Neerlandia. Jaargang 103

Marianne Vincent (CVP) voert campagne
Samen in Brussel, ensemble à Bruxelles
● Guido Logie

Een tijdje was taaldocente en kunstenares Marianne Vincent ‘politiek dakloze’ of onafhankelijke, zoals ze het noemt. Uiteindelijk heeft ze voor de CVP gekozen. Neerlandia had - met het oog op de naderende verkiezingen - een gesprek met haar.

‘Ik ben van de ene partij naar de andere overgestapt zonder verwachtingen, zonder voorwaarden, zonder beloftes. Ik hoop dat we samen een goede campagne kunnen voeren. Ik denk dat we bij de CVP over goede kopstukken beschikken als Jos Chabert en Brigitte Grouwels. Met hen kan ik het uitstekend vinden. Natuurlijk, ik ben geen masochiste, ik hoop toch op geen al té slechte plaats op de kieslijst. Anders stemmen de mensen toch niet voor jou. Ik ben nuttig voor de partij, omdat ik ook stemmen van Franstaligen kan binnenhalen.’

Dat antwoordt Marianne Vincent als ik informeer naar de plaats die ze op de CVP-lijst voor het Brussels parlement hoopt te krijgen. Deze taaldocente en kunstenares was tot zo'n jaar geleden voor de Franstalige liberale PRL van Louis Michel schepen van onderwijs en handel in Watermaal-Bosvoorde, het FDF-bolwerk van de familie Payfa. Toen stapte ze op uit die partij, dacht een tijdje na en koos uiteindelijk voor de CVP. De reden van haar breuk met de PRL is te zoeken in de alliantie van die partij met het FDF, waardoor alle openheid in denken en handelen verdwenen is. Vincent wilde in de gemeentelijke basisschool een ‘taalbad’ Nederlands-Frans invoeren. Burgemeester Martine Payfa zag een taalbad Engels-Frans wel zitten, maar Nederlands-Frans? Nee, dat strookte niet met haar opvattingen over de liefdevolle verhouding tussen de gemeenschappen in Belgenland. Ze nam Vincent op 22 oktober 1998 haar bevoegdheden als schepen af, maar de politica blijft getrouw de gemeenteraden bijwonen en haar zegje doen. Vincent veranderde zelfs van taalrol en ging op het gemeentehuis een Nederlands-

[p. D15]

talige identiteitskaart aanvragen. Ze komt uit een taalgemengd gezin: moeder Franstalig, vader Nederlandstalig. Ze studeerde Germaanse filologie en staat vaak op de bres voor het Nederlands. ‘Ik vind het een fantastisch rijke en melodieuze taal. Ik hou enorm veel van literatuur en dat heeft er ook heel wat aan gedaan.’

Opmerkelijk is dat de kosmopolitische auteur Marnix Gijsen - die op late leeftijd nog actief werd in de Brusselse politiek - een grote rol speelde in Vincents keuze voor het Nederlands. ‘Hij was de eerste Vlaamse auteur die een beetje aan psychologie deed.’ Ze was meteen wèg van de schrijfkunst van Gijsen, vanaf de eerste roman van hem die ze uit de Oostendse bibliotheek haalde en verslond zijn overige werken.

Haar licentiaatsverhandeling (doctoraalscriptie) schreef ze over het agnosticisme en het stoïcisme in zijn werk. Op een dag ontmoette ze de schrijver in de trein Brussel-Oostende. Later vertaalde ze zijn werk in het Frans. ‘Zo leerde ik Frans schrijven. Mijn spelling was afschuwelijk.’

Vincent voert - wat ze noemt - een campagne dicht bij de mensen, onder het eenvoudige motto Samen in Brussel, ensemble à Bruxelles. Ze trekt van huis tot huis, praat en discussieert met de mensen, legt uit waar ze voor staat. Dat doet ze een paar uur per dag. ‘Ik hoop dat mensen, als ze persoonlijk contact hebben met een politica, er vlugger voor zullen stemmen. Ik hoop op die manier nuttig te zijn voor de partij.’

