Neerlandia. Jaargang 103

[p. 33]

Taal
Nu ook in Vlaanderen:
Taaladvies voor het grote publiek
●Marianne van Scherpenzeel

Sinds 27 oktober 1999 heeft Vlaanderen zijn eigen Taaltelefoon. Die is er gekomen - letterlijk - op initiatief van de Vlaamse volksvertegenwoordigers Ludo Sannen en Gilbert Vanleenhove: hun decreetgevende initiatief tijdens de vorige zittingsperiode van het Vlaams Parlement leidde tot de oprichting van een Dienst voor Taaladvies (decreet van 3 februari 1998). De Taaltelefoon vormt een onderdeel van die dienst en moet, volgens artikel 3 van het decreet, op een systematische, efficiente en klantgerichte wijze taaladvies aan de burger verstrekken. In overleg met de Nederlandse Taalunie werd ervoor gekozen de Taaltelefoon onder te brengen bij het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap.

Missie

Zoals dat tegenwoordig gebruikelijk is in moderne organisaties - en de overheid blijft daarbij niet achter -, is er voor de Taaltelefoon een ‘missie’ geformuleerd: ‘De taaltelefoon wil bijdragen aan een beter gebruik van de Nederlandse standaardtaal in Vlaanderen. Daartoe verleent de Taaltelefoon gemotiveerd advies aan de burger. Met de adviezen moet de taalgebruiker beter kunnen oordelen of een boodschap in duidelijk en algemeen aanvaard Nederlands verwoord is en of ze communicatief gepast en aantrekkelijk is.’ Deze formulering geeft de opdracht van de Taaltelefoon in een notendop (met tussen-n) weer.

Nieuw initiatief, oud gegeven

Wat het taaladvies aan de burger betreff, is de installatie van de Taaltelefoon een nieuw initiatief, maar het idee van een taaltelefoon is een oud gegeven. Er bestond al een taaltelefoon, toen de Raad voor Taaladvies nog functioneerde. Daarna is er, begin jaren negentig, een tijdje een taaltelefoon geweest op het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap (juist, zelfde plaats als nu), om precies te zijn: geïnstalleerd bij de cel Taaladvies. Die cel Taaladvies had echter als hoofdtaak intern taaladvies te geven: taaladvies aan de eigen ambtenaren, taaladvies bij allerlei publicaties van de Vlaamse overheid en taaladvies bij ontwerpen van decreet (decreten zijn Vlaamse wetten). De rinkelende taaltelefoon - met destijds al tot 40 telefoontjes per dag - stoorde behoorlijk bij het andere taaladvieswerk. Dus ging resoluut de hoorn van het toestel toen de Vlaamse regering besloot dat een initiatief als taaltelefoon voor de burger, extern taaladvies dus, niet langer als kerntaak van de overheid te beschouwen was - of, om eens een andere mooie managementterm te gebruiken: niet tot corebusiness behoorde...

Vanaf 1994 kon het Vlaamse publiek bij taalproblemen ‘op zijn kin kloppen’, ‘bleef het op zijn honger’, kon het Vlaamse publiek zelfs voor de vraag of de bovenstaande uitdrukkingen wel ‘goed’ Nederlands waren, nergens meer terecht - tenzij dat Vlaamse publiek bereid was voor taalvragen een beroep te doen op ‘buitenlandse’ taaladviesdiensten en dat betekende bellen met Nederlandse taaladviesdiensten als die van het Genootschap Onze Taal, een particuliere organisatie in Den Haag, of de Taallijn, verbonden aan de Universiteit van Amsterdam. Taaladvies vragen in Nederland - waarom niet, maar internationaal bellen is niet bepaald goedkoop en dat is niet het enige wat problematisch is: zolang men naar die Nederlandse taaladviesdiensten belt voor algemene vragen over de standaardtaal, kan men er prima terecht - en algemene taalvragen vormen het grootste deel van de gestelde vragen. Anders wordt het als men voor specifieke ‘Vlaamse kwesties’ belt: met die taalproblemen is men in Nederland minder vertrouwd. Op zulke momenten blijft de Vlaming in de kou staan. Was het omdat Vlaanderen het maatschappelijk niet verantwoord vond dat Vlamingen voor hun taalproblemen een beroep moesten doen op een buitenlandse dienst, dat de Taaltelefoon er gekomen is? Hoe dan ook, de Taaltelefoon is er en dat is een goede zaak! Dankzij het nieuwe decreet zijn er bovendien voldoende materiële en personele voorzieningen voor een systematische taaladviesverlening aan de burger.

De Taaltelefoon werkt - wanneer, wat en hoe?

Allicht vraagt u zich als lezer nu af: hoe stel ik een vraag aan de Taaltelefoon en waarvoor kan ik bij de Taaltelefoon terecht?

De Taaltelefoon is iedere dag bereikbaar van 9 tot 12 uur en bovendien op ‘schoolwoensdagen’ van 14 tot 16 uur op nummer (078)15 20 25. An Bosmans en Stefaan Croon proberen u in principe onmiddellijk, tijdens het telefoongesprek (tegen lokaal tarief), antwoord te geven op uw vragen. Als er extra tijd nodig is voor speciaal opzoekwerk, wordt u op een later tijdstip teruggebeld.

Daarnaast kunt u ook vragen stellen per brief, fax of e-mail (zie voor meer informatie: het lijstje hieronder) Een vaste termijn voor antwoord op schriftelijk of elektronisch gestelde vragen is er overigens niet te geven; de telefonische dienstverlening heeft absolute voorrang en dat maakt de antwoordtermijn voor anders gestelde vragen ongewis.

De Taaltelefoon helpt u als de woordenboeken u in de steek laten, als u aan uw eigen taalgevoel (of aan dat van anderen) twijfelt, als u er in een discussie over een taalkwestie niet uit komt, kortom: als u taalvragen hebt. Dat kunnen vragen zijn over spelling, leestekens, woordgebruik, grammatica, uitspraak, tekstconventies zoals titulatuur en adressering, formulering en stijl. De Taaltelefoon kan u ook informatie geven over naslagwerken en tijdschriften over taal, woordenboeken; nieuwe informatiebronnen over taal op cd-rom en op Internet; allerlei organisaties die zich bezighouden met taal en taaladvies.

Niet thuis

De Taaltelefoon ‘geeft niet thuis’ als u andere dingen wilt dan de bovengenoemde. Of om het duidelijker te zeggen: u kunt niet terecht bij de Taaltelefoon voor:

-	het corrigeren of reviseren van teksten; voor systematische begeleiding bij tekstontwerp en tekstproductie moet u een beroep doen op tekstbureaus;
-	voor vragen of teksten met commerciële doeleinden, bv. voor merknamen of reclameslogans;
-	voor vertaalproblemen of vertalingen.

Meer informatie

Behalve telefonisch op nummer (078)15 20 25 is de Taaltelefoon nog op andere manieren te bereiken: per fax, per e-mail, per brief:

-	faxnummer (02)553 56 52;
-	e-mailadres;
-	postadres: Taaltelefoon / kamer 6A10 / Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap / Boudewijnlaan 30 / B-1000 BRUSSEL

De Taaltelefoon is natuurlijk ook op het web te bezoeken, namelijk op http://taaltelefoon.vlaanderen.be. Daar vindt u, behalve informatie over de Taaltelefoon zelf, ook allerlei nuttige adressen, informatie over bv. naslagwerken en bovendien een aantal adviezen. Wilt u reageren op de informatie op de website, dan kunt u een e-mailbericht sturen naar het e-mailadres: [e-mail].