Neerlandica extra Muros. Jaargang 1978

[p. 70]

Leer- en hulpmiddelen

Eenvoudig, niet te uitgebreid en niet te duur zou het leerboek voor de kennis van land en volk moeten zijn waaraan volgens de deelnemers aan het Vijfde Colloquium Neerlandicum (1973) zo'n grote behoefte bestond dat aan het bestuur van de IVN in een resolutie werd opgedragen de totstandkoming van zo'n leerboek te bevorderen. Nu, vijf jaar later, is dat boek er. Het heet Voor wie Nederland en Vlaanderen wil leren kennen, het is verschenen bij de V.W.O.L. Drukkerij, Universitaire Campus, B-3610 Diepenbeek, België, telt 216 bladzijden en kost Bfr. 220.

Een van de redacteuren van het leerboek, de heer J. Wilmots, geeft hieronder een toelichting bij het werk. Hij en zijn mederedacteur, de heer J. de Rooij, laten het aan lezers en gebruikers van het boek over hun oordeel erover uit te spreken.

Is het te eenvoudig of niet eenvoudig genoeg? te uitgebreid of te beknopt? De redacteuren van dit leerboek zijn ervan overtuigd dat ze het niet iedereen naar de zin hebben kunnen maken. Schrijfster dezes die, zij het op afstand, toch enigszins heeft kunnen bevroeden hoeveel tijd en energie er aan de voorbereiding van dit leerboek besteed is, meent dat een woord van dank en een gelukwens hier zeker op hun plaats zijn.

(hm)

Toelichting bij het boek Voor wie Nederland en Vlaanderen wil leren kennen. De hoofdstukken Geografie (1) en Economie (5) zijn geschreven door Prof. dr. H. Keeris, Economisch Geograaf aan de Economische Hogeschool Limburg. Het zijn wetenschappelijk accuraat en toch bondig gestelde stukken. H. Keeris heeft bij de keuze van inhoud en indeling een verantwoord niveau nagestreefd, niet te specialistisch, maar ook niet zonder meer vulgariserend. Wat het academische buitenland hier aan kennis aangeboden krijgt, zou als exameninhoud in een eerste jaar van sommige opleidingen hoger onderwijs in België en Nederland niet misstaan.

De geschiedenis (2) vormt een uiterst belangrijk hoofdstuk van het boek. Dit hoofdstuk is geschreven door de journalisten K. Middelhoff (Nederlandse Wereldomroep) en M. Standaert (Het Volk - De Nieuwe Gids). Geen van beide is wat men in academische kringen een historicus noemt. Wel hebben ze zich door hun beroep en persoonlijke belangstelling de nodige achtergrond eigen gemaakt om bepaalde krachtlijnen van de geschiedenis te beklemtonen. Geschiedschrijving mag niet subjectief zijn; wel mag ze profiteren van een persoonlijke benadering van feitelijkheden en historische gegevens.

Opmerkenswaard is de manier waarop K. Middelhoff erin geslaagd is de Nederlanden zolang mogelijk als een geheel met twee polen te benade-

[p. 71]

ren. Die werkwijze maakt het de buitenlander mogelijk voortdurend vergelijkingen te maken, overeenkomsten en tegenstellingen vast te stellen. Ze geeft niet in het minst aanleiding tot de interpretatie dat de auteur en/of de redacteuren de culturele integratie van de jongste jaren ook een politiek aspect zouden willen meegeven.

Aan de stukken van de beide reeds genoemde auteurs heeft J. Wilmots een vergelijkend overzicht van de instellingen in Nederland en België toegevoegd.

In het hoofdstuk over de Nederlandse Taal (3) zet J. de Rooij op een heldere manier uiteen hoe de huidige standaardtaal tot stand is gekomen. Behalve aan de geschiedenis van het Nederlands is ook de nodige aandacht besteed aan de regionale verschillen en aan de toestand in Vlaanderen.

Het vierde hoofdstuk, dat over de Cultuurgeschiedenis, is in zes rubrieken ingedeeld. In elk daarvan is ernaar gestreefd de typische karaktertrekken van de cultuur in de Nederlanden te beklemtonen. Dit kriterium heeft ook voorop gestaan bij de selectie van de stof, zowel voor de literatuur, de godsdienst en wijsbegeerte, de muziek, de schilderkunst, de bouwkunst als de wetenschap. Op de voorgrond staat in al deze rubrieken wat Vlaanderen en Nederland vanuit hun eigenheid tot het grotere geheel van de Europese Cultuur hebben bijgedragen.