U hoopt natuurlijk verkozen te warden?

‘Waarom niet? Het is geen zekerheid natuurlijk, ik ben een groentje in de partij. Ik hoop het en ik zal er alle energie waarover ik beschik, voor gebruiken. Niet alleen om persoonlijk veel voorkeurstemmen te verzamelen, maar vooral in de hoop dat de partij veel stemmen krijgt. Ik denk dat het van belang is voor Brussel dat we tot

Marianne Vincent (foto: Paul Bolsius/VUM)

een zeker evenwicht komen in de verhouding tussen de Vlaamse partijen en dat we de opgang van het Vlaams Blok kunnen tegenwerken.’

Welke score verwacht u voor het Blok in Brussel?

‘Ik hoop dat het geen succes wordt. Het is van belang dat men denkt aan het derde deel van Brussel dat niet Belgisch is. We zullen het racisme heel vlug een halt moeten toeroepen. Ik heb veel angst voor de aanpak van het Vlaams Blok. Ik hoor zoveel mensen om mij heen - die helemaal geen fascisten zijn - zeggen: ‘Nu is het afgelopen, ik stem voor het Vlaams Blok.’ Waarom? Aangerand door een Marokkaan, de handtas gejat, enzovoort. Iedereen heeft dergelijke verhalen over onveiligheid. Men wil dan dat de zaken op orde - ik hou niet van dat woord - worden gesteld.’

Het thema van de verkiezingen lijkt geweld en onveiligheid te worden.

‘Het wordt een beetje te erg. Maar als er zoveel geweld en agressie is, is dat dan niet te wijten aan het feit dat velen geen werk meer hebben en dus geen enkele hoop meer in de toekomst? We moeten de werkgelegenheid verbeteren. We zijn allemaal egoïsten. Er is namelijk een middel om de werkeloosheid te laten verdwijnen, dat is dat iedereen wat minder werkt.’

Waarom koos u voor de CVP? En niet voor de VLD, de Vlaamse liberalen?

‘Sinds juni vorig jaar ben ik ‘onafhankelijke’, politiek dakloze. Ik heb toen gezegd dat ik, indien ik goede contacten met Nederlandstalige politici kon opbouwen, ik geen bezwaar zou hebben om lid te worden van een

[p. D16]

Vlaamse partij. Bovendien vond ik dat het goede moment om een signaal te geven in Brussel en te zeggen dat het nu toch wel té bar werd met dat taalextremisme. Ik heb contacten gehad met politici van verschillende partijen. Voor velen zou het logisch geweest zijn dat ik naar de VLD ging. U moet weten dat ik de PRL gekozen had omwille van de openheid op filosofisch vlak. Ik vond ook dat de PRL een zekere openheid had op taalvlak. Dat laatste is nú niet meer het geval. Ik heb de socialisten tamelijk snel uitgeschakeld, gewoon omdat ik geen socialiste ben. Over de VLD was ik ontgoocheld, door hun houding op het moment dat premier Dehaene de partijen verzocht een cordon sanitaire te leggen rond het Vlaams Blok in Brussel. De VLD was de enige partij die daar geen enthousiame voor toonde.

Zij stemde ook niet voor de wet om geen subsidies meer te geven aan racistische partijen.

Het programma van de CVP vond ik uitstekend. Op menselijk vlak voelde ik me door de CVP aangetrokken, omdat ik goede betrekkingen had met Grouwels en Chabert. Dat heeft zeker meegespeeld in mijn keuze. Zij hadden interesse voor wat ik deed op taalvlak, lokaal, in Bosvoorde en elders.’

Is de alliantie PRL-FDF niet rampzalig voor de verhouding tussen de Nederlands- en Franstaligen in ons land?

