Kroniek-kort
Op de taalgrens: Komen
Op 1 september 2008 was het 45 jaar geleden dat de wetgeving op de taalgrens in België in werking trad. Het was bedoeld als een compromis om inlands taalimperialisme, meer bepaald vanwege een aantal Franstalige kringen en landgenoten, in te dijken. Het compromis ging uit van de gedachte van homogene taalgebieden buiten het tweetalige Brussel. Deze gedachte was bij Franstalige politici geboren en werd door Nederlandstaligen overgenomen. Waar in wettelijk welomschreven gebieden de homogeniteit niet voor de hand lag, werden taalfaciliteiten voor de minderheid ingevoerd. Dat regime bestaat in deze gebieden nog steeds. In zes gemeenten van de Vlaamse rand rond Brussel profiteerde de Franstalige minderheid ervan, ze kende een sterke aangroei en zette die met internationaal en nationaal lobbywerk in om meer rechten op te eisen. Dat gebeurt vandaag nog en is ongetwijfeld een onderwerp bij de gemeenschapsonderhandelingen. In het totaal werd in 1963 tegen de 15.000 km2 uit Franstalige provincies naar Nederlandstalige provincies overgeheveld. Het ging om meer dan 20.000 inwoners. Vanuit de nu Nederlandstalige provincies werd meer dan 20.000 km2 naar de Franstalige gemeenschap overgeheveld en meer dan 80.000 inwoners. Deze transfert viel samen met grote betogingen, de Vlaamse marsen op Brussel.
In ruil voor het verlies van Voeren (nu Limburg) ging Komen van West-Vlaanderen naar het Franstalige Henegouwen. De streek kreeg net als Voeren faciliteiten. Dat heette toen de wafelijzerpolitiek, die nu op het federale niveau van België nog steeds bestaat, maar dan vooral financieel. Om de Vlaamse inwoners van de Komense enclave te helpen werd een niet-politieke vriendenkring opgericht. Vanaf 1974 heette die Knokk. Dat staat voor: Komitee voor Nederlandstalig Onderwijs en Kultuur in het Komense. Deze vereniging zonder winstoogmerk verdedigt de Nederlandse taal en cultuur in die streek. Niet zonder strijd werd op 1 september 1980 voor het eerst Nederlandstalig onderwijs ingericht in Komen (het hoort bij de faciliteitenregeling, maar kreeg de verplichte subsidie niet van de Franstalige gemeenschap). Het schooltje, dat De taalkoffer heet, is nu gevestigd in Huize Robrecht van Kassel. Dit huis werd gerenoveerd en kan zijn taak niet alleen als huisvesting voor de school aan, maar ook als cultuurcentrum. Knokk heeft zich ingezet om dit materieel en financieel mogelijk te maken. Anders had het niet gewerkt.
Thans zoekt de vereniging geldmiddelen om het opgenomen engagement voor Nederlandstalig onderwijs en Nederlandstalige cultuur in dit grensgebied verder te honoreren. Daartoe worden obligaties uitgeschreven, met een basisbedrag van 500 euro, terugbetaalbaar na 5 jaar (600 euro). Wie deze zaak een warm hart toedraagt, kan ook lid worden (vanaf 15 euro) of abonneren op de Knokkrant (15 euro). De leden van de vereniging zouden het niet willen meemaken dat ze de school en het cultuurcentrum moetn begraven, in vereffening zouden moeten gaan. Enkele contactgegevens: webstek Knokk.org; adres: vzw Knokk, Tramstraat 59, 9052 Zwijnaarde; rekeningnr. 468-3351291-07. (MC)
Auteursrechtelijk beschermd