Neerlandia. Jaargang 98

[p. 71]

Colloquium van de Vlaamse raad (24-26 maart)
Nederlands in de wereld

De historische, de huidige en de toekomstige rol van de Nederlands- en Afrikaanstalige media met betrekking tot de positie van het Nederlands en het Afrikaans was het onderwerp van het tweede Internationaal Colloquium ‘Nederlands in de wereld’ dat eind maart in Brussel door de Vlaamse Raad werd georganiseerd.

Vertegenwoordigers uit Nederland, Vlaanderen, Frans-Vlaanderen, Suriname, de Nederlandse Antillen en Aruba, Zuid-Afrika, Namibië en Indonesië bogen zich drie dagen over de samenhang en wisselwerking tussen taal, media, economie en politiek. Ondanks de eigenheid van het Afrikaans zijn vanuit het marktperspectief de Afrikaanstalige en de Nederlandstalige media vergelijkbaar: de media van een kleinere taal en cultuur in een grote, anderstalige mediamarkt.

De Vlaamse Raad plaatste het colloquium in een ruim perspectief, dat van de internationalisering enerzijds en de culturele identiteit en diversiteit anderzijds. Uitzonderingen in het GATT-akkoord voor Europese audiovisuele producties zijn een duidelijk voorbeeld. Ook de positie van het Nederlands op Europees vlak (werktaal in Brussel of bij de gespecialiseerde organisaties zoals het Merkenbureau) geeft te denken. Bij de media gaat het dan weliswaar niet om officieel taalgebruik, maar de positie van het Nederlands moet zeker ook in de internationaliserende mediawereld en binnen het Europese mediabeleid ten volle verdedigd worden.

De Engelstalige dominantie speelt overigens ook andere talen parten, zoals het Frans, het Duits en het Afrikaans.

Afrikaans

Afrikaans is heel nauw verwant met het Nederlands, zodanig zelfs dat we zonder veel moeite deze taal kunnen verstaan en lezen. Om deze reden bestaat er zowel vanuit Europa als vanuit Afrika ruime belangstelling voor nauwe samenwerking. De Nederlandse Taalunie staat op het punt een aantal initiatieven te ontwikkelen. Vanuit Zuid-Afrika en Namibië is vanuit ruime kring enthousiast op het colloquium-initiatief gereageerd.

Ondertussen is Namibië onafhankelijk geworden en op 27/28 april vonden in Zuid-Afrika de eerste algemene verkiezingen plaats onder de hele bevolking. Afrikaans kan zich nu ontwikkelen tot een van de alom gerespecteerde talen van het nieuwe Zuid-Afrika. Om het met Breyten Breytenbach in zijn boek ‘De ware bekentenissen van een witte terrorist’ te zeggen: ‘Heeft een taal op zich maar één politieke betekenis? Beslist niet (...). Een taal is wat je ervan wilt maken.’

Slotresolutie

Het colloquium heeft, gehoord de voorstellen uit Aruba, Frans-Vlaanderen, Indonesië, Namibië, Nederland, de Nederlandse Antillen, Suriname, Vlaanderen en Zuid-Afrika, een slotresolutie aangenomen.

a.	Hierin wordt de organisator, dus de Vlaamse Raad (het Vlaams parlement), gevraagd een stuurgroep samen te stellen bestaande uit vertegenwoordigers van de verschillende gebieden om het contact te onderhouden.
b.	Voorts wordt de Nederlandse Taalunie gevraagd voor de continuïteit van de genomen initiatieven te zorgen.
c.	De betrokken overheden en mediaorganisaties wordt verzocht concrete projecten op te zetten die de samenwerking tussen de media van de deelnemende landen gestalte geven. Als concrete prioriteiten van een dergelijke samenwerking worden genoemd: systematische, continue en wetenschappelijke verzameling, verwerking, ontsluiting en uitwisseling van gegevens over de Nederlandstalige en Afrikaanstalige media in hun context; de opleiding van mediawerkers op een continue en professionele manier; de beschikbaarstelling en distributie van mediaprodukten om het interculturele contact te bevorderen; de bepaling van behoeften aan en de uitbouw of versterking van alfabetiseringsinitiatieven en taalverwante ontwikkelingsprogramma's.
d.	Tenslotte verwachten de deelnemers van het colloquium dat de Vlaamse Raad en de Vlaamse regering, de Nederlandse Staten-Generaal en de Nederlandse regering, alsmede de Interparlementaire Commissie en het Comité van Ministers van de Nederlandse Taalunie, de nodige initiatieven nemen om het mogelijk te maken dat de Nederlandse Taalunie de uitvoering van de bovenvermelde verzoeken, ten behoeve van alle deelnemende landen en taalgebieden, kan begeleiden en bevorderen.

Citaat

In een artikel in de NRC/Handelsblad van 4 januari 1994 onder de titel ‘Gelukkig is daar op tijd de Nederlandse taalfierheid’ schrijft prof. dr. L. Beheydt, hoogleraar Nederlandse Taalkunde en Cultuur aan de Université Catholique de Louvain (Louvain-la-Neuve):

‘Tolerantie is niet in contradictie met een bewuste taal- en cultuurpolitiek. Integendeel, echte tolerantie is geworteld in het rustige besef van de volwaardigheid van de eigen identiteit.’