De nagedachtenis van mr. Herman Visser
● Guido Logie
ANV-leden weten het wel: jaarlijks wordt een aantal Visser-Neerlandiaprijzen toegekend. Laureaten zijn dan mensen die zich bijzonder verdienstelijk maken, of instellingen die een bijzondere betekenis hebben, op het vlak van welzijn en cultuur.
Het geld komt uit de opbrengst van het vermogen dat meester Herman Visser (Amersfoort, 24 april 1872) bij testament aan het ANV naliet. De interpretatie van het testament van Visser kan niet los gezien worden van zijn levensloop. Deze rijke rechtsgeleerde was een tijdje advocaat in Amsterdam. Hij vestigde zich vervolgens in Voorst waar hij werken over recht en filosofie schreef. Visser geloofde sterk in het individu dat zo belangrijk is voor de opbouw van een gemeenschap, maar dat ook het nodige weerwerk moet leveren als zich in die gemeenschap ontsporingen voordoen. Zijn studies alsook zijn joodse achtergrond maakten in de Tweede Wereldoorlog van hem een prooi voor de nazi's. Toen hij in 1943 vreesde opgepakt te worden, sloeg hij de hand aan zichzelf.
De boodschap die uit de geschriften én uit het leven van mr. Visser spreekt, is actueler dan ooit, nu extreem-rechts in vele landen veld wint en racisme en vreemdelingenhaat aan de orde van de dag zijn. Met de jaarlijkse toekenning van de prijzen houdt het ANV de nagedachtenis van Herman Visser levendig.
In het dossier Visser-Neerlandiaprijzen stellen we de laureaten van 1999 voor. Illustrator Hans van den Tillaart uit Tilburg maakte voor de cover een kleurtekening van mr. Visser, in warme blauwe tinten. De dosering van donkere en lichte kleur brengt het tragische van Visser goed tot uitdrukking.
Wie een persoon, een organisatie of een instelling kent die in 2000 voor een Visser-Neerlandiaprijs in aanmerking komt, kan een dossiertje bezorgen op het Verbondskantoor in Den Haag, ter attentie van Daniël Slaman.