Neerlandica extra Muros. Jaargang 1978

Van de IVN

Zevende Colloquium Neerlandicum. In NEM-29, blz. 51-57 werd een vrij uitvoerig overzicht gegeven van de reacties op de enquête over het volgende colloquium. Sedertdien zijn er al weer twee vergaderingen van het dagelijks bestuur gehouden en als deze regels in druk verschijnen zal er een derde plaatsgevonden hebben. Op die vergaderingen was het colloquium steeds een van de onderwerpen van bespreking. En er is niet alleen iets besproken, maar ook iets gedaan, zodat er nu een aantal voorlopige mededelingen over onze driejaarlijkse bijeenkomst kunnen volgen.

Het tijdstip was eigenlijk al bekend. Het wordt de laatste week van augustus 1979, ofwel maandag 27 tot en met vrijdag 31 augustus, met zaterdag 1 september als dag van vertrek.

Over de plaats is intussen - behoudens goedkeuring door de ministeries - ook een beslissing genomen. De enquête leverde een voorkeur op voor Amsterdam, maar we konden de vorige keer nog niet meer beloven dan: ‘We zullen de mogelijkheden onderzoeken en u hoort er nog van’. Wel, de mogelijkheden zijn onderzocht, in samenwerking met het zeer gewaardeerde Bureau Congressen van het Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen, en het colloquium blijkt wel in Amsterdam gehouden te kunnen worden. Onze keus is gevallen op het Hotel Casa 400. In dit gebouw, dat in de zomermaanden als hotel geëxploiteerd wordt en de rest van het jaar huisvesting biedt aan studenten, kunnen de deelnemers logeren en kunnen we bovendien de ‘gewone’ zittingen - lezingen, discussies, vergaderingen - van het colloquium houden. Bezoeken aan de Universiteit van Amsterdam en/of de Vrije Universiteit zouden gebracht kunnen worden in verband met openings- en/of slotzitting of bijzondere activiteiten.

Wat dit laatste betreft zijn er nog geen concrete plannen, maar als we ervan uitgaan dat het colloquium zich althans grotendeels afspeelt binnen de muren van Casa 400, dan geloven we daarmee de voordelen van de formule van 1973 - toen we congresseerden en logeerden in De Leeuwenhorst in Noordwijkerhout - gehandhaafd te hebben, maar de nadelen kwijt te zijn. Immers, in de

[p. 3]

samenvatting die enkele deelnemers aan dit colloquium van 1973 gemaakt hebben en die afgedrukt is in NEM-21, blz. 49-50, staat te lezen: ‘Inderdaad bood dit conferentiecentrum als plaats voor het Vijfde Colloquium de mogelijk tot intens contact tussen de deelnemers. Ook voor de velen die het Colloquium dit jaar voor het eerst bijwoonden, verliep de kennismaking hierdoor heel vlot. Elk ogenblik tussen de programmapunten door bracht zijn rendement op’. Maar: ‘Op het colloquium heerste in zekere zin een wat kloosterachtige sfeer: we huisden in kleine, wel plezierige, maar incidenteel wat eenvoudige cellen’ en ‘Sommige deelnemers hebben de huisvesting.... toch wel als een zeker isolement van de Nederlandse samenleving ervaren, wat betreurd moet worden voor hen die een verre reis achter de rug hadden’. Welnu: Casa 400 is een modern hotel dat van alle gemakken voorzien is, dus van een ‘kloosterachtige sfeer’ in ‘wat eenvoudige cellen’ zal geen sprake zijn, en bovendien is het (aan de James Wattstraat 75 in Amsterdam) zo gelegen dat ‘de Nederlandse samenleving’ heel wat makkelijker bereikbaar is dan vanuit Noordwijkerhout: het centrum en andere delen van Amsterdam door middel van verschillende tram- en busverbindingen en de rest van Nederland via het nabijgelegen Amstelstation (er is ook voldoende parkeerruimte bij het hotel).

