Neerlandia/Nederlands van Nu. Jaargang 112

kort genoteerd

Katarakt niet in het Limburgs

Het Belang van Limburg (12-12-2007) meldde dat de Limburgse kijkers hun eigen tongval missen in de nieuwe VRT-dramaserie Katarakt. Het accent van de personages klinkt niet authentiek, want het komt uit de driehoek Antwerpen-Brussel-Gent. Meer nog: de gebruikte taal is Belgisch-Nederlandse tussentaal, met nu en dan bij een enkele rol iets tussen die tussentaal en het Standaardnederlands in. VRT-producer Ludo Busschots zegt dat het niet anders kan, omdat er niet genoeg Limburgssprekende acteurs zijn. Verder geeft hij toe dat het ideaal zou zijn dat iedereen perfect Nederlands spreekt, maar dat er te weinig acteurs zijn die dat kunnen. Busschots vindt het verder ook normaal dat acteurs hun eigen accent gebruiken als het gaat om gemoedelijke, familiale situaties. Jean-Philippe De Tender, netmanager van Eén, voegt er nog aan toe dat voor fictie tussentaal gebruikt wordt omdat standaardtaal alle emotie onmogelijk maakt en omdat het overal in Vlaanderen verstaanbaar moet zijn.

Er zijn dus onvoldoende acteurs die vlot de standaardtaal beheersen. Hoe komt dat toch? Al decennialang brengen de Vlaamse schoolboeken in de lagere en middelbare school de Vlamingen het gebruik van de voornaamwoorden je en jij bij. Geen enkel leerboek gebruikt nog ge en gij. Geen enkele taalmethode leert de Vlamingen tussentaal spreken. In de schoolboeken en in de moedertaaldidactiek is de standaardtaal de norm. Toch kunnen Vlaamse acteurs niet in het Nederlands acteren. En dan is er dat onvermijdelijke argument dat gemoedelijke situaties en emotie het gebruik van tussentaal vereisen. Natuurlijk kun je ook in standaardtaal emotie uitdrukken, maar dan moet je natuurlijk met registers om kunnen gaan. Maar dat kunnen veel Vlaamse acteurs niet goed genoeg. En dat tussentaal gebruikt wordt omdat de dramaserie in heel Vlaanderen verstaanbaar moet zijn, is al helemaal belachelijk. Willen ze er bij de VRT eens over nadenken dat West-Vlamingen minder moeite hebben met Standaardnederlands dan met Brabantse tussentaal? En dan heb ik het nog niet over de Nederlanders gehad die als doelpubliek blijkbaar zelfs niet eens in aanmerking komen. (PD)

Woord van het jaar 2007

Eind 2007 werd het woord van het jaar 2007 verkozen. De verkiezing is een samenwerking van Genootschap Onze Taal, De Pers en Van Dale. Tienduizenden mensen hebben de site www.woordvanhetjaar2007.nl bezocht, van wie ruim 10.000 mensen hun stem hebben uitgebracht op een van de tien kandidaten. Het woord bokitoproof heeft met 19% de meeste stemmen behaald en is daarmee de winnaar van de verkiezing geworden. Het betekent: bestand tegen (de gevolgen van) vernielzuchtig gedrag (van dieren) en vandalisme (van mensen), genoemd naar de zilverruggorilla Bokito, die op 18 mei 2007 uit zijn dierenverblijf in Blijdorp ontsnapte en een vrouw ernstig verwondde.

't Is een leuke bezigheid, verkiezingen organiseren over een totaal onbelangrijk gegeven en duizenden mensen een website laten bezoeken om een woord te laten verkiezen tot woord van het jaar. 't Heuglijke nieuws van de verkiezing komt in de journaals op radio en televisie, en in de kranten. Na de verkiezing van het mooiste Nederlandse woord en de mooiste Nederlandse plaatsnaam, telkens netjes afzonderlijk georganiseerd in Nederland en Vlaanderen, hebben we nu - gelukkig - een in het hele taalgebied georganiseerde verkiezing van het woord van het jaar. Ik kijk al uit naar het volgende originele verkiezingsidee op het gebied van de Nederlandse taal. (PD)