Neerlandica extra Muros. Jaargang 1971

[p. 57]

Van het dagelijks bestuur

Geschenk dr. Jalink †. Men zal zich herinneren dat er ter gelegenheid van dr. Jalinks afscheid als secretaris van de Werkcommissie in 1970, een bedrag bijeengebracht is voor een afscheidsgeschenk. Het lag in de bedoeling hem de facsimile-uitgave: Pieter Corneliszoon Hooft, Alle de gedrukte Wercken, 1611-1738, aan te bieden. Dit werk was echter nog niet verschenen toen dr. Jalink op 12 september j.l. overleed. Het dagelijks bestuur heeft toen de inschrijving op de Hooft-editie bij de uitgever geannuleerd, en het bijeengebrachte bedrag ad f 1188,97 aan mevrouw Jalink overhandigd.

Vergaderingen van het dagelijks bestuur vonden sinds het verschijnen van N.e.M.-16 plaats op:

5 mei 1971 (Den Haag) Hier werden o.a. behandeld: het informatieformulier (zie elders in deze rubriek) - reizende tentoonstellingen (zie onder de rubriek Leer- en hulpmiddelen) - centrum voor literatuurwetenschap (zie elders in deze rubriek) - Dutch Studies (zie onder de rubriek Van de IVN);

26 mei 1971 (Den Haag) Besproken werden o.a.: rekest aan de Kultusminister van Neder-Saksen (zie elders in deze rubriek) - contact met de Vereniging Nederlands voor Anderstaligen - Dutch Studies;

8 september 1971 (Brussel) Hier kwamen bv. aan de orde: enkele berichten van ‘buiten de muren’ (behandeld in de desbetreffende rubriek) - de nieuwe vragenlijst (zie elders in deze rubriek) - financiën - Neerlandica extra Muros;

13 oktober 1971 (Den Haag) De agenda vermeldde o.m.: vergadering van het hele bestuur (zie onder de rubriek Van de IVN) - Neerlandica extra Muros - uitnodigingen voor buitengewoon lidmaat- en donateurschap - equivalentieconferentie in Duitsland (zie onder de rubriek Van buiten de muren).

De vergaderingen werden steeds bijgewoond door het voltallige dagelijks bestuur. Namens het Nederlandse Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen was op 8.9 en 13.10 mej. mr. E. Talsma aanwezig; op 5.5 en 26.5 vertegenwoordigde -wegens ziekte van mej. Talsma - mr. C.J. Nierstrasz het ministerie. Het Belgische ministerie van

[p. 58]

Nationale Opvoeding en Nederlandse Cultuur was op de vergaderingen van 5.5 en 26.5 niet vertegenwoordigd, daar dr. jur. J. Fleerackers verhinderd was; op 8.9 vertegenwoordigde de heer A. van Impe het Belgische ministerie. Mevr. H. Moolenburgh-Ekkel notuleerde de vergaderingen.

Informatieformulier voor kandidaat-docenten. Dit formulier, vroeger ook wel ‘sollicitatieformulier’ genoemd (zie uitvoerig hierover in N.e.M.-16, blz. 7), is inmiddels werkelijkheid geworden. Het werd op hun verzoek aan een zestal jonge vakgenoten in het binnenland gestuurd, deze hebben het ingevuld en het ons teruggestuurd, waarna wij er fotocopieën van hebben laten maken die wij hebben gezonden naar het Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen, resp. van Nationale Opvoeding en Nederlandse Cultuur. Er zijn op dit ogenblik dus ongeveer zes namen bekend van nederlandisten die graag een betrekking als docent aan een buitenlandse universiteit zouden aanvaarden. Uit deze lijst van zes werd er reeds één aan een buitenlandse universiteit die een lectoraat had ingesteld, voorgedragen. Mochten er zijn onder onze collega's-hoogleraren die bij hun leerstoel een lector wensen aan te stellen, dan kunnen ook zij van deze ‘werf-reserve’ gebruik maken. Het is voldoende dat zij ons hun desiderata kenbaar maken en wij sturen hun de lijst van de ter beschikking staande kandidaten.

