Neerlandia. Jaargang 103

Vereniging van Vlaamse Toneel- en Scenarioschrijvers
Contacten met Nederland moeten geïntensiveerd worden
● Hugo Meert

In navolging van de filmwereld, dwaalt door televisieland de opvatting dat een goed product steunt op drie pijlers: een goed scenario, een goed scenario en een goed scenario. De auteur is daarmee een belangrijke waarborg voor het welslagen van een dramaproduct. Maar wordt de schrijver wel voldoende gewaardeerd? Door de kijker niet, want die kent zelden diens naam. Voor de omroepen is de roem van de vertolkers veel belangrijker: als trekpleister voor de kijker. Worden de belangen van de scenaristen in Vlaanderen dan wel behartigd? Neerlandia nam een kijkje bij de VVTS (Vereniging van Vlaamse Toneel- en Scenarioschrijvers) en werd te woord gestaan door ondervoorzitter Jef Verhaeren.

De VVTS is eigenlijk een relatief jonge vereniging met nochtans een verbazend lange geschiedenis. Als vereniging van toneelschrijvers en scenaristen bestaat ze immers pas sedert 1994. Toen werd de VVT (Vereniging van Vlaamse Toneelauteurs) omgevormd tot VVTS. De VVT zelf, die in 1961 het levenslicht zag, was de opvolger van de Bond van Vlaamse Toneelschrijvers, die sedert 1905 actief was.

Jef Verhaeren:

‘De omvorming van VVT naar VVTS heeft uiteraard te maken met

[p. D4]

de stijgende vraag naar tv-scenario's en het feit dat theaterauteurs steeds meer scenario's gingen schrijven. Scenarioschrijvers zochten en vonden toen onderdak bij de vereniging.’

Wat zijn de doelstellingen van de VVRS?

‘Wij willen het Vlaamse drama in al zijn vormen (toneel, hoorspel, tv- en filmscenario) aanmoedigen, verspreiden en bekend maken. Daarnaast verdedigen wij de artistieke, morele en materiële belangen van de Vlaamse dramaschrijvers.’

Dus is de VVTS een beroepsvereniging?

‘Sedert 1 januari 1998. We begeleiden de auteurs op sociaal en juridisch vlak. We organiseren ook contactdagen tussen auteurs en producenten, naast cursussen en seminaries.’

Waar haalt de VVTS haar financiële middelen vandaan?

‘We leven vooral van de lidmaatschapsgelden en de bedragen die deelnemers aan cursussen betalen. Daarnaast krijgen we een kleine subsidie van Sabam (de Belgische auteursrechtenvereniging), van de Vlaamse Gemeenschap en van de provincie Antwerpen. De ASLK ten slotte financiert onze prijzen, wat goed is voor telkens zo'n 150.000 Bfr. De Vlaamse Gemeenschap is ook nog tegemoet gekomen in de kosten voor de organisatie van een 25 dagen durende scenariocursus.’

Hoe promoot de vereniging haar leden?

‘Dat gebeurt met name door de organisatie van een jaarlijkse Dag van de auteur, waar we debatten organiseren en contacten leggen tussen auteurs en producenten. We houden ook contact met de overheid en met de omroepen.

Jef Verhaeren

We proberen bovendien zoveel mogelijk impulsen te geven. Uiteraard kunnen we geen promotie maken voor individuele leden.’

Krijgt de VVTS respons bij de omroepen? En in welke mate?

‘Er zijn geregeld contacten met de coördinatoren voor drama bij de onderscheiden omroepen. Wat ons betreft, gebeurt dat op het niveau van onze bestuurscommissie Tv-scenario. Naast die commissie heeft de VVTS overigens ook nog aparte bestuurscommissies voor beroepstheater, vrijetijdstheater en filmscenario. Wat de omroepen betreft, vernemen wij tijdens die contacten hun plannen. Die delen wij dan mee aan onze leden via onze driemaandelijkse nieuwsbrief. Het staat de leden vrij daar al of niet rechtstreeks op te reageren. De VRT gaat nog een stapje verder. Die komt naar de VVTS, wanneer er een team van schrijvers rond een bepaald project samengesteld dient te worden. In ons bestuur zit overigens een aantal leden, die actief bij het dramabeleid van de omroepen betrokken zijn. Ik denk daarbij aan VRT-editor Ed Vanderweyden, Frans Ceusters die hetzelfde doet bij VTM, Patrick Bernauw (Wittekerke, Alle maten) en Gie Bernaert (Thuis). Zij waken er vanuit de raad van bestuur over dat de contacten met de omroepen geregeld plaatsvinden.’

Zit het eigen drama in de lift?

‘Dat is een vraag waar niet eenduidig op geantwoord kan worden. De laatste tien jaar kennen we alleszins een boom in het Vlaamse scenario. Dat heeft alles te maken met de komst van VTM. De kijkcijfers hebben er in niet geringe mate toe bijgedragen om de positie van Vlaams drama te bevorderen en te verstevigen. De kijker heeft bij de startende VTM ondubbelzinnig zijn voorkeur uitgesproken voor drama van eigen bodem. De VRT is de trend, die door VTM was ingezet, gaan volgen. Daarbij zien we nu echter wel het verschijnsel dat soap en sitcom, liefst zo goedkoop mogelijk, massaal geproduceerd en uitgezonden worden. Cultureel hoogstaander, dus moeilijker drama, dat uiteraard ook duurder is, zit dan weer in een neergaande lijn. Bij VTM wordt dat soort drama niet meer gemaakt. Bij de VRT is dat voelbaar verminderd.’

Ook worden er geen singles meer geproduceerd.

‘Dat verschijnsel heeft ook weer een financiële oorzaak. Een single is uiteraard duurder dan productie. Dit soort televisie benadert in kostprijs de productie van een speelfilm. Bovendien bezit het enkelvoudige tv-spel minder elementen om de kijker te binden.’

Tenzij het in reeksverband wordt gebracht, zoals destijds Made in Vlaanderen.

‘We betreuren inderdaad dat die kwaliteitsreeks bij de VRT is weggevallen. Het is destijds de springplank geweest voor heel wat beginnende scenaristen, die op dit ogenblik tot de top in Vlaanderen behoren.’

[p. D5]

De VVTS is dan wel een Vlaamse vereniging, maar hebben jullie ook grensoverschrijdende contacten?

‘In principe wel. Maar ik geef toe dat het veel te weinig gebeurt. Er zijn sporadische contacten met uitgevers, theaters en omroepen, zoals in Groot-Brittannië en Italië. We doen ook pogingen in Nederland. Maar daar wordt helemaal niet gereageerd, ondanks het feit dat we hier toch in hetzelfde taalgebied zitten. We moeten die internationale contacten beslist verstevigen. Op dat gebied hebben we wel een lichtpuntje in Londen. Daar verloopt het contact met de Britse Writers' Guild op dit ogenblik zeer goed.’

Wellicht kan dit Neerlandia-dossier eraan meehelpen om het grensoverschrijdende contact tussen Vlaanderen en Nederland ook op gebied van televisiedrama te intensiveren. De tweejaarlijkse Visser-Neerlandia Dramaprijs draagt daar een - niet te onderschatten - steentje toe bij.