Neerlandia. Jaargang 104

Cultuurpolitiek

Simmer 2000; 2000 is it jier, Fryslân it plak

De meest voorkomende familienaam in Nederland schijnt te zijn: De Vries, hetgeen er op zou kunnen duiden dat Friezen hun gewest in grote getale hebben verlaten en elders toch Vries zijn gebleven^1.. Ze staan bekend als Friezen om utens^2.. De zomer van het jaar 2000 bleek een goede gelegenheid te zijn om onder het motto ‘Simmer 2000’ al die Friezen terug te laten komen in ‘It Heitelân’.

Gelet op de vele contacten die Hylke Speersma voor zijn boek Het wrede paradijs gelegd had in traditionele

1. De invloed van het Fries op het in Holland gesproken ABN blijkt o.m. uit woorden als sjouwen, tjalk, gniffelen enz.

2. Tg.v. Simmer 2000 heeft de Leeuwarder Courant een prijsvraag uitgeschreven voor een nieuwe tekst op het officieel als volkslied erkende ‘Frysk Bloed, tsjoch op’. De huidige tekst dateert van 1829 en is van de hand van de arts Eeltsje Hiddea Halbertsma, geïnspireerd door de Duitse Romantiek (vgl. het Vlaamse volkslied ‘De Vlaamse Leeuw’, gedicht door de arts H. van Peene, eveneens Duits-geïnspireerd). Omdat de tekst van ‘Frysk Bloed’ door velen wordt aangevoeld als verwant met ‘Blut und Boden’ wordt naarstig naar een andere tekst gezocht.

[p. 39]

emigratielanden als Canada, Australië enz., werden duizenden Friezenoverzee aangeschreven. Niet minder dan ruim 4000 van hen tekenden in op de reünie. Dit aantal nog los van de Friezen die zich elders in Europa hebben gevestigd. Ze werden ontvangen door gastgezinnen in de plaatsen vanwaar zij (of hun voorouders!) geëmigreerd waren. De Pylgers nei Fryslân is tot een groot succes uitgegroeid. Er waren voor de ‘pelgrims’ allerlei culturele en traditioneel-sportieve evenementen georganiseerd. Zoals een Elf-merenskeeler-tocht van 150 km, dwars door Friesland; een opera (‘Orfeo’ van Von Gluck) maar dan bij zonsopgang te water uitgevoerd; exposities die vooral het hedendaagse Friesland uitstraalden; verder echt-Friese sporten als keatsbarren, skûtjesilen enz. Het meest boeiende evenement was de Slachtedyk-marathon. Deze binnendijk die vanaf de Middeleeuwen Friesland uiteindelijk diende te beschermen tegen afkalving door de zee. (Leeuwarden, nu midden in de provincie gelegen, was van oudsher een havenplaats aan de Middelzee, cfr. Brugge) heeft een aaneengesloten lengte van 42,2 km, een afstand gelijk aan de traditionele marathon. Langs deze route van de kust tot aan de grens met Groningen was in elke grietenij en/of stad een activiteit te zien en horen die een beeld gaf van het verloren en van het huidige Friesland. Op vele plaatsen langs de weg trad een plaatselijk koor op met traditionele Friese liederen, want het ‘Frisia non cantat’ is eerder een typering die door niet-Friezen is ingegeven. Het Rijksarchief werd druk bezocht door genealogische speurders; de Fryske Akademie gebruikte de aanwezigheid van zovele Friezen om utens om het behoud van de Friese taal buiten it heitelân vast te leggen; niet minder dan 6500 enquête-formulieren werden de gasten meegegeven. Daarin hoopt men o.a. te weten te komen hoe zij het huidige Friesland hebben ervaren, want de opzet van Simmer



2000 was bepaald niet ingegeven door nostalgie. Het vieren van het millennium is door de Friese gemeenschap op een originele en doeltreffende wijze vorm gegeven.

(KMff)