[Nummer 1]
Vooraf
Mediaoorlog in Vlaanderen woedt in alle hevigheid
● Hugo Meert
In Vlaanderen is de lang verbeide, maar nooit echt verwezenlijkte pax media weer helemaal zoek. De door àlle actoren verguisde mediaoorlog woedt heviger dan ooit en neemt zelfs beangstigende afmetingen aan. De gevolgen van de verbeten pogingen door de commerciële omroep VTM om met de nieuwsuitzendingen en de duidingsmagazines de gunst van de Vlaamse kijker terug te winnen kunnen catastrofaal zijn. Denken we maar aan de drieste, politiek onverantwoorde camouflageoperatie van senator Jean-Marie De Decker (VLD) om een journalist (?) van VTM binnen te smokkelen in de cel van kindermoordenaar Dutroux of aan het onverantwoorde interview (andermaal door een VTM-journalist) met een jurylid in het assisenproces van seriemoordenaar Pandi, waardoor maar al te gemakkelijk procedurefouten als vrijspraakargumenten in de schoot van de verdediging werden geworpen.
Op het eerste gezicht zou men kunnen besluiten dat de commerciële omroep over minderwaardige journalisten beschikt. De oorzaak ligt echter veel dieper. De betrokken journalisten begingen weliswaar onaanvaardbare ethische fouten, maar de ondermaatse deontologie vindt hogerop zijn oorsprong, in het organogram van de Vlaamse Media Maatschappij, die o.a. VTM in het aanbod heeft. Voor de top, met aan het hoofd de Vlaamse mediatycoon Christian Van Thillo, die zijn ambitie om Berlusconi en Murdoch (weliswaar naar Vlaamse normen) naar de kroon te steken, is de financiële winst van de omroep doelwit nummer één. Die kan alleen verwezenlijkt worden door reclame-inkomsten en die worden bepaald door de kijkdichtheid. Dus moet die ten koste van alles, desnoods zelfs van de geloofwaardigheid van de journalistieke boodschap, verhoogd worden.
Dit mediatiek gespartel van de commerciële omroep kan enigszins verklaard worden door enerzijds de huidige economische toestand, waarbij de media hun inkomsten uit reclame schrikwekkend zien dalen, en anderzijds door de machtsverschuivingen in het audiovisuele landschap zelf. De publieke omroep VRT is de jongste maanden immers aan een merkwaardige remonte begonnen, zowel op het vlak van de radio als van de televisie. Het marktaandeel van de VRT overschrijdt geregeld dat van VTM, mede dankzij enkele ‘weekendkanonnen’ als Alles komt terug, Eurosong en Stille waters, maar ook dankzij de inhoudelijke en vormelijke restyling van alle nieuwsen duidingsuitzendingen.
Dit fenomeen gaf Guy Peeters en Bert De Graeve, respectievelijk voorzitter van de raad van bestuur en gedelegeerd-bestuurder van de openbare omroep, de gelegenheid om een ondertoon van tevredenheid te weven doorheen hun nieuwsjaarstoespraak op 7 januari jl., overigens de dag waarop de VRT het groot nieuwsoffensief startte.
Benevens de aanmoedigende woorden van lof, bevatte de toespraak van de voorzitter, zowel als deze van Bert De Graeve enkele ondubbelzinnige uithalen, zowel naar de overheid als naar de concurrerende omroep, waardoor zij opnieuw een stevige stok in het mediatieke hoenderhok gooiden.
Voorzitter Guy Peeters schoot met scherp, zowel op de invoering van de gescheiden financiering, waardoor de VRT de reclame-inkomsten drastisch ziet slinken en waarmee Van Thillo eigenlijk zijn slag thuis haalde, als op de erkenning van de landelijke commerciële radionetten, die hetzelfde effect heeft op de radiozenders van de openbare omroep.
Met deze stellingnames maakte de voorzitter duidelijk over zienerskwaliteiten te beschikken. Ondertussen is immers ook de Vlaamse Media Commissie, die zendli-