Vraag 't maar
Uitspraak intrige
Hoe moeten we intrige uitspreken?
R.N., Antwerpen
Het woord intrige is ontleend aan het Frans, nl. intrigue. Deze Franse occlusieve g [g] wordt in het Nederlands normaal als fricatieve [ɣ] aangepast, aangezien het Nederlands geen /g/-foneem heeft. Het is dus heel normaal dat - althans de Vlamingen - het woord als [ɪn'triɣə] uitspreken. Paardekooper geeft ook die uitspraak als de enige. Trouwens, het woordenboek van Calisch en Calisch uit 1864 geeft nog de twee spellingen: intrigue, intrige. En zelfs de Van Dale uit 1924 geeft nog de twee vormen: intrige, intrigue. In Nederland hoor je evenwel geregeld [ɪn'triʒə] uitspreken, wat voor Vlaamse oren een barbaarse uitspraak is. Maar zowel voor Van Dale als voor Heemskerk en Zonneveld is de standaarduitspraak [ɪn'triʒə] en is [ɪn'triɣə] de Belgische uitspraak. Waar komt deze afwijkende Nederlandse uitspraak vandaan? Heel wat Franse leenwoorden hebben een [ʒ]-klank, bv. corriger, énergie, ingénieur, passager, ranger, regie, régisseur. Nederlanders spreken die woorden dan ook met [ʒ] uit: corrigeren, energie, ingenieur, passagier, rangeren, regie, regisseur. Vlamingen hebben bij gewoon en ongedwongen spreken net dezelfde [ʒ]-uitspraak, d.w.z. als ze dialect spreken. Zodra ze Nederlands spreken, gaan ze op de letter spreken en passen ze spellinguitspraak toe, maar niet in het hier besproken geval. Zolang het woord intrigue gespeld werd, heeft wellicht niemand het woord als intriezje uitgesproken. Maar aangezien de Franse [g] in het Nederlands als fricatieve g wordt uitgesproken, lag ook de vernederlandste spelling intrige voor de hand. Ongetwijfeld zullen Nederlanders het woord intrige als een Frans woord
intrige hebben opgevat i.p.v. correct intrigue. En als je intrige voor hét Franse woord houdt, dan krijg je de regressieve uitspraak intriezje i.p.v. intrige. FD