Woorden en wendingen
Het glazen plafond
Marc De Coster
In 1993 benoemde VB Magazine, het zakenblad voor vrouwen, koningin Beatrix tot president-directeur van de bv Nederland, onder het motto: ‘Zij is de enige werkende vrouw in Nederland die nooit een Glazen Plafond heeft moeten doorbreken. Dat ze ooit de top zou bereiken stond immers al bij haar geboorte vast.’
Het glazen plafond is de onzichtbare, psychologische barrière die vrouwen ondervinden om de top van een bedrijf te bereiken. Vanuit feministisch standpunt: het mannelijke complot tegen vrouwen die hogerop willen komen. Het begrip werd ontleend aan het Engels. Over de uitdrukking glass ceiling is al heel wat geschreven in Engelse naslagwerken. Voorlopig is een vermelding in Adweek van 1984 de oudste schriftelijke vindplaats (zie hiervoor de uitstekende Oxford English Dictionary Additions Series, Volume 3).
Volgens Godfrey Howard (
The Good English Guide, 1993) zou de term in de jaren tachtig van vorige eeuw gelanceerd zijn door
American management consultants. Tegen het eind van de jaren tachtig zou de uitdrukking volgens hem ook in Groot-Brittannië in zwang zijn geraakt. Anne H. Soukhanov trekt maar
liefst anderhalve pagina uit om
glass ceiling nader te omschrijven in haar prachtige boek
Word Watch - The Stories behind the words of our lives (1993). Zij stelt o.a. dat de uitdrukking in het midden van de jaren tachtig geïntroduceerd werd door
Wall Street Journal. De interesse werd verder aangewakkerd begin jaren negentig ‘because of the Labor Department's intended “glass ceiling reviews” of US corporations’. De auteur citeert verder nog een boek uit 1987:
Breaking the Glass Ceiling: Can women reach the top of America's Largest Corporations.
Ook William Safire (Safire's New Political Dictionary, 1993) stelt dat de uitdrukking midden jaren tachtig ontstond. Hij citeert nog een ander boek uit 1988: The glass ceiling - The broken ladder - The great wall. De auteur noemt geen geestelijke vader, maar meent dat de uitdrukking gevormd werd naar het voorbeeld van price ceiling. Hij noemt ook nog een hardere variant van de ‘breekbare’ glass ceiling, nl. the Lucite ceiling.