‘Ik ben daar helemaal van overtuigd. Ik lees regelmatig Le Soir en La libre Belgique, en het valt me op hoe Vlaamshatend sommige Franstalige kranten worden, hoe er aan segregatie wordt gedaan. Op tv is het niet beter. Sommige Vlamingen mogen niet geïnterviewd worden of mogen niet deelnemen aan debatten. Men gaat ervan uit dat Vlamingen extremisten zijn en men maakt geen onderscheid meer tussen de partijen. In mijn gemeente zijn er mensen die dermate tegen me worden opgehitst, dat ze denken dat ik nu tot het Vlaams Blok behoor. Over die alliantie overigens zijn binnen de PRL noch de mandatarissen noch de leden geraadpleegd. Ze werd min of meer opgelegd.’

Wat wordt er met die alliantie PRL-FDF beoogd?

‘Ik weet niet welke partij het meeste belang heeft bij die alliantie. Ik vermoed het FDF. Dat is een kleinere partij. Wellicht vreest men dat, als het federalisme of het confederalisme er is, de partij geen zin van bestaan meer zal hebben in Brussel. De PRL van haar kant wil steeds maar sterker worden. Door de alliantie met het FDF heeft ze meer mandatarissen in Brussel. Door de scheuring binnen de Franstalige christen-democraten (PSC) hebben ze nu de vorige voorzitter van die partij, Gérard Deprez, binnengehaald. De PRL heeft een heel vaag programma, gaat van links naar rechts: alles kan bij de PRL. Iedereen die stemmen meebrengt, is goed voor haar.’

Is voorzitter Michel een opportunist? ‘Het woord “opportunist” zegt alles en tegelijkertijd niks. (Lacht.) Je zou iedere politicus in zekere zin een opportunist kunnen noemen. Wat Michel wil, is hoe langer hoe meer macht. Hij begeert macht en wil de PRL tot dé grootste partij van Brussel en Wallonië maken. Ik herinner me dat hij, net voor zijn “Ronde van Vlaanderen”, zei dat, als het socialisme de macht in Wallonië behoudt, hij bij Frankrijk wil. Misschien hoopt hij wel ooit premier te worden. Hij is tweetalig.’

Hoe groot is de kans dat de PRL de grootste partij wordt in Brussel en Wallonië?

‘In Brussel worden ze misschien de grootste. In Wallonië, nee, dat denk ik niet. Iemand die socialist is, zal voor de soeialisten blijven stemmen, wat er ook in de partij moge gebeuren. Degenen die toch veranderen, zullen dan eerder naar de Groenen kijken.’

Waarom begrijpen de Franstaligen zo moeilijk de politiek van minister Peeters in de faciliteitengemeenten? Waarom nemen ze zo gemakkelijk termen als ‘etnische zuivering’ in de mond?

‘Ik krijg wel eens de opmerking van Franstaligen dat ze niet begrijpen waarom een Brusselse gemeente, waar de meerderheid van de bevolking uit Franstaligen bestaat, niet gewoon Franstalig kan worden. Ik wijs dan iedere keer op het verleden: de tweetaligheid is jullie voorgesteld, maar jullie hebben niet gewild. Maar nu plots grondgebied bij Brussel annexeren, dat kan niet. Een Franstalige school in Linkebeek bijvoorbeeld, betaald door de Vlaamse Gemeenschap, vind ik een enorm cadeau. Ik vraag mij wel af of de oplossing voor Brussel en de randgemeenten niet zou zijn: tweetalige scholen.’

Moet er voor u een nieuwe ronde staatshervorming komen na de verkiezingen?

‘De voorstellen van het Vlaams parlement zijn volgens mij te bestuderen op federaal vlak. De Franstaligen reageren hier heel fel op. Ze voelen zich bedreigd in Brussel: Sarajevo begint, of zo. Ze vrezen echt dat de Vlamingen Brussel zullen gaan overheersen en er geen Frans meer zal kunnen worden gesproken. Te gek allemaal. Vlaanderen is een rijk gewest. Waarom zou Vlaanderen niet méér mogen investeren in Brussel? De Franstaligen hebben daar toch baat bij? Brussel kan economisch gesproken veel beter uitgebaat worden. Men moet de stad daarvoor de nodige middelen geven. Brussel is de hoofdstad van Vlaanderen, van België, van Europa. Dat is niet niks.’

●