Centrum voor literatuurwetenschap - Centrum voor nederlandistiek.

De deelnemers aan het Vierde Colloquium Neerlandicum in Gent zullen zich herinneren dat daar een resolutie van de volgende inhoud is aangenomen: ‘Het Colloquium acht het wenselijk dat er een Nederlands-Belgisch interuniversitair centrum voor Nederlandse literatuurwetenschap tot stand komt’. Toen het dagelijks bestuur zich bezon op de vraag wat het zou kunnen doen om de uitvoering van deze resolutie te bevorderen, besloot het eerst de opinie te peilen van de hoogleraren in de Nederlandse letterkunde in België en Nederland.

In een brief aan deze professoren werd als achtergrond van de resolutie vermeld, dat er bij de oprichting van de ivn ‘door verschillende aanwezigen de gedachte (is) uitgesproken, dat het wenselijk zou zijn nu ook te streven naar een groter verband, waarbinnen zowel de neerlandici intra als extra muros een plaats zouden kunnen vinden’, maar dat wij gemeend hadden ‘dat het niet in de eerste plaats op de weg van de ivn zou liggen hiertoe het initiatief te nemen’. Verder vroegen we de mening van de betrokken hoogleraren over de vermelde resolutie.

De reacties die we hierop kregen waren op één uitzondering na positief. Enkele hoogleraren deden ook concrete suggesties. Prof. Zaalberg, lid van het dagelijks bestuur én van de Sectie Nederlands van de Academische Raad (snar), stelde voor het project voor te leggen

[p. 59]

aan dit overlegorgaan van de Nederlandse universitaire nederlandisten.

In verband hiermee bezochten voorzitter en secretaris van de ivn op 2.9.'71 een vergadering van de snar in Utrecht. Behalve over de ‘equivalentieconferentie’ in Duitsland, waarover elders in dit nummer wordt bericht, werd daar het plan tot stichting van ‘een Nederlands-Belgisch interuniversitair centrum voor Nederlandse literatuurwetenschap’ besproken.

In de uitgebreide en diepgaande discussie hierover werden de volgende vragen gesteld: moet er een centrum komen, zo ja: moet de snar dit initiatief verder ontwikkelen? Worden deze vragen positief beantwoord, denken we dan aan: een vrijblijvend overlegorgaan, of een instelling die aan bezinning en planning doet, dus aan wetenschapsbeleid? een centrum alleen voor literatuurwetenschap, of voor taal- èn letterkunde? een Nederlands of een Nederlands-Belgisch centrum? een orgaan van universiteiten alleen, of van universiteiten en andere instituten? een lichaam waarvan alleen individuen lid zijn, of ook instellingen?

Tenslotte werden de eerste twee vragen bevestigend beantwoord, terwijl het antwoord op de tweede reeks vragen in principe uitviel ten gunste van het tweede alternatief. Meer dan principiële uitspraken konden dit natuurlijk niet zijn, de praktijk zal moeten leren wat er in concreto verwezenlijkt kan worden.

Als eerste aanzet tot uitvoering van dit plan kwam er een aanbod van de ‘Werkgroep voor de Documentatie der Nederlandse Letteren’ (waarover meer in de rubriek Leer- en hulpmiddelen), waarvan enkele vertegenwoordigers op deze vergadering aanwezig waren. Zij stelden voor dat de Werkgroep zich zou belasten met een inventariserend onderzoek van de wetenschappelijke nederlandistiek: welke projecten heeft men onderhanden? welke moeilijkheden ondervindt men hierbij (personeel, materiaal, ruimte, tijd)? welke plannen heeft men op stapel staan of zou men willen uitvoeren?

Op een vergadering van deze Werkgroep, gehouden op 10.9.'71 in Den Haag, waar de secretaris van de ivn aanwezig was, werd dit aanbod bekrachtigd en werden er enkele voorlopige richtlijnen opgesteld voor de uitvoering ervan.

