hebben we nog een andere onderscheiding te melden. Naar ons van de zijde van de Ambassade van België in Parijs werd meegedeeld, ontving de heer Jean-Pierre van Deth, secretaris-generaal van de Vereniging voor de bevordering van het onderwijs van het Nederlands in Frankrijk, raad bij het Hoge Comité van de Franse taal, op 26 juni 1982 uit handen van de Belgische Ambassadeur in Parijs de decoratie van Ridder in de Kroonorde. Wij bieden de heer Van Deth hierbij alsnog onze hartelijke gelukwensen aan.

(jdr)