Vraag 't maar
Waar ligt het Midden-Oosten?
Vroeger leerden we op school over het Nabije Oosten, en dat waren dan de landen Syrië, Jordanië, Israël enz. Tegenwoordig spreken ze bij ons steeds (o.i.v. het politiek dominante Amerika?) over het Midden-Oosten, terwijl ze eigenlijk het Nabije Oosten bedoelen. De Spanjaarden en de Duitsers daarentegen gebruiken nog steeds de juiste terminologie: el Oriente Próximo en der Nahost. Voor een paar dagen was ik echt verrast, toen de VRT-nieuwslezer berichtte dat Condoleezza Rice uit Israël vertrok naar het Midden-Oosten, naar o.m. Saoedi-Arabië. Zou het niet tijd worden om de oude en correcte terminologie weer in te voeren en opnieuw te gaan gebruiken? Het Nabije Oosten strekt zich uit vanaf de oostgrens van Griekenland tot aan de westgrens van Iran. Het Midden-Oosten zijn de oostelijke landen ten westen van India en Pakistan. Het Verre Oosten is het geheel van oostelijke landen die het verst van ons verwijderd zijn, nl. Oost-Azië vanaf China en de oostgrens van Myanmar.
C.C., Antwerpen
U hebt historisch natuurlijk gelijk. Maar niets blijft wat het was. De Grote Van Dale (2005) beschouwt het Verre en het Nabije Oosten als antoniemen en geeft de traditionele definities, nl. resp. ‘China, Japan, Zuidoost-Azië’ en ‘de Levant (Klein-Azië, Syrië en Egypte)’. Maar het Midden-Oosten noemt hij ‘het gebied en de landen gelegen tussen de oostkust van de Middellandse Zee en de Arabische Zee’, wat dus eigenlijk samenvalt met het Nabije Oosten. In zijn 8ste druk (1961) omschreef Van Dale het Midden-Oosten nog als ‘het deel van Azië van Perzië tot Birma’. Maar hij voegde er al aan toe: ‘soms ook gelijkgesteld met het Nabije Oosten, d.i. heel Z.-W.-Azië t/m India’. En in zijn 10de uitgave (1996) schrijft Verschueren: ‘het Nabije Oosten wordt nu ook vaak Midden-Oosten genoemd’.
De traditionele driedeling komt van de eerste moderne geografen en dat waren Europeanen. Die verdeelden het Oosten in drie delen, naar de afstand vanuit hun Europese standpunt. De betekenisverschuiving dateert van de Tweede Wereldoorlog. Het Britse militaire commando bekeek nl. het hele Oosten vanuit Egyptisch oogpunt en noemde het (voor ons) Nabije Oosten nu het Midden Oosten, the Middle East. En na de oorlog bleef dit gewijzigde gebruik doorgang vinden, ondanks de sterke afkeuring door zowel Amerikaanse als Britse geografische verenigingen. FD