Al met al menen we dat de ivn tevreden mag zijn met deze ontwikkeling. Het is nooit onze bedoeling geweest zelf een centrum op te richten als bedoeld in de bovenaangehaalde resolutie. Zoiets ligt niet op de weg van een vereniging van extramurale nederlandisten en bovendien ontbreken ons de personele en materiële mogelijkheden daartoe. We hebben slechts een initiatief willen nemen en menen dat de uitvoering ervan bij de Sectie Nederlands van de Academische Raad en bij de Werkgroep voor de Documentatie der Nederlandse Letteren in goede handen is. Dat het voorgestelde centrum bovendien een bredere

[p. 60]

opzet zal krijgen dan in de resolutie werd gevraagd, kan de opstellers alleen maar verheugen. Deze bredere opzet zweefde immers velen al voor de geest toen de ivn werd opgericht, zoals hierboven in de tweede alinea vermeld. Van nieuwe ontwikkelingen op dit terrein zullen we de lezers van N.e.M. natuurlijk op de hoogte houden.

Rekest aan Kultusminister Neder-Saksen. Samen met het Algemeen Nederlands Verbond en de Kultuurraad voor Vlaanderen heeft de ivn in een rekest aan de Kultusminister van de Westduitse deelstaat Neder-Saksen aandacht gevraagd voor de studie van de Nederlandse taal en cultuur. Met name werd gepleit voor invoering van Nederlandse taal en cultuurgeschiedenis op de scholen en pedagogische academies in het Nederlands-Duitse grensgebied, en voor de oprichting van een leerstoel in de nederlandistiek aan een universiteit (Göttingen of Oldenburg) of een technische hogeschool (Hannover of Brunswijk).

Al eerder, in 1964, hadden dezelfde organisaties dergelijke verzoeken gedaan aan de ministeries van onderwijs in Neder-Saksen en in Noord-Rijnland/Westfalen. In deze laatste deelstaat werd zoals bekend zowel op universitair als op middelbare-schoolniveau voor de nederlandistiek goede vooruitgang geboekt. Neder-Saksen was hierbij tot nog toe duidelijk achtergebleven.

Dat er bij de Duitse bevolking, ook in Neder-Saksen, wel degelijk belangstelling voor het Nederlands bestaat, blijkt wel uit het succes van de cursus Nederlands van radio Bremen, waarover we schreven in N.e.M.-16, blz. 36-37.

We zullen hopen dat dit rappel Neder-Saksen het goede voorbeeld van Noord-Rijnland/Westfalen zal doen volgen.

Een nieuwe vragenlijst. In de tijd van de Werkcommissie kreeg iedere nieuwe docent extra muros wiens naam en adres achterhaald konden worden, een vragenlijst toegestuurd die hij of zij verzocht werd in te vullen. Die vragen betroffen de docent zelf, de universiteit waar hij werkte, zijn taak als nederlandist aldaar enz. De uit de ingevulde vragenlijsten verkregen gegevens gebruikte de Werkcommissie o.a. voor haar berichtgeving in N.e.M. en voor de bepaling van haar algemeen beleid.

Het zal wel niet velen zijn opgevallen, dat er sinds de oprichting van de ivn geen vragenlijsten meer verstuurd zijn. De langer aangestelde docenten hadden vroeger al zo'n lijst gehad (of ze 'm ook hadden ingevuld is een tweede), de nieuwe docenten wisten niet van het bestaan ervan. Toch is het niet de bedoeling dat de ivn in dit opzicht de tradities van de Werkcommissie niet zou voortzetten. De gegevens die we op deze manier kunnen verkrijgen zijn daarvoor te belangrijk. We hebben nu bv. de namen, maar niets meer, vernomen van een paar

[p. 61]

nieuwe docenten. In de rubriek Van buiten de muren hebben we ze nog niet opgenomen, omdat we informatie die alleen uit een simpele naam bestaat weinig zinvol vinden (zoals al vermeld in N.e.M.-15, blz. 75). Door middel van de vragenlijst kunnen we de gewenste gegevens te weten komen.