Om die Nederlandse samenleving te gaan verkennen moet je natuurlijk wel tijd hebben. Geeft het programma die? Er is, zoals in NEM-29 vermeld, uit de beantwoording van de enquêtevragen naar voren gekomen dat er in het algemeen behoefte was aan meer vrije tijd dan op vorige colloquia, eventueel ten koste van excursies. We hebben geprobeerd - en zullen blijven proberen, want het programma is natuurlijk nog maar voorlopig - hiermee zoveel mogelijk rekening te houden. Als we het wat optimistisch gekleurd voorstellen, kunnen we zeggen: alle avonden zijn vrij. Dat klopt in zoverre dat er voor geen enkele avond voordrachten, discussies of algemene vergaderingen op het programma staan. Kleuren we het pessimistisch in, dan kunnen we met eventueel recht zeggen: er zijn maar twee avonden vrij en dan nog niet eens voor iedereen. Immers: de eerste avond is kennismakingsavond, midden in de week is er een middag- en avondexcursie gepland en vrijdagavond is het slotdiner, en bovendien zal er op de vrije avonden wel vergaderd moeten worden door bestuur, redactie en redactieraad van Dutch studies, eventuele commissies, enz.

Hoe dit ook zij, het voorlopige programma ziet er als volgt uit:

maandag	nm.	openingszitting (met voordracht over ‘cultureel en maatschappelijk leven’)
	av.	kennismakingsavond
dinsdag	vm.	letterkunde
	nm.	didactiek
	av.	vrij

[p. 4]

woensdag	vm.	vergaderingen per taalgebied
	nm.	excursie
	av.	excursie
donderdag	vm.	taalkunde
	nm.	didactiek
	av.	vrij
vrijdag	vm. nm.	IVN-vergadering, plenumvergadering slotzitting (met voordracht over ‘cultureel en maatschappelijk leven’)
	av.	slotdiner

In overeenstemming met de wensen die in de reacties op de enquête naar voren gebracht werden, is er in vergelijking met vorige colloquia dus meer tijd uitgetrokken voor didactiek en is het programmaonderdeel ‘cultureel en maatschappelijk leven’ (deze term hebben we graag overgenomen van een van de geënquêteerden, in plaats van het oppervlakkiger klinkende ‘actualiteiten’), dat in 1973 een heel dagdeel besloeg en in 1976 vrijwel verdwenen was, in ere hersteld.

Over de invulling van het programma (onderwerpen, sprekers) is binnen het bestuur wel van gedachten gewisseld en er zijn ook wel enkele mensen gepolst en voorlopige afspraken gemaakt, maar dit alles is nog zo vaag, dat we nadere mededelingen hierover liever tot de volgende keer bewaren.

(jdr)

Dutch studies. Het derde nummer van dit jaarboek van de IVN is inmiddels verschenen. Niet binnen de ‘korte tijd’ die een half jaar geleden verondersteld werd: het is januari 1978 geworden, al zal deze aflevering met het jaartal 1977 door het leven gaan. De inhoud en iets over de voorgeschiedenis van Dutch studies-3 zijn vermeld in NEM-29, blz. 57-59, zodat daarop hier niet hoeft te worden ingegaan. De prijs was toen nog niet bekend, die bedraagt f 52,50 excl. BTW. Twee andere zinnen nemen we letterlijk uit het vorige nummer van dit blad over: ‘We herinneren er nog eens aan, dat leden van de IVN een reductie van 20% krijgen, als ze hun bestelling indienen bij het IVN-secretariaat. Andere bestellingen kunnen rechtstreeks gericht worden tot Martinus Nijhoff, Boekhandel en Uitgeversmaatschappij, postbus 269, 's-Gravenhage, Nederland’.

Over de toekomst van Dutch studies moesten we de vorige keer erg vaag blijven. Inmiddels zijn de bestaande plannen nader uitgewerkt en voorgelegd aan de redactieraad en het IVN-bestuur, en is met de uitvoering ervan een begin gemaakt. Vandaar dat er nu ook in NEM wat meer over dit onderwerp verteld kan worden.