De samenstelling van de ploeg van auteurs is kenmerkend voor die wijze van benadering. R. Arntz, P. Groenewold en R. Mangold doceren Nederlands in de Bondsrepubliek Duitsland, Z. Klimaszewska in Polen. Zij hadden een blik van buitenuit. G. Verbeek en T. Waegeman vormden als leraren aan instituten in Vlaanderen het tegengewicht van binnenuit. De hoofdstukken zes en zeven hebben een bijzondere informatieve inslag. Onder de media (6) vallen enerzijds kranten en weekbladen, een stuk van de oud-lektor in Gotenburg, W. Verhaert, anderzijds radio en televisie, die door B.R.T.-journalist W. van Laeken werden behandeld. Net als alle andere medewerkers konden zij uitgaan van een bepaalde kennis van hun publiek, de gebruikers van het boek. W. Verhaert had uiteraard de nodige buitenlandse ervaring en W. van Laeken hield in de loop van de Zomercursusjaren in Diepenbeek een paar keer over het hem toevertrouwde onderdeel van de stof een lezing.

Het zevende hoofdstuk, Onderwijs, kon niet anders dan vrij omvangrijk uitvallen. De jongste jaren zijn er immers zowel in Nederland als in België een aantal struktuurveranderingen doorgevoerd, die allemaal duidelijk beschreven moesten worden. Dat is dan ook gebeurd: voor Nederland door I. Wikén Bonde, docente Nederlands in Stockholm, voor België door H. Kellens, ambtenaar bij het Ministerie van Nationale Opvoeding en Nederlandse Cultuur. Beide auteurs hebben voor degelijk gedocumenteerde stukken gezorgd.

(jw)

[p. 72]

DONA-uitgaven. In NEM-29, blz. 85-86, hebt u kunnen lezen over de doelstellingen van de Dienstverlening Onderwijs Nederlands aan Anderstaligen. Intussen zijn de volgende publikaties te Diepenbeek beschikbaar:

X. Staelens. Beknopte Bibliografie van moderne Nederlandse literatuurgeschiedenissen, Studies en Bloemlezingen (16 p.).

Enkele Noordnederlandse auteurs van verhalend proza na 1945 (13 p.).

Enkele Zuidnederlandse auteurs van verhalend proza na 1945 (16 p.).

R. Collier en J. 't Hart (UFSIA - Instituut voor Perceptieonderzoek Eindhoven): Cursus Nederlandse Intonatie (88 p.).

Brochurereeks Nederlandse Teksten met verklaring en oefeningen (onder redactie van J. Wilmots en F.J. Redeker):

Thema 1, Sport (44 p.): G. Bomans, ‘De Voetbalkenner’ (uit Kopstukken); B. de Graaf, ‘Tol voor gebrek aan zelfdiscipline’ (uit De Volkskrant); G. Spoelstra, ‘Een loopwedstrijd’ (uit De laatste ronde); A. Claes, ‘Stimul is en blijft een verboden opwekkend middel’ (uit Sporta).

Thema 2, Jeugd en Maatschappij (40 p.): F. Bordewijk, ‘De Hel’ (uit Bint, roman van een zender); H. van Ewijk, ‘Opvoedingsperikelen’ (uit het tijdschrift Jeugd en Samenleving); M. Gijsen, ‘Eenzaamheid’ (uit Allengs gelijk de spin); A. Bonte, ‘Studeren aan de universiteit - En dan?’ (uit een gelijknamige brochure).

Thema 3, Natuurbescherming (44 p.): C.R. Leeman, ‘De Mergpijp’ (een verhaal); ‘Vogels in de winter’ (uit een brochure van de Nederlandse Vereniging voor Vogelbescherming); J. Wolkers (fragment uit Groeten van Rottumerplaat); H. Sourbon, ‘Een controversiële autoweg’ (uit het Infoblad van de Belgische Natuur- en Vogelreservaten).

Bij elke brochure hoort een sleutel voor de docent.

Van al deze publikaties wordt de collega's extra muros een presentexemplaar toegestuurd.

Belangstellenden in Nederland en België kunnen uiteraard ook een exemplaar ter kennismaking aanvragen bij het Wetenschappelijk Onderwijs Limburg, Universitaire Campus, B-3610 Diepenbeek, België. De ge-

[p. 73]

luidscassette bij de Cursus Nederlandse Intonatie van R. Collier en J. 't Hart is nog in voorbereiding.

De brochures van X. Staelens zijn gratis en in meer exemplaren beschikbaar voor studenten extra muros. Ze kunnen worden aangevraagd bij het (Belgische) Ministerie van Nederlandse Cultuur, Bestuur voor Internationale Culturele Betrekkingen, Kortenberglaan 158, B-1040 Brussel, dat DONA financieel mogelijk maakt en er ook verder nauw mee samenwerkt.

(jw)