We meenden echter dat de oude vragenlijst wat te uitgebreid was en te gedetailleerde vragen stelde, wat de nieuwe docent er waarschijnlijk vaak van weerhield zich te zetten tot beantwoording. Daarom is er een vragenlijst-nieuwe-stijl ontworpen, waaraan momenteel de laatste hand wordt gelegd. Binnenkort zullen deze nieuwe lijsten de nieuwe docenten wel bereiken. Hopelijk krijgen we ze ook ingevuld terug!

Verslag Vierde Colloquium. In een impressie over het Vierde Colloquium, verschenen in Ons Erfdeel, 14e jg., nr. 2, blz. 156-157, zegt de auteur, die zich G. Binnendijk noemt: ‘Misschien zal dat Verslag dus ditmaal wel iets eerder dan vlak voor het volgende colloquium verschijnen’. Aangezien het Vierde Colloquium nu ruim een jaar achter ons ligt en er over het verslag tot nog toe in alle talen gezwegen is, beginnen misschien de heer Binnendijk en velen met hem wat ongeduldig te worden. Wij kunnen ons dat ongeduld voorstellen. Helaas hebben echter nog steeds niet alle sprekers op het colloquium de beloofde teksten ingeleverd...

Maar, zal de heer Binnendijk zeggen: er was toch ‘overal en altijd een meneer met een bandrecorder en een koptelefoon, die alles vastlegde, zodat de nieuwe secretaris het wel heel gemakkelijk krijgt’. Wel, afgezien van het feit dat het afluisteren en noteren van een op de band vastgelegde gesproken tekst nog niet zo ‘heel makkelijk’ en in ieder geval zeer arbeidsintensief is, het zóú mogelijk zijn, als we de banden nog hadden. Want (het klinkt ongelooflijk, maar de werkelijkheid ís nu eenmaal boeiender dan de boeiendste roman): die banden zijn gestolen. Op een donkere winternacht is er bij de Nuffic ingebroken en de dieven hebben behalve een bandrecorder en passant ook maar onze colloquium-banden meegenomen. Van relaties in de Haagse onderwereld vernemen wij, dat daar sindsdien uitdrukkingen als Trevierse Taalbarièrre en comparatistische bibliografie tot de courante bon mots behoren. We zullen onze banden dus wel nooit meer terugzien.

Daardoor zijn we nu geheel aangewezen op de goedgeefsheid van de sprekers. Mevrouw Moolenburgh kan de ontbrekende teksten toch moeilijk zelf schrijven. Voorlopig wachten we af en houden we moed.

Benoeming drs. Thomassen. Drs. F.P. Thomassen, penningmeester van de ivn en voorheen adjunct-directeur van de Nuffic, is bij besluit van het Nuffic-bestuur van 18.8'71 benoemd tot directeur.

Functies dr. De Rooij. Dr. J. de Rooij, secretaris van de ivn, is uitgeno-

[p. 62]

digd als lid zitting te nemen in de Nederlandse delegatie van de subcommissie voor neerlandistiek van de ‘Gemengde technische commissie ter uitvoering van het Nederlands-Belgisch cultureel verdrag’. Hij heeft de uitnodiging aanvaard.

Verder is de heer De Rooij voorgedragen als lid van de nieuwe vereniging ‘Werkgroep voor de Documentatie der Nederlandse Letteren’ (zie onder de rubriek Leer- en hulpmiddelen). De heer Thys was al lid van de Werkgroep. Als er twee bestuursleden van de ivn lid zijn, wordt het aanzienlijk gemakkelijker ervoor te zorgen dat er altijd een ivn-afgevaardigde op de vergaderingen van deze vereniging komt, die juist ook voor de extramurale nederlandistiek zulk belangrijk werk doet.