Na de vergadering van redactie en redactieraad tijdens het Zesde Colloquium in Antwerpen (31 augustus 1976) hebben de twee overgebleven redacteuren van Dutch studies, de heren King en De Rooij, zich gezamenlijk en indivi-

[p. 5]

dueel beziggehouden met het leggen van contacten en het voeren van gesprekken met beoefenaars van de neerlandistiek (in ruime zin) in Nederland en België. Hierbij kwam niet alleen de samenstelling van een nieuwe redactie aan de orde, maar vooral ook een nieuwe opzet van Dutch studies. Het werd immers steeds duidelijker dat het jaarboek in de huidige vorm nauwelijks levensvatbaar genoemd kan worden. Tot en met 1977 zijn er van de 1000 aangemaakte exemplaren van Dutch studies-1 (in de verkoop sinds 1974) 346 verkocht, van de 750 exemplaren van de tweede aflevering (sinds 1976) 227. In een van de zojuist genoemde gesprekken heeft prof. dr. W.P. Gerritsen, hoogleraar aan de Rijksuniversiteit van Utrecht, voorstellen gedaan voor een nieuwe opzet, die hij later met zijn Utrechtse collega's prof. dr. H. Schultink en prof. dr. A.L. Sötemann nader heeft uitgewerkt. Uitgaande van de gedachte, dat er eigenlijk nauwelijks meer beoefenaars van de neerlandistiek-als-geheel bestaan en dat de specialist in een bepaalde subdiscipline niet gauw een jaarboek zal aanschaffen waarin slechts nu en dan een bijdrage op zijn terrein voorkomt, stelde de heer Gerritsen voor de huidige formule van Dutch studies (in iedere aflevering bijdragen in de rubrieken taalkunde, literatuur, geschiedenis, recensies en bibliografie) te verlaten en een reeks van themanummers op te zetten, waardoor in de loop der jaren de belangrijkste onderdelen van de taal- en letterkunde (misschien ook geschiedenis) telkens in één aflevering aan de orde zouden komen.

Nadere bespreking van dit idee leidde tot de volgende uitgangspunten voor een nieuwe opzet van Dutch studies:

-	er komt een reeks van themanummers;
-	de reeks richt zich tot het ter zake deskundige internationale publiek;
-	de nummers bevatten artikelen van specialistische aard, waarin hoofdzakelijk gewerkt wordt met Nederlands materiaal en bepaalde verschijnselen aan de hand van Nederlandse voorbeelden behandeld worden;
-	ieder nummer begint met een algemeen oriënterend artikel, waarin de andere bijdragen met elkaar in verband gebracht worden en geplaatst in het geheel van de Nederlandse vakbeoefening;
-	ieder nummer wordt verzorgd door een redactie ad hoc;
-	er komt een ‘kernredactie’ (voorlopige benaming!), die de redacties ad hoc aanzoekt en de lange-termijnplanning voor haar rekening neemt;
-	er komt een redactiesecretaris, die het contact met de uitgever onderhoudt, coördinerend werk verricht, tijdschema's bewaakt e.d.

Er is afgesproken dat de kernredactie voorlopig gevormd zal worden door de heren Gerritsen, Schultink en Sötemann. Het is uiteraard niet de bedoeling de kernredactie voor altijd te laten bestaan uit mensen die in één land wonen en zelfs verbonden zijn aan één universiteit. Maar alle betrokkenen zijn van mening dat het beter is nu eerst maar eens te beginnen met de concrete uitwerking van de plannen voor een vernieuwd Dutch studies, dan met het

[p. 6]

samenstellen van een evenwichtig gecomponeerde kernredactie. De redactieraad (‘advisory board’), die Belgisch-Nederlands-buitenlands van samenstelling is, ondergaat overigens geen wijziging. De huidige redactiesecretaris blijft als zodanig functioneren.

Voor het eerste nummer volgens de nieuwe opzet is een begin gemaakt met de voorbereiding van een bundel opstellen over fonologie. Drs. W. Zonneveld, wetenschappelijk medewerker aan het Instituut A.W. de Groot voor Algemene Taalwetenschap in Utrecht, die voor een dergelijke bundel al concrete plannen had, was bereid als redacteur op te treden en zelf twee mederedacteuren aan te zoeken. Er zijn al verscheidene bijdragen binnengekomen en andere toegezegd.

Het daarop volgende nummer zal letterkunde tot onderwerp hebben. In verband hiermee worden momenteel contacten gelegd.

De plannen voor de nieuwe opzet en de concrete uitwerking voor het eerstvolgende nummer hebben de instemming van de uitgever, de firma Martinus Nijhoff, die over de financiële aspecten ervan overleg heeft gepleegd met overheidsinstanties.

